Ενώ μεγάλο μέρος της κατανόησής μας για την παραγωγή γλώσσας έχει βασιστεί σε εργασίες μεμονωμένων λέξεων, όπως η ονομασία εικόνων, αυτή η νέα μελέτη ελέγχει άμεσα εάν αυτές οι γνώσεις επεκτείνονται στην πολύ πιο σύνθετη πράξη της παραγωγής πλήρων προτάσεων.
Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Communications Psychology, ερευνητές από το NYU με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Καθηγητή Βιοϊατρικής Μηχανικής στο NYU Tandon και Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή Grossman του NYU, Adeen Flinker, και τον Adam Morgan χρησιμοποίησαν ηλεκτροκορτικογράφημα υψηλής ανάλυσης (ECoG) για να διερευνήσουν πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος συναρμολογεί προτάσεις από μεμονωμένες λέξεις. Ενώ μεγάλο μέρος της κατανόησής μας για την παραγωγή γλώσσας έχει βασιστεί σε εργασίες μεμονωμένων λέξεων, όπως η ονομασία εικόνων, αυτή η νέα μελέτη ελέγχει άμεσα εάν αυτές οι γνώσεις επεκτείνονται στην πολύ πιο σύνθετη πράξη της παραγωγής πλήρων προτάσεων.
Δέκα νευροχειρουργικοί ασθενείς που υποβάλλονταν σε θεραπεία επιληψίας συμμετείχαν σε ένα σύνολο εργασιών ομιλίας που περιελάμβανε την ονομασία μεμονωμένων λέξεων και την περιγραφή σκηνών κινουμένων σχεδίων χρησιμοποιώντας ολόκληρες προτάσεις. Εφαρμόζοντας μηχανική μάθηση σε δεδομένα ECoG – που καταγράφηκαν απευθείας από ηλεκτρόδια στην επιφάνεια του εγκεφάλου – οι ερευνητές εντόπισαν πρώτα το μοναδικό μοτίβο εγκεφαλικής δραστηριότητας για καθεμία από τις έξι λέξεις όταν ειπώθηκαν μεμονωμένα. Στη συνέχεια, παρακολούθησαν αυτά τα μοτίβα με την πάροδο του χρόνου, ενώ οι ασθενείς χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύνολο λέξεων σε προτάσεις.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι ενώ τα φλοιώδη μοτίβα που κωδικοποιούν μεμονωμένες λέξεις παραμένουν σταθερά σε διαφορετικές εργασίες, ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος ακολουθεί και διαχειρίζεται αυτές τις λέξεις αλλάζει ανάλογα με τη δομή της πρότασης. Στις αισθητηριοκινητικές περιοχές, η δραστηριότητα ακολουθούσε στενά την προφορική σειρά των λέξεων. Αλλά στις προμετωπιαίες περιοχές, ιδιαίτερα στις κάτω και μεσαίες μετωπιαίες έλικες, οι λέξεις κωδικοποιούνταν με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αυτές οι περιοχές κωδικοποιούσαν όχι μόνο ποιες λέξεις σχεδίαζαν να πουν οι ασθενείς, αλλά και τον συντακτικό ρόλο που έπαιζαν – υποκείμενο ή αντικείμενο – και πώς αυτός ο ρόλος εντάσσονταν στη γραμματική δομή της πρότασης.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επιπλέον ότι ο προμετωπιαίος φλοιός συντηρεί λέξεις καθ’ όλη τη διάρκεια των παθητικών προτάσεων όπως “Ο Φρανκενστάιν χτυπήθηκε από τον Δράκουλα”. Σε αυτούς τους πιο σύνθετους τύπους προτάσεων, και τα δύο ουσιαστικά παρέμειναν ενεργά στον προμετωπιαίο φλοιό καθ’ όλη τη διάρκεια της πρότασης, ακόμη και όταν λεγόταν το άλλο. Αυτή η παρατεταμένη, παράλληλη κωδικοποίηση υποδηλώνει ότι η κατασκευή συντακτικά μη κανονικών προτάσεων απαιτεί από τον εγκέφαλο να συγκρατεί και να χειρίζεται περισσότερες πληροφορίες με την πάροδο του χρόνου, ενδεχομένως να στρατολογεί πρόσθετους πόρους μνήμης εργασίας.
Είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η δυναμική ευθυγραμμίζεται με μια μακροχρόνια παρατήρηση στη γλωσσολογία: οι περισσότερες γλώσσες του κόσμου προτιμούν την τοποθέτηση των υποκειμένων πριν από τα αντικείμενα. Οι ερευνητές προτείνουν ότι αυτό θα μπορούσε να οφείλεται, εν μέρει, στη νευρωνική αποτελεσματικότητα. Η επεξεργασία λιγότερο συνηθισμένων δομών, όπως οι παθητικές, φαίνεται να απαιτεί περισσότερη γνωστική προσπάθεια, η οποία με την πάροδο του χρόνου θα μπορούσε να επηρεάσει τα γλωσσικά πρότυπα.
Τελικά, αυτό το έργο προσφέρει μια λεπτομερή ματιά στη φλοιώδη χορογραφία της παραγωγής προτάσεων και αμφισβητεί ορισμένες από τις μακροχρόνιες υποθέσεις σχετικά με το πώς εκτυλίσσεται η ομιλία στον εγκέφαλο. Αντί για μια απλή γραμμική διαδικασία, φαίνεται ότι η ομιλία περιλαμβάνει μια ευέλικτη αλληλεπίδραση μεταξύ σταθερών αναπαραστάσεων λέξεων και συντακτικά καθοδηγούμενων δυναμικών, που διαμορφώνονται από τις απαιτήσεις της γραμματικής δομής.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
