Δ. Δέμος:  82% της παραγωγής εξάγει η DΕΜΟ σε 85 χώρες σε όλες τις ηπείρους

Το  82% της παραγωγής της DEMO κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού, σε 85 χώρες σε όλες τις ηπείρους , λέει ο κ. Δημήτρης Δέμος  διευθύνων σύμβουλος της φαρμακευτικής εταιρείας DEMO, στην συνέντευξη που παραχώρησε στην  Νικολέτα Ντάμπου  και το  www.healthweb.gr , έχοντας ως στόχο  τα  280 εκατομμύρια τεμάχια που παράγει σήμερα  ετησίως  να φτάσουν σε ενάμιση χρόνο πάνω από τα 700 εκατομμύρια.  Παράλληλα επισημαίνει την ανάγκη αλλαγής της φαρμακευτικής πολιτικής και συγκεκριμένα του εισπρακτικού μέτρου του clawback που έχει φτάσει στο 30%-35%,  σημειώνοντας ότι σήμερα  κρατήσαμε το claw back ως μοναδικό όπλο για την τεχνητή συγκράτηση της δαπάνης αντί να εξορθολογίσουμε το σύστημα.   Όσον αφορά στους διαγωνισμούς  της  ΕΚΑΠΥ βρίσκει σωστή την νέα μεθοδολογία αλλά υπογραμμίζει ότι ”  το σύστημα θα πρέπει  να κινηθεί με πιο  γρηγορά βήματα για να ολοκληρωθούν οι διαγωνισμοί.”

Κύριε Δέμο , πόσες επενδύσεις έχετε πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια; β) Σε πόσες χώρες εξάγει η demo και σε ποια οικονομικά μεγέθη δηλαδή ποιο είναι το ποσοστό της παραγωγής που εξάγει;

Το επενδυτικό πρόγραμμα της εταιρείας μας βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί στα μέσα του 2019. Πιο συγκεκριμένα αναβαθμίσαμε και επεκτείναμε όλες τις γραμμές παραγωγής μας, με στόχο τον πολλαπλασιασμό της δυναμικότητάς μας. Ουσιαστικά αναμένουμε να τριπλασιάσουμε την παραγωγική μας δυναμικότητα μέσα σε ενάμιση χρόνο!. Σήμερα είμαστε το μεγαλύτερο εργοστάσιο ενέσιμων στην Ελλάδα και  ένα από τα μεγαλύτερα εργοστάσια της Ευρώπη.

 Ενώ σήμερα λοιπόν βγάζουμε γύρω στα 280 εκατομμύρια τεμάχια ετησίως, με την καινούργια επένδυση θα φτάσουμε πάνω από τα 700 εκατομμύρια.  Η εταιρία πραγματοποίησε την τελευταία 10ετία επενδύσεις άνω των 60 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων τα 20 εκατ. την τελευταία 3ετία) στις παραγωγικές της εγκαταστάσεις, τόσο για την αύξηση της παραγωγικής της δυναμικότητας όσο και για την αυτοματοποίηση των παραγωγικών της διαδικασιών και των ελέγχων κατά την διάρκεια της παραγωγής των προϊόντων της. Το 2017 ξεκίνησε και η κατασκευή του 4ου εργοστασίου της εταιρείας  το οποίο και θα βοηθήσει στην σημαντική επέκταση των αποθηκών, καθώς και στην εγκατάσταση πληθώρας μηχανημάτων.

Ποιο είναι το ποσοστό της παραγωγής που εξάγει η DΕΜΟ  ; 

Βεβαίως, για να απαντήσω και στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας,  η εξαγωγική δυναμική της DEMO είναι  αυτή που κάνει διαφορά στην ανάπτυξη της εταιρείας καθώς ο ρυθμός αύξησης των εξαγωγών είναι στο 47% ετησίως, με το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής μας  (82%) να κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού, σε 85 χώρες σε όλες τις ηπείρους.

Συμμετέχει η DΕΜΟ σε διαγωνισμούς που πραγματοποιούν υπουργεία υγείας ξένων χωρών .Εάν ναι σε ποιες χώρες;

Όπως σας είπα η DΕΜΟ έχει διεθνή παρουσία σε 85 χώρες και συμμετέχει σε διαγωνισμούς προμήθειας φαρμακευτικών σκευασμάτων που προκηρύσσουν τα Υπουργεία Υγείας των χωρών αυτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε την πολυετή επιτυχημένη παρουσία μας στις χώρες της δυτικής Ευρώπης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία με ποσοστό κάλυψης της αγοράς που προσεγγίζει τα 35% ανάλογα με την προϊοντική κατηγορία. Εντός του 2018, η Demo εισήλθε δυναμικά στην αγορά της Σκανδιναβίας (Σουηδία, Δανία), στην Τσεχία και την Σλοβακία.

Αυτό όμως που αξίζει να σημειώσουμε είναι το εξής:  Οι χώρες στο εξωτερικό έχουν και αυτές το δικό τους σύστημα προμηθειών. Διενεργούνται είτε σε επίπεδο νοσοκομείων, είτε σε επίπεδο περιφέρειας είτε ακόμη, στις πιο μικρές χώρες, σε επίπεδο χώρας.  Αυτό που καθορίζει όλα αυτά τα συστήματα προμηθειών είναι η πρόβλεψη να μην κατοχυρώνεται ο διαγωνισμός σε έναν και μόνο προμηθευτή και αυτό γίνεται όπως καταλαβαίνετε για να αποφεύγονται ζητήματα ελλείψεων φαρμάκων και να υπάρχει επάρκεια.  Σε αυτούς τους διαγωνισμούς η DEMO συμμετέχει, με σκευάσματα που συνδυάζουν την αυστηρή ποιότητα και για αυτό αποκτά ιδιαίτερη σημασία η είσοδος της DEMO σε χώρες και σε αγορές κυρίως του Δυτικού κόσμου που και τα κριτήρια είναι ιδιαίτερα αυστηρά.

Βέβαια υπάρχει και το παράδειγμα μικρών χωρών όπως η Κύπρος ή χώρες της Μ. Ανατολής  όπου εκεί προβαίνουν σε έκτακτη εισαγωγή, χωρίς διαγωνισμό,  για να καλύψουν τις ελλείψεις.

Είσαστε ευχαριστημένος από τους διαγωνισμούς που έχει πραγματοποιήσει η ΕΚΑΠΥ μέχρι σήμερα; Γιατί κατά την γνώμη σας δεν ολοκληρώνονται;

 Καταρχήν, η νέα μεθοδολογία βρίσκει όλη την φαρμακοβιομηχανία σύμφωνη.  Ήταν πάγιο αίτημα μας η διαμόρφωση και στην Ελλάδα ενός συστήματος διαγωνισμών που να εξασφαλίζει την επάρκεια αλλά και τον έλεγχο της φαρμακευτικής δαπάνης. Έτσι σήμερα φτάσαμε να γίνει πράξη το σύστημα διαγωνισμών με τρεις μειοδότες (50%, 30%, 20%) και με βάση την πιο συμφέρουσα προσφορά (όχι τη χαμηλότερη τιμή) κατ’ εφαρμογή της εφαρμογή της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ.  Προφανώς αυτό το πλαίσιο των διαγωνισμών είναι και αυτό που εγγυάται την απρόσκοπτη πρόσβαση των ασθενών σε φάρμακα, τη διασφαλισμένη επάρκεια των νοσοκομείων και φυσικά το οικονομικό όφελος για το ελληνικό Κράτος. Αντίθετα, μέχρι πρόσφατα είχαμε οδηγηθεί σε μονοπωλιακές καταστάσεις ανά δραστική ουσία σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, με μοναδικό κριτήριο τη χαμηλότερη οικονομική προσφορά.  Στο πρακτέο όμως αδυνατούσε η εκάστοτε κυβέρνηση να εξηγήσει, ότι ναι μεν πέτυχε την καλύτερη τιμή στα χαρτιά από έναν προμηθευτή του εξωτερικού, αλλά τελικά το απαραίτητο φάρμακο δεν είναι διαθέσιμο, γιατί πολύ απλά ο ένας και μοναδικός προμηθευτής αδυνατεί να ανταποκριθεί και να καλύψει τις αναγκαίες ποσότητες.

Αυτά τώρα αποτελούν παρελθόν, οι διαγωνισμοί των νοσοκομείων  διενεργούνται με 3 προμηθευτές ανά δραστική ουσία, με ποσοστά 50%, 30% και 20% επί της προμήθειας και εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή επάρκεια όπως και το χαμηλότερο κόστος καθώς δεν καταφεύγουμε σε ακριβές θεραπείες.

Αυτό που μένει,  είναι το σύστημα να κινηθεί με πιο γοργά βήματα, να ολοκληρωθούν οι διαγωνισμοί και να οριστούν οι προμηθευτές ώστε να δούμε στην πράξη τα οφέλη του νέου πλαισίου .

Μετά την τόση μακροχρόνια εμπειρία σας από το εξωτερικό τι θα προτείνατε τόσο για την τιμολόγηση όσο και για την διείσδυση των γενοσήμων; Τελικά οι τιμές των γενοσήμωνστην Ελλάδα είναι φθηνές ή ακριβές;

Φυσικά και είναι φθηνές και σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα τόσο χαμηλές που να διακυβεύεται και η ύπαρξη του σκευάσματος ή και της βιομηχανίας που το παράγει.  Οι βίαιες μειώσεις τιμών που επικεντρώνονται μονομερώς στα φθηνά παλαιά φάρμακα της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας απειλούν τη βιωσιμότητά τους. Και παρόλο που η μέση μείωση στα γενόσημα 2009-2017 φθάνει στο 67%, δυστυχώς υπάρχουν ακόμη κάποια δημοσιεύματα και σε «πονηρές» χρονικές στιγμές που επιμένουν μονομερώς να μιλούν για δήθεν ακριβά γενόσημα. Δεν κουραζόμαστε να επαναλαμβάνουμε ότι η σύγκριση των τιμών μεταξύ χωρών με διαφορετικά μεγέθη αγοράς, διαφορετικά συστήματα αποζημίωσης, διαφορετική κουλτούρα χρήσης γενοσήμων και διαφορετικές πρόσθετες υποχρεωτικές επιβαρύνσεις εκτός από αδόκιμη, είναι και επικίνδυνη.

Η επιλεκτική σύγκριση τιμών σε συγκεκριμένα φαρμακευτικά προϊόντα ώστε να προκύψουν «αβίαστα» συμπεράσματα  αποτελεί γνωστή πλέον πρακτική.  Έχω δει για παράδειγμα να μας συγκρίνουν με την Σουηδία ή την Νορβηγία όταν εκεί η αγορά των γενοσήμων είναι το 90% της κατανάλωσης και όχι το 20% που είναι στη χώρα μας.  Επίσης εκτός του όγκου, υποχρεωτικές επιστροφές στα γενόσημα δεν εφαρμόζονται στην Ιρλανδία, την Αυστρία, τη Γαλλία, τη Φινλανδία, τη Νορβηγία, τη Σουηδία, την Τσεχία, την Πολωνία και τη Σλοβακία.

Και να το δούμε και από ένα άλλο πρίσμα;  Την ίδια στιγμή που είτε εκούσια είτε ακούσια η δημόσια συζήτηση εξαντλείται σε ένα διαρκές αναμάσημα για το θέμα της τιμής των γενοσήμων, η δαπάνη εξακοντίζεται σε νέα ύψη, λόγω της ανεξέλεγκτης κατανάλωσης νέων ακριβών φαρμάκων. Και αυτό γιατί υπό τα δεδομένα αυτά, αυτό το  σύστημα τιμολόγησης εξοντώνει μια σειρά από καταξιωμένες, πλην όμως οικονομικότερες θεραπείες, ωθώντας έτσι τους ασθενείς σε ακριβότερα φάρμακα. Διότι σε αρκετές περιπτώσεις το κόστος τους είναι τόσο φθηνό, μετά το αλυσιδωτό νυστέρι που έχουν υποστεί, ώστε καθίσταται ασύμφορη και συνεπώς αδύνατη η συνέχιση της κυκλοφορίας τους όπως σας είπα αρχικά.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Οι προσδοκίες  για την περαιτέρω ανάπτυξη της DEMO και το 2018 είναι μεγάλες και βασίζονται σε όλη την  υποδομή, τις επενδύσεις και την  εργασία που έγινε τις  χρονιές που προηγήθηκαν. Πρώτον,  διευρύνουμε το ήδη εκτεταμένο νοσοκομειακό μας χαρτοφυλάκιο, αναπτύσσοντας σημαντικό αριθμό  νέων, ενέσιμων φαρμακευτικών προϊόντων. Δεύτερον, ενισχύουμε την παρουσία μας στην αγορά εκτός νοσοκομείου με νέες, από του στόματος χορηγούμενες θεραπείες, σε διάφορες  θεραπευτικές κατηγορίες ενώ επεκτεινόμαστε και στην κατηγορία συμπληρωμάτων διατροφής και  ιατροτεχνολογικών προϊόντων, επιλέγοντας σκευάσματα υψηλών προδιαγραφών και κλινικώς πιστοποιημένα.

Ένας από τους σημαντικότερους στόχους μας, ωστόσο, είναι η περαιτέρω διεύρυνση του προϊοντικού μας χαρτοφυλακίου με την προσθήκη καινοτόμων φαρμακευτικών προϊόντων, κυρίως βιο-ομοειδών ή άλλων βιοφαρμακευτικών προϊόντων τα οποία προορίζονται για σοβαρές και χρόνιες παθήσεις. Τα προϊόντα αυτά αποτελούν το επιστέγασμα αποκλειστικών συνεργασιών της εταιρείας μας με σημαντικές φαρμακευτικές εταιρείες της Ευρώπης και των ΗΠΑ για τη διάθεση τους στην ελληνική αγορά. Επίσης σχέδιό μας αποτελεί η καθετοποίηση και η αυτοματοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας, καθώς και αύξηση μεγεθών με στόχο το χαμηλό κόστος παραγωγής όπως και η μείωση των λειτουργικών εξόδων μέσα από μια χρηστή επιχειρησιακή διαχείριση.

Κλείνοντας την ενδιαφέρουσα συζήτησή μας, θα θέλατε να κάνετε κάποια επιπλέον επισήμανση;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι πάρα πολλές φορές είχαμε πει να αλλάξει η φαρμακευτική πολιτική. Αυτό  που έχει υπογραφεί από το 2011, δεν μπορεί σε μακροχρόνιο επίπεδο να εφαρμόζεται καθώς δεν είναι βιώσιμο.

Με αυτή την τιμολογιακή πολιτική, χωρίς να λαμβάνονται ουσιαστικά και σοβαρά μέτρα για την διείσδυση των γενοσήμων, με το γενικευμένο clawback και την μη αύξηση του προϋπολογισμού της φαρμακευτικής δαπάνης δεν οδηγούμαστε εδώ και χρόνια πουθενά.

Έχουμε έναν κλειστό προϋπολογισμό από τον οποίο κάθε χρόνο βγαίνουν καινούργια φάρμακα για καινούργιες θεραπείες. Καλώς συμβαίνει αυτό και πρέπει μάλιστα να διευκολύνουμε την όσο γίνεται πιο γρήγορη είσοδο νέων θεραπειών γιατί και μια ζωή παραπάνω να σωθεί από ένα φάρμακο που θα κυκλοφορήσει 6 μήνες νωρίτερα στην Ελλάδα όφελος είναι για το κοινωνικό κράτος. Από εκεί και πέρα όμως όταν η νομοθετική αρχή έχει βάλει το clawback και λέει ότι κάθε χρόνο θα έρχονται τα καινούργια σκευάσματα και θα πληρώνονται από τους παλαιούς, όπως καταλαβαίνετε σε 5-10 χρόνια θα καταρρεύσει το σύστημα. Το clawback είχε αρχικά εφαρμοστεί ως μέτρο έκτακτης ανάγκης. Ήρθε, παρέμεινε, αποτέλεσε άλλοθι της πολιτικής ηγεσίας και μιλώ για την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, και κάθε χρόνο αναβαίνει με αποτέλεσμα να έχουμε φτάσει να πληρώνουμε clawback της τάξεως του 30%-35%.  Κρατήσαμε  το claw back ως μοναδικό όπλο για την τεχνητή συγκράτηση της δαπάνης αντί να εξορθολογίσουμε το σύστημα.

Θέλω να πιστεύω ότι τώρα πια το έχουν καταλάβει οι πολιτικοί όλων των κομμάτων και για αυτό ισχυρίζονται ότι θα αλλάξει αυτή η φαρμακευτική πολιτική γιατί όντως είναι αδιέξοδη.

Το μαχαίρι του Σαλμάν Ρούσντι έρχεται 33 χρόνια μετά τον φετφά που εξέδωσε το Ιράν για τη ζωή του

Στον Ινδικό Ωκεανό έπεσε ο κινεζικός πύραυλος που ήταν εκτός ελέγχου στην ατμόσφαιρα και σε φθίνουσα τροχιά