Οι επιλογές μας φαίνεται να είναι πιο ελεύθερες σε σχέση με όσα θεωρούσαμε μέχρι σήμερα. Σε πρόσφατα πειράματα εγκεφάλου, ερευνητές από το Κέντρο Charité – Universitätsmedizin του Βερολίνου, μελέτησαν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων που εμπλέκονται σε εθελοντικές κινήσεις.
Το ερώτημα ήταν: Είναι δυνατόν οι άνθρωποι να ακυρώσουν μια κίνηση την ώρα που ο εγκέφαλος έχει αρχίσει να προετοιμάζεται για αυτήν; Και η απάντηση είναι: Ναι. Μέχρι ένα ορισμένο σημείο βέβαια, το «σημείο χωρίς επιστροφή». Η συζήτηση σχετικά με την συνειδητή βούληση και την ανθρώπινη διαδικασία λήψης αποφάσεων, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον ερευνητών, ψυχολόγων, φιλόσοφων, αλλά και του ευρύ κοινού και έρευνες πάνω σε αυτό διεξάγονται από το 1980.
Τότε, ο Αμερικανός ερευνητής Benjamin Libet μελέτησε τη φύση των εγκεφαλικών διεργασιών των συμμετεχόντων στη μελέτη κατά τη διάρκεια της συνειδητής λήψης αποφάσεων. Απέδειξε ότι οι συνειδητές αποφάσεις κινήθηκαν από ασυνείδητες διεργασίες του εγκεφάλου και ότι ένα κύμα της εγκεφαλικής δραστηριότητας που αναφέρεται ως «δυνητική προθυμία» θα μπορούσε να καταγραφεί ακόμη και πριν το υποκείμενο κάνει μια συνειδητή απόφαση.
Το θέμα ήταν πώς μπορούν οι ασυνείδητες διεργασίες του εγκεφάλου να γνωρίζουν εκ των προτέρων τι απόφαση πρόκειται να πάρει το άτομο, σε μια φάση που ούτε ο ίδιος ο άνθρωπος δεν είναι σίγουρος. Μέχρι τώρα λοιπόν πίστευαν όλοι πως η ελεύθερη βούληση δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση, που σημαίνει ότι οι αποφάσεις μας ξεκινούν από ασυνείδητες διεργασίες του εγκεφάλου και όχι από τον συνειδητό μας εαυτό.
Οι ερευνητές του Κέντρου Charité – Universitätsmedizin, χρησιμοποιώντας τις πιο σύγχρονες και εξελιγμένες τεχνολογίες, εξέτασαν αν οι άνθρωποι είναι σε θέση να σταματήσουν προγραμματισμένες κινήσεις για τις οποίες έχει ετοιμαστεί ο εγκέφαλος. Ως μέρος αυτής της μελέτης, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να μπουν σε μια «μονομαχία» με έναν υπολογιστή και παρακολούθησαν τα κύματα του εγκεφάλου τους καθόλη τη διάρκεια του παιχνιδιού με τη χρήση ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG).
Ένας ειδικά εκπαιδευμένους υπολογιστής μελετούσε τα δεδομένα που λάμβανε από το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα του συμμετέχοντα και έπρεπε να προβλέψει πότε ένα άτομο θα έκανε κίνηση. Το πρόγραμμα του υπολογιστή που χειριζόταν ταυτόχρονα τον παίκτη-υπολογιστή, λαμβάνοντας υπόψιν τα δεδομένα που λάμβανε από τον συμμετέχοντα, άλλαζε τις κινήσεις του υπολογιστή. Και τότε, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως ο παίκτης, που ήταν έτοιμος να κινηθεί, είχε την ικανότητα να ελιχθεί, έχοντας πολύ περισσότερο χρόνο, από ότι πιστεύονταν έως σήμερα, να σκεφτεί και να αλλάξει την πράξη του.
«Οι αποφάσεις ενός ατόμου δεν είναι στο έλεος των ασυνείδητων διεργασιών του εγκεφάλου. Ο άνθρωπος είναι σε θέση να παρεμβαίνει ενεργά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων και να διακόψει μια κίνηση» λέει ο καθηγητής Dr. John-Dylan Haynes. «Η μελέτη μας δείχνει πως η ελευθερία είναι πολύ λιγότερο περιορισμένη από ό, τι εθεωρείτο μέχρι σήμερα. Ωστόσο, υπάρχει ένα ‘σημείο χωρίς επιστροφή’ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, μετά το οποίο η ακύρωση της κίνησης δεν είναι πλέον δυνατή» καταλήγει.
Περαιτέρω μελέτες έχουν προγραμματιστεί ώστε οι ερευνητές να διερευνήσουν πιο πολύπλοκες διαδικασίες λήψης αποφάσεων.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
