Το γλαύκωμα είναι η κύρια αιτία απώλειας όρασης και τύφλωσης στις ΗΠΑ. Πλήττει περίπου 2,7 εκατομμύρια άτομα – ένας αριθμός που αναμένεται να φτάσει τα 4,2 εκατομμύρια μέχρι το 2030. Κι ενώ το γλαύκωμα είναι από τις «ζημιές» που μπορεί συχνά να προληφθεί, υπάρχει ένα σημαντικό εμπόδιο: περίπου το ήμισυ των ασθενών δεν γνωρίζουν ότι το έχουν!
Το γλαύκωμα προκαλεί βλάβη στο οπτικό νεύρο του ματιού – ένα σύμπλεγμα πάνω από ένα εκατομμύριο νευρικές ίνες. Το οπτικό νεύρο συνδέει τον αμφιβληστροειδή με τον εγκέφαλο. Κι έτσι, οποιαδήποτε βλάβη στο οπτικό νεύρο μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της όρασης και τύφλωση. Το γλαύκωμα συχνά αναφέρεται ως «μικροκλέφτης της όρασης», γιατί σπάνια παρουσιάζει συμπτώματα. Μπορεί να «πάρει» το 40% της όρασης ενός ατόμου, χωρίς εκείνο να το αντιληφθεί. Αλλά τότε, η όραση δεν μπορεί να αποκατασταθεί. Η έγκαιρη διάγνωση, ωστόσο, ανοίγει την πόρτα σε μια σειρά από θεραπείας που μπορούν να σταματήσουν το γλαύκωμα.
Τύποι γλαυκώματος
Χρόνιο γλαύκωμα
Ο πιο συνηθισμένος τύπος γλαυκώματος είναι το χρόνιο γλαύκωμα, το οποίο προκαλείται, όταν ο αποκλεισμός της ροής του υδατοειδούς υγρού είναι συνεχής και εμφανίζεται στον πορώδη ιστό, ανάμεσα στον πρόσθιο θάλαμο και έναν κυκλικό αγωγό, τον πόρο του Σλεμ. Η κληρονομικότητα είναι σημαντικός παράγοντας της εμφάνισης ή όχι του χρονίου γλαυκώματος.
Πρώτο στάδιο
Το 2% των ατόμων, άνω των 40 ετών, παρουσιάζει ενδοφθάλμια υπέρταση. Η διάγνωσή της είναι δύσκολη, καθώς δεν εμφανίζει κάποιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα. Έτσι, ο μόνος τρόπος να διαγνωστεί είναι η συνεχής παρακολούθηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Εάν, ούτε οι τιμές της ενδοφθάλμιες πίεσης είναι ξεκάθαρες (21 χιλιοστόγραμμα στήλης υδραργύρου), τότε γίνονται: λήψη καμπύλης πίεσης, πρόκληση ανόδου της ενδοφθάλμιας πίεσης και τονογραφία.
Ίριδα με γλαύκωμα
Η λήψη καμπύλης πίεσης γίνεται ανά τέσσερις ώρες, μέσα σε μια ημέρα, με σκοπό την εύρεση μιας φευγαλέας και παθογόνου ανόδου της.
Πρόκληση ανόδου της ενδοφθάλμιας πίεσης
Στην πρόκληση ανόδου της ενδοφθάλμιας πίεσης, η αντίδραση ενός γλαυκωματικού θα είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν ενός φυσιολογικού ατόμου.
Τονογραφία
Στην τονογραφία, τοποθετείται ένα τονόμετρο του Σιέτς, στον βολβό, για χρονικό διάστημα τεσσάρων λεπτών. Το τονόμετρο μειώνει την ενδοοφθάλμια πίεση, όμως, η όλη διαδικασία μπορεί να ξεπεράσει τα δέκα χρόνια.
Δεύτερο στάδιο
Το δεύτερο στάδιο ονομάζεται πεδιομετρικό και παρατηρείται στο 0,43% των ατόμων, άνω των 40 ετών. Η οπτική οξύτητα δε μεταβάλλεται, όμως υπάρχουν αλλοιώσεις του οπτικού πεδίου, γύρω από τυφλά σημεία του αμφιβληστροειδούς χιτώνος, οι οποίες επεκτείνονται στα ρινικά πεδία. Οι αλλοιώσεις επιδεινόνονται με το πέρασμα του χρόνου, χωρίς να υπάρχουν εμφανή συμπτώματα. Όταν οι αλλοιώσεις σταματήσουν να επεκτείνονται, τότε η οπτική οξύτητα πέφτει κατά ένα ή δύο δέκατα, ενώ η ενδοφθάλμια πίεση ξεπερνά τα 30 χιλιοστόγραμμα στήλης υδραργύρου. Στα κατώτερα στρώματα του ματιού διακρίνεται κοίλανση της οπτικής θηλής, με παρεκτόπιση των αγγείων προς το ρινικό χείλος.
Τελικό στάδιο
Το τελικό στάδιο ονομάζεται στάδιο του απολύτου γλαυκώματος. Η οπτική οξύτητα μηδενίζεται και η ενδοφθάλμια πίεση ανεβαίνει. Δεν υπάρχει τρόπος αποκατάστασης του τελικού σταδίου του γλαυκώματος.
Οι κίνδυνοι και τα προειδοποιητικά σημάδια
Το γλαύκωμα είναι πιο κοινό στους ενήλικες ηλικίας άνω των 60, στα άτομα με οικογενειακό ιστορικό της νόσου και στους μαύρους. Σύμφωνα με το Ίδρυμα Ερευνών για το Γλαύκωμα, οι μαύροι Αμερικανοί έχουν περίπου έξι με οκτώ φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν γλαύκωμα από τους λευκούς Αμερικανούς και οι μαύροι Αμερικανοί έχουν περίπου 14-17 φορές περισσότερες πιθανότητες να τυφλωθούν από την ασθένεια σε σχέση με τους λευκούς Αμερικανούς της ίδιας ηλικιακής ομάδας.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για το γλαύκωμα περιλαμβάνουν τον διαβήτη, τη σοβαρή μυωπία, προηγούμενους τραυματισμούς των ματιών, χρήση στεροειδών και ιστορικό σοβαρής αναιμίας. Ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις γλαυκώματος δεν εμφανίζουν συμπτώματα στα πρώιμα στάδια, υπάρχουν κάποια προειδοποιητικά σημάδια… Αυτά περιλαμβάνουν:
- Πρησμένα βλέφαρα
- Υγρά μάτια
- Ξηρά μάτια με κνησμό ή κάψιμο
- Διπλή όραση
- Επαναλαμβανόμενο πόνο μέσα ή γύρω από τα μάτια
- Ανοιγοκλείνουν τα μάτια με ασυνήθιστη ευαισθησία στο φως
- Σκοτεινά σημεία στην κεντρική όραση
- Αλλαγή στο χρώμα της ίριδας
Πιο σοβαρές ενδείξεις περιλαμβάνουν ξαφνική θολή όραση, ξαφνική απώλεια της όρασης στο ένα μάτι, φωτοστέφανα ή ουράνια τόξα γύρω από το φως και μαύρα στίγματα ή λάμψεις φωτός.
Πώς μπορεί να προληφθεί
Μια συνολική εξέταση των ματιών θεωρείται ο καλύτερος τρόπος για την ανίχνευση του γλαυκώματος. Περιλαμβάνει ένα τεστ οπτικής οξύτητας (για να μετρήσει την ικανότητά να δει σε διάφορες αποστάσεις), μια δοκιμή στο οπτικό πεδίο (για να αξιολογήσει την περιφερειακή όραση), μια διεσταλμένη οφθαλμολογική εξέταση (για την εκτίμηση της βλάβης του αμφιβληστροειδούς και του οπτικού νεύρου), τονομετρία (για τη μέτρηση της πίεσης των ματιών) και παχυμετρία (για τη μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς).
Σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Οφθαλμολογίας των ΗΠΑ, οι «επικίνδυνες» ομάδες καλούνται να εξετάζονται ετησίως από την ηλικία των 40 ετών, ενώ οι υπόλοιποι μόλις περάσουν τα 60. Περίπου 120.000 άνθρωποι στις ΗΠΑ είναι τυφλοί, ως αποτέλεσμα του γλαυκώματος, αντιπροσωπεύοντας το 9-12% όλων των περιπτώσεων τύφλωσης στη χώρα. Η θλιβερή αλήθεια είναι ότι πολλές από αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί με την έγκαιρη διάγνωση.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
