Η εφηβεία είναι ένα κρίσιμο στάδιο της ανθρώπινης ανάπτυξης. Κατά τη διάρκεια αυτής της ασταθούς περιόδου, οι έφηβοι βιώνουν πολυάριθμες σωματικές, συναισθηματικές και κοινωνικές αλλαγές που μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολες. Είναι μια περίοδος οικοδόμησης ταυτότητας, αυξημένης έκθεσης σε εξωτερικές πιέσεις και αναζήτησης αυτονομίας. Χωρίς την κατάλληλη υποστήριξη, όλα αυτά μπορούν να έχουν σημαντικό συναισθηματικό αντίκτυπο. Η συναισθηματική αστάθεια αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης ψυχολογικών διαταραχών και, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ένας στους επτά νέους ηλικίας 10-19 ετών πάσχει από μια τέτοια πάθηση.
Αυτό αντιστοιχεί στο 15% των 1,3 δισεκατομμυρίων εφήβων στον κόσμο – περίπου το ένα έκτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι ψυχολογικές διαταραχές συγκαταλέγονται στις κύριες αιτίες ασθένειας και αναπηρίας σε αυτήν την πληθυσμιακή ομάδα. Η αυτοκτονία είναι η τρίτη κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των νέων ηλικίας 15-29 ετών, ένα ανησυχητικό στατιστικό στοιχείο που υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη να υιοθετηθεί μια προληπτική προσέγγιση στην ψυχική υγεία στα πρώτα στάδια της ζωής.
Συνήθειες που προλαμβάνουν τις ψυχικές ασθένειες
Η κατάθλιψη και το άγχος συγκαταλέγονται στις πιο συχνές διαταραχές στους εφήβους. Μοιράζονται ορισμένα συμπτώματα και, σε πολλές περιπτώσεις, μπορούν να αντιμετωπιστούν με παρόμοιο τρόπο, συμπεριλαμβανομένης μιας σειράς υφιστάμενων ψυχολογικών θεραπειών και προσεγγίσεων που βασίζονται σε φάρμακα. Όσον αφορά την πρόληψη, οι συνήθειες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Η αποφυγή των ναρκωτικών, του καπνού και του αλκοόλ, η εμβάθυνση σε ένα υγιές κοινωνικό περιβάλλον και η διατήρηση της δραστηριότητας είναι μερικές από τις τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές του ΠΟΥ για την ψυχική υγεία.
Διεθνείς φορείς όπως ο ΠΟΥ τονίζουν επίσης τις ευεργετικές επιδράσεις της σωματικής δραστηριότητας στην ενίσχυση της σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής ευεξίας. Ωστόσο, μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού δεν πληροί αυτές τις συστάσεις, και αυτό περιλαμβάνει τα νεότερα μέλη της κοινωνίας. Κατά την περίοδο από το 2016 έως το 2022, περισσότερο από το 80% των παιδιών ηλικίας 11-17 ετών δεν πέτυχε τον στόχο των 60 λεπτών μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την ημέρα. Πολλές συνήθειες αλλάζουν κατά την εφηβεία, συμπεριλαμβανομένης της ενασχόλησης με τον αθλητισμό και την άσκηση, η οποία συχνά μειώνεται όταν οι έφηβοι προχωρούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Τέσσερα συμπεράσματα που υποστηρίζονται από την έρευνα
Πρόσφατες μελέτες έχουν επιβεβαιώσει τη σημασία της αποφυγής ενός καθιστικού τρόπου ζωής για τη βελτίωση της ψυχικής υγείας. Μπορούμε να ομαδοποιήσουμε αυτά τα αποτελέσματα σε τέσσερα κύρια συμπεράσματα:
Οι αδρανείς έφηβοι βιώνουν μεγαλύτερα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους
Οι νέοι που δεν ασκούνται τακτικά υποφέρουν μακράν περισσότερο από αρνητικά συναισθηματικά συμπτώματα (θλίψη, αποθάρρυνση, νευρικότητα και ανησυχία). Αυτό υποστηρίζεται από δύο πρόσφατες μελέτες σε περισσότερους από 10.000 εφήβους στην Ισπανία. Η τακτική κίνηση όχι μόνο ενδυναμώνει το σώμα, αλλά προστατεύει και το μυαλό. Εκτιμάται ότι οι δραστήριοι έφηβοι έχουν 20-30% λιγότερες πιθανότητες να εμφανίσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με τους καθιστικούς συνομηλίκους τους. Όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας και απόδοσης, τόσο ηπιότερα είναι τα συμπτώματα.
Η θετική επίδραση του αθλητισμού στην ψυχική υγεία εξαρτάται όχι μόνο από την ενασχόληση με τον αθλητισμό, αλλά και από την ένταση και τη συχνότητά του. Οι αδρανείς έφηβοι έχουν έως και τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να υποφέρουν από μέτρια ή σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης σε σύγκριση με τους αθλητές υψηλών επιδόσεων. Τα άτομα αυτής της ηλικιακής ομάδας που προπονούνται περισσότερες ώρες την εβδομάδα και συμμετέχουν σε αγώνες, ειδικά σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο, εμφανίζουν καλύτερη διάθεση και χαμηλότερα επίπεδα άγχους.
Αν και το είδος του αθλήματος δεν φαίνεται να κάνει μεγάλη διαφορά, η αφοσίωση και η τακτικότητα με την οποία ασκείται κάνει. Όσο πιο ενεργός και δομημένος είναι ο αθλητικός τρόπος ζωής μιας εφήβου, τόσο μεγαλύτερα είναι τα οφέλη για την ψυχική της υγεία, ειδικά αν ο αθλητισμός αποτελεί ένα τακτικό και ενθαρρυντικό μέρος της καθημερινότητάς της.
Τα έφηβα κορίτσια υποφέρουν περισσότερο
Σε σύγκριση με τα αγόρια, τα έφηβα κορίτσια τείνουν να εμφανίζουν περισσότερα συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος και την κατάθλιψη, ειδικά καθώς προχωρά η εφηβεία. Αυτή η διαφορά γίνεται πιο έντονη από την ηλικία των 14 ή 15 ετών, συμπίπτοντας με τα μεταγενέστερα στάδια της εφηβείας. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα έφηβα κορίτσια έχουν 50-70% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν καταθλιπτικά συμπτώματα από τους άνδρες συνομηλίκους τους.
Οι λόγοι πιθανότατα σχετίζονται με ορμονικούς, κοινωνικούς και πολιτισμικούς μετασχηματισμούς. Οι αλλαγές στα επίπεδα οιστρογόνων, η αυξημένη αισθητική πίεση, η σύγκριση με άλλους στα κοινωνικά δίκτυα, ο εκφοβισμός και η μειωμένη αντίληψη της σωματικής ικανότητας συμβάλλουν σε αυτή τη συναισθηματική ευαλωτότητα.
Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι τα έφηβα κορίτσια τείνουν να κολλάνε σε αρνητικές σκέψεις, επαναλαμβάνοντας ξανά και ξανά τις ανησυχίες τους σε μια ψυχική κατάσταση γνωστή ως αναστοχασμός. Αυτό μπορεί να εντείνει το άγχος και τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Επομένως, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προωθηθεί ο αθλητισμός μεταξύ των εφήβων κοριτσιών, βοηθώντας τα να αισθάνονται ασφαλή, υποστηριζόμενα και παρακινημένα σε θετικό και υγιές περιβάλλον.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
