Το στρες αυξάνει την ποσότητα της μεταλλοπρωτεϊνάσης-8 (MMP-8), ενός ενζύμου στο αίμα των ποντικών, ενώ οι ίδιες αλλαγές βρέθηκαν σε ασθενείς με κατάθλιψη.
Το χρόνιο στρες έχει εκτεταμένες συνέπειες για το σώμα μας. Για παράδειγμα, πολλές ψυχιατρικές ασθένειες που σχετίζονται με το στρες, όπως η κατάθλιψη, σχετίζονται με αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα. Ωστόσο, οι υποκείμενοι μηχανισμοί για το πώς αυτές οι αλλαγές επηρεάζουν τον εγκέφαλο παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστοι. Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης (UZH), το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ψυχιατρικής της Ζυρίχης (PUK) και την Ιατρική Σχολή Icahn στο Όρος Σινά της Νέας Υόρκης, έχει τώρα αποκαλύψει έναν νέο μηχανισμό. Η μελέτη τους δημοσιεύεται στο Nature.
“Καταφέραμε να δείξουμε ότι το στρες αυξάνει την ποσότητα της μεταλλοπρωτεϊνάσης-8 (MMP-8), ενός ενζύμου στο αίμα των ποντικών. Οι ίδιες αλλαγές βρέθηκαν σε ασθενείς με κατάθλιψη”, λέει ο συγγραφέας Flurin Cathomas. Το MMP-8 ταξιδεύει από το αίμα στον εγκέφαλο, όπου μεταβάλλει τη λειτουργία ορισμένων νευρώνων. Στα προσβεβλημένα ποντίκια, αυτό οδηγεί σε αλλαγές συμπεριφοράς: αποσύρονται και αποφεύγουν την κοινωνική επαφή.
Σύμφωνα με τον Cathomas, τα ευρήματα είναι νέα από δύο απόψεις: «Πρώτον, υποδεικνύουν έναν νέο «μηχανισμό σώματος-μυαλού», ο οποίος μπορεί να είναι σχετικός όχι μόνο για ψυχικές ασθένειες που σχετίζονται με το στρες αλλά και για άλλες ασθένειες που επηρεάζουν τόσο το ανοσοποιητικό όσο και το νευρικό συστήματα. Δεύτερον, λέει ο ψυχίατρος, η αναγνώριση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης MMP-8 θα μπορούσε να είναι ένα πιθανό σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη νέων θεραπειών για την κατάθλιψη.
Αλλαγές στην εξωκυτταρική μήτρα του εγκεφάλου
Οι ερευνητές μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν ζωικά μοντέλα για να δείξουν ότι το στρες αυξάνει τη μετανάστευση ενός συγκεκριμένου τύπου λευκών αιμοσφαιρίων που ονομάζονται μονοκύτταρα στο αγγειακό σύστημα του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στις περιοχές του κέντρου ανταμοιβής. Αυτά τα μονοκύτταρα παράγουν MMP-8. Το MMP-8 εμπλέκεται στην αναδιάρθρωση και τη ρύθμιση του πλαισίου που μοιάζει με δίχτυ που περιβάλλει τους νευρώνες στον εγκέφαλο – που ονομάζεται εξωκυτταρική μήτρα.
“Εάν η MMP-8 διεισδύσει στον εγκεφαλικό ιστό από το αίμα, αλλάζει τη δομή της μήτρας και έτσι διαταράσσει τη λειτουργία των νευρώνων. Τα ποντίκια που επηρεάζονται από αυτή τη διαδικασία εμφανίζουν αλλαγές στη συμπεριφορά τους παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στους ανθρώπους με κατάθλιψη.” λέει ο Καθομάς. Για να αποδείξουν ότι το MMP-8 ήταν πραγματικά υπεύθυνο για τις αλλαγές συμπεριφοράς, οι ερευνητές αφαίρεσαν το γονίδιο MMP-8 από μερικά από τα ποντίκια. Σε σύγκριση με τα ποντίκια ελέγχου, αυτά τα ζώα δεν εμφάνισαν αρνητικές αλλαγές συμπεριφοράς που σχετίζονται με το άγχος.
«Οι αναλύσεις αίματος ασθενών με κατάθλιψη δείχνουν ότι τα ευρήματα από τα μοντέλα ποντικιών σχετίζονται και με τον άνθρωπο: τόσο τα μονοκύτταρα όσο και το MMP-8 ήταν αυξημένα στο αίμα των ατόμων με κατάθλιψη σε σύγκριση με υγιείς συμμετέχοντες». Απαιτούνται πολλές περισσότερες μελέτες πριν τα αποτελέσματα εφαρμοστούν στην κλινική πράξη. Ωστόσο, λέει ο Cathomas, “Η εργασία μας καταδεικνύει για άλλη μια φορά τη σημασία της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ανοσοποιητικού συστήματος και του εγκεφάλου στην ανάπτυξη ψυχιατρικών διαταραχών. Αυτές οι ιδέες έχουν ήδη ενσωματωθεί στην ψυχιατρική θεραπεία σήμερα.”
Στην ειδική πτέρυγα του PUK για ολοκληρωμένη φροντίδα με επικεφαλής τον Cathomas, οι κλινικοί γιατροί ακολουθούν μια ολιστική προσέγγιση νου-σώματος βασισμένη στα πιο πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα όταν θεραπεύουν τους ασθενείς τους. Η ερευνητική ομάδα σχεδιάζει τώρα κλινικές μελέτες για να διερευνήσει τον βαθμό στον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να επηρεαστεί διεγείροντας ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου. Θα εξετάσουν επίσης εάν τυχόν αλλαγές στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος των καταθλιπτικών ασθενών επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
