Μνήμη: Η διέγερση του εγκεφάλου μπορεί να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη, εργαζόμενη μνήμη σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.
Η απώλεια μνήμης μπορεί να είναι μέρος της διαδικασίας γήρανσης. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι περίπου το 40% των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω εμφανίζουν απώλεια μνήμης. Ενώ τα φάρμακα και άλλες θεραπευτικές επιλογές μπορούν να βοηθήσουν στην απώλεια μνήμης λόγω της γήρανσης, δεν υπάρχει επί του παρόντος θεραπεία για την πάθηση. Τώρα, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βοστώνης ανακάλυψαν ότι η εφαρμογή μη επεμβατικής ηλεκτρικής διέγερσης στον εγκέφαλο για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα βοηθά στη βελτίωση της μακροπρόθεσμης και εργασιακής μνήμης σε ενήλικες άνω των 65 ετών και εντόπισαν βελτιώσεις 1 μήνα μετά τη διέγερση.
Πώς λειτουργεί η ανθρώπινη μνήμη;
Με την πιο βασική της έννοια, η μνήμη είναι η ικανότητα του σώματος να ανακαλεί πληροφορίες που έχει λάβει κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι αναμνήσεις μπορεί να κυμαίνονται από γνώσεις που αποκτήθηκαν στην τάξη και στο χώρο εργασίας, σε καθημερινές εμπειρίες, σε ειδικά γεγονότα όπως ένας γάμος ή η γέννηση. Οι μνήμες στεγάζονται σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου και εμπίπτουν σε τρεις διαφορετικές κατηγορίες: τη μακροπρόθεσμη, τη βραχυπρόθεσμη και τη μνήμη εργασίας.
Η μακροπρόθεσμη μνήμη βοηθά ένα άτομο να ανακαλέσει τις δεξιότητες που χρειάζεται για να εκτελέσει τη δουλειά του ή ένα ειδικό γεγονός που συνέβη πριν από πολλά χρόνια. Η περιοχή του ιππόκαμπου του εγκεφάλου αποθηκεύει μακροχρόνιες μνήμες. Ο εγκέφαλος αποθηκεύει βραχυπρόθεσμες μνήμες για πολύ μικρό χρονικό διάστημα – μόνο περίπου 30 δευτερόλεπτα – και αυτές αποθηκεύονται στον προμετωπιαίο φλοιό. Παραδείγματα βραχυπρόθεσμων αναμνήσεων είναι το πού παρκάρατε το αυτοκίνητό σας στο εμπορικό κέντρο ή τι φάγατε για πρωινό σήμερα το πρωί. Η μνήμη εργασίας θεωρείται συνήθως συνώνυμη με τη βραχυπρόθεσμη μνήμη. Ωστόσο, παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι οι μνήμες εργασίας διαρκούν λίγο περισσότερο από τις βραχυπρόθεσμες και βοηθούν στην ολοκλήρωση γνωστικών εργασιών.
Αυξάνεται η μνήμη για έως και ένα μήνα
Για αυτήν τη μελέτη, η ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Βοστώνης εξέτασε έναν μη επεμβατικό τύπο ηλεκτρικής διέγερσης που ονομάζεται διακρανιακή διέγερση εναλλασσόμενου ρεύματος (tACS). Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν το σύστημα tACS για να μεταδώσουν ταλαντευόμενα ηλεκτρικά ρεύματα μέσω ηλεκτροδίων που τοποθετήθηκαν στο τριχωτό της κεφαλής 150 ατόμων ηλικίας μεταξύ 65 και 88 ετών. Οι συμμετέχοντες στη μελέτη έλαβαν περίπου 20 λεπτά tACS για 4 συνεχόμενες ημέρες. Ενώ λάμβαναν τη θεραπεία tACS, οι συμμετέχοντες έπρεπε επίσης να εκτελέσουν μια εργασία μνήμης όπου ανακαλούσαν μια λίστα με 20 λέξεις που διαβάστηκαν δυνατά από ένα μέλος της ερευνητικής ομάδας.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που έλαβαν ηλεκτρική διέγερση υψηλής συχνότητας στον ραχιαίο προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου βελτίωσαν την ικανότητά τους να ανακαλούν λέξεις από την αρχή της λίστας, παρουσιάζοντας βελτιωμένη μακροπρόθεσμη μνήμη. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι οι συμμετέχοντες που έλαβαν ηλεκτρική διέγερση χαμηλής συχνότητας στο κατώτερο βρεγματικό λοβό του εγκεφάλου είχαν ευκολότερο χρόνο να θυμούνται λέξεις προς το τέλος της λίστας, δείχνοντας βελτίωση της λειτουργικής μνήμης. Τα κέρδη μνήμης που βίωσαν οι συμμετέχοντες ήταν ακόμα ανιχνεύσιμα 1 μήνα μετά τη διέγερση. «Ο εγκέφαλος επικοινωνεί μέσω ηλεκτρικών παρορμήσεων», εξήγησε το μέλος της ομάδας μελέτης Δρ. Robert M. G. Reinhart, γνωστικός νευροεπιστήμονας και επίκουρος καθηγητής ψυχολογικών και εγκεφαλικών επιστημών και βιοϊατρικής μηχανικής και διευθυντής του Εργαστηρίου Γνωστικής & Κλινικής Νευροεπιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.
«Δηλαδή, οι πληροφορίες στον εγκέφαλο μεταφέρονται χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά ερεθίσματα ή νευρωνικούς ρυθμούς». «Αυτό που δείξαμε εδώ και αλλού είναι ότι μπορούμε να εφαρμόσουμε ασφαλείς και μη επεμβατικές εφαρμογές εναλλασσόμενου ρεύματος χαμηλής έντασης με έναν εξειδικευμένο τρόπο που είναι βασισμένος στους εγγενείς ρυθμούς του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην επεξεργασία της μνήμης, και ως αποτέλεσμα, να ελέγξουμε και να ενισχύσουμε αυτούς τους εγκεφάλους ρυθμούς και τα αντίστοιχα συστήματα μνήμης, ειδικά για άτομα με φτωχότερη γνωστική λειτουργία», σημείωσε στο Medical News Today. Ο Δρ. Ράινχαρτ εξήγησε ότι ο μηχανισμός για το πώς λειτουργεί αυτό ονομάζεται συμπαρασυρμό, που αναφέρεται στο χρονικό κλείδωμα μεταξύ του ρυθμού της εφαρμοζόμενης διέγερσης και του εγγενούς ρυθμού μέσα στον εγκέφαλο.
«Δηλαδή, η ηλεκτρική διέγερση παίρνει τον έλεγχο του χρόνου των εγκεφαλικών δραστηριοτήτων», είπε. «Ο χρόνος είναι μια κρίσιμη μεταβλητή στον εγκέφαλο. Ο εγκέφαλος στέλνει και λαμβάνει συνεχώς πακέτα πληροφοριών με εκτυφλωτικές γρήγορες ταχύτητες. Οι εγκεφαλικοί ρυθμοί είναι μια εξαίσια λύση που ο εγκέφαλος έχει εξελιχθεί για να χρησιμοποιεί για να συντονίζει αποτελεσματικά αυτά τα γρήγορα κινούμενα πακέτα πληροφοριών που συνθέτουν τις αναμνήσεις μας», επεσήμανε ο Δρ. Reinhart.
Δυνατότητα στη θεραπεία του Αλτσχάιμερ και άλλων καταστάσεων
Ο Δρ Ράινχαρτ είπε ότι η ερευνητική ομάδα διερευνά εάν μπορούν να βελτιώσουν τη γνωστική λειτουργία στη σχιζοφρένεια, να σώσουν τη μνήμη στη νόσο του Αλτσχάιμερ και να μειώσουν τα συμπτώματα του άγχους χρησιμοποιώντας μια ποικιλία νέων μη επεμβατικών εργαλείων διέγερσης που αναπτύσσουν. «Είμαστε ενθουσιασμένοι και ταπεινωμένοι που βρισκόμαστε στα σύνορα της νευροεπιστήμης και παραμένουμε προσεκτικά αισιόδοξοι για το μέλλον των μη επεμβατικών εργαλείων διαμόρφωσης εγκεφάλου που βασίζονται σε δίκτυα για τη διόρθωση πτυχών εγκεφαλικών διαταραχών και τη βοήθεια ατόμων που υποφέρουν από μια μεγάλη ποικιλία ενοχλητικών νευρολογικών και νευροψυχικών ιατρικών ασθενειών», πρόσθεσε.
Το MNT μίλησε επίσης με την Dr. Maria Lapid, γηριατρική ψυχίατρο στην Mayo Clinic, σχετικά με αυτή τη μελέτη, τα αποτελέσματα της οποίας περιέγραψε ως «συναρπαστικά». «Πολλές μη επεμβατικές τεχνικές διέγερσης του εγκεφάλου μελετώνται τώρα με βάση αυξανόμενες ενδείξεις ότι η διέγερση του εγκεφάλου δυνητικά βελτιώνει τη μνήμη. Η συγκεκριμένη μελέτη είναι εντυπωσιακή λόγω των σημαντικών βελτιώσεων στη μνήμη μετά από πολύ σύντομη διάρκεια θεραπείας». – Δρ Μαρία Λαπίντ.
Ο Δρ Lapid είπε ότι ενώ άλλες παρόμοιες μελέτες δείχνουν βελτίωση της μνήμης σε άτομα με άνοια, δεν έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, επομένως οι γιατροί δεν γνωρίζουν πόσο καιρό μπορεί να διαρκέσουν τα αποτελέσματα. «Οι προκλήσεις είναι ότι υπάρχουν πολλά στάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων άνοιών, πολλοί διαφορετικοί τύποι μη επεμβατικής εγκεφαλικής διέγερσης και πολλές περιοχές του εγκεφάλου που μπορούν να διεγερθούν», εξήγησε. «Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διευθετηθούν αυτά». «Νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική παρέμβαση που θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της μνήμης ή στην καθυστέρηση της εξέλιξης της μείωσης της μνήμης σε ορισμένα άτομα με γνωστική εξασθένηση ή άνοια, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα», συνέχισε ο Δρ Lapid. «Χρειάζεται περισσότερη έρευνα σε περισσότερους ασθενείς με μεγαλύτερο χρόνο παρακολούθησης για να διαπιστωθεί εάν οι βελτιώσεις της μνήμης διατηρούνται μακροπρόθεσμα».
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
