Τα γονίδια AMY1 έχουν διπλασιαστεί με την πάροδο του χρόνου και οι άνθρωποι μπορούν να έχουν από δύο έως είκοσι αντίγραφα.
Οι επιστήμονες διατροφής εργάζονται για να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ του διαβήτη τύπου 2 και των γονιδίων που εκφράζουν ένα σιελογόνο ένζυμο που διασπά το άμυλο, αλλά πολλές αντικρουόμενες μελέτες έχουν οδηγήσει σε λίγες σαφείς απαντήσεις. Τώρα, μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 2 Ιουλίου στο PLOS One φέρνει κάποια σαφήνεια στη συσχέτιση. Ήταν προηγουμένως γνωστό ότι άτομα με περισσότερα αντίγραφα των γονιδίων που εκφράζουν σιελογόνο αμυλάση (που ονομάζεται AMY1) παράγουν περισσότερο ένζυμο σιελογόνου αμυλάσης.
Η νέα εργασία υποστηρίζει την ιδέα ότι η κατοχή περισσότερων αντιγράφων του γονιδίου AMY1 μπορεί να προστατεύει από τον διαβήτη τύπου 2, αν και απαιτούνται πρόσθετες μακροπρόθεσμες μελέτες για να αποδειχθεί η θεωρία. Εάν οι ερευνητές τελικά αποδείξουν μια σαφή συσχέτιση μεταξύ του αριθμού αντιγράφων AMY1 και του διαβήτη, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε γενετικό έλεγχο των ανθρώπων κατά τη γέννηση για να προβλεφθεί η ευαισθησία τους.
«Εάν γνωρίζατε ότι είχατε αυξημένο κίνδυνο διαβήτη από την πρώτη μέρα, αυτό μπορεί να επηρεάσει τις καθημερινές σας επιλογές, τις επιλογές ζωής σας νωρίτερα, σχετικά με το πού θα μπορούσατε να αποτρέψετε την ανάπτυξή του αργότερα στη ζωή», δήλωσε η Angela Poole, επίκουρη καθηγήτρια μοριακής διατροφής στο Τμήμα Διατροφικής Επιστήμης στο Κολλέγιο Γεωργίας και Βιοεπιστημών. «Αυτό είναι σημαντικό, επειδή ο διαβήτης είναι πολύ διαδεδομένος και η συχνότητά του αυξάνεται», δήλωσε ο Poole.
Τα γονίδια AMY1 έχουν διπλασιαστεί με την πάροδο του χρόνου και οι άνθρωποι μπορούν να έχουν από δύο έως είκοσι αντίγραφα. Η σιελογόνος αμυλάση διασπά τα άμυλα σε σάκχαρα, για να ξεκινήσει η διαδικασία πέψης, αλλά ορισμένοι έχουν αμφισβητήσει εάν η πιο αποτελεσματική διάσπαση του αμύλου θα επιδείνωνε τον διαβήτη τύπου 2. Η ασθένεια είναι μια χρόνια πάθηση στην οποία το σώμα δυσκολεύεται να παράγει ινσουλίνη ή τα κύτταρα δεν ανταποκρίνονται σωστά σε αυτήν, προκαλώντας υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Προηγούμενες μελέτες από άλλους ερευνητές είχαν προσπαθήσει να εξετάσουν τη σχέση μεταξύ του αριθμού των αντιγράφων AMY1 και του κινδύνου διαβήτη, αλλά τα αποτελέσματα ήταν αντικρουόμενα. Ορισμένες μελέτες χρησιμοποίησαν μια αναλογική εργαστηριακή τεχνική που ονομάζεται qPCR (ποσοτική αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης), ενώ άλλες χρησιμοποίησαν μια πιο σύγχρονη τεχνική που ονομάζεται ψηφιακή PCR. Αυτές οι τεχνικές ενισχύουν και ποσοτικοποιούν συγκεκριμένες αλληλουχίες DNA. Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι η τεχνική qPCR οδηγεί σε ανακριβή ευρήματα, γεγονός που εξηγεί τα διαφορετικά αποτελέσματα.
Στην τρέχουσα μελέτη του Poole, οι ερευνητές γονότυπησαν —εντοπίσαν τη μοναδική γενετική σύνθεση ενός ατόμου— περισσότερα από 100 δείγματα ασθενών, καθένα από τα οποία ανήκε σε μία από τις δύο ομάδες: άτομα που ανέφεραν ότι είχαν διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη και άτομα που ανέφεραν ότι δεν είχαν διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη. Διαπίστωσαν ότι όταν το πρωτόκολλο qPCR εκτελέστηκε σωστά, υπήρχε λίγο μεγαλύτερη μεταβλητότητα σε σύγκριση με την ψηφιακή PCR, αλλά οι δύο τεχνικές ταίριαζαν πολύ καλά, δίνοντας συγκρίσιμες τιμές για τον αριθμό αντιγράφων AMY1.
«Δεν πρέπει να υποθέτετε ότι ένα εύρημα είναι λανθασμένο επειδή χρησιμοποίησαν qPCR», είπε ο Poole. Επίσης, οι ερευνητές συνέλεξαν μετρήσεις από κάθε συμμετέχοντα της δραστηριότητας αμυλάσης πολύ νωρίς το πρωί μετά από νηστεία και το βράδυ. Διαπίστωσαν ότι οι πρωινές μετρήσεις ήταν πολύ χαμηλότερες από ό,τι τα βράδια. «Εξετάσαμε τη βιβλιογραφία και υπάρχει μια ημερήσια επίδραση», είπε ο Poole. «Ανεξάρτητα από τον αριθμό αντιγράφων, η δραστηριότητα αμυλάσης διαφέρει καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας». Αυτό σημαίνει ότι όταν οι ερευνητές διεξάγουν μελέτες, θα πρέπει να συλλέγουν δείγματα την ίδια ώρα της ημέρας και να μην αναμειγνύουν τις πρωινές και βραδινές μετρήσεις.
Όταν συνέκριναν τους συμμετέχοντες, διαπίστωσαν ότι η δραστηριότητα της σιελικής αμυλάσης ήταν υψηλότερη για κάθε επιπλέον αντίγραφο της AMY1 σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 ή προδιαβήτη, σε σύγκριση με άτομα χωρίς κανένα από τα δύο. «Εάν έχετε δύο άτομα με αριθμό αντιγράφων 10, και το ένα από αυτά έχει διαβήτη και το άλλο όχι, το άτομο με διαβήτη θα έχει υψηλότερες μετρήσεις, ακόμη και με τον ίδιο αριθμό αντιγράφων», δήλωσε ο Poole. Τα ευρήματα οδήγησαν τον Poole να υποψιαστεί ότι ένας υψηλότερος αριθμός αντιγράφων των γονιδίων AMY1 μπορεί να είναι προστατευτικός, αν και χρειάζεται περισσότερη μελέτη για να το επαληθεύσει.
Δεδομένου ότι η αμυλάση διασπά το άμυλο σε σάκχαρα, η κοινή λογική υποδηλώνει ότι ένας υψηλότερος αριθμός αντιγράφων AMY1 θα αύξανε τη γλυκόζη στο αίμα και θα ήταν επιβλαβής για τα άτομα με διαβήτη τύπου 2. Η Poole υποψιάζεται ότι κατά τη διάρκεια της μάσησης αμύλου, το σώμα αντιλαμβάνεται τη γλυκόζη και αυτό προκαλεί την ταχύτερη απελευθέρωση ινσουλίνης από άτομα με υψηλότερο αριθμό αντιγράφων AMY1 (η οποία ρυθμίζει τη γλυκόζη του αίματος και απουσιάζει στους διαβητικούς), οδηγώντας σε προστατευτικό αποτέλεσμα. Τα μικρόβια του εντέρου μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.
«Υποψιάζομαι ότι τα άτομα με χαμηλότερο αριθμό αντιγράφων διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη τύπου 2», δήλωσε η Poole. Πρόσθεσε όμως ότι εξαρτάται και από την ποσότητα αμύλου που καταναλώνουν. Για να απαντηθούν πλήρως αυτά τα ερωτήματα, οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να ελέγχουν τη διατροφή, να παρακολουθούν τους ανθρώπους για μεγάλο χρονικό διάστημα και να έχουν μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων, είπε.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο κανάλι μας στο YouTube
