Το να μυρίζει κανείς τη μυρωδιά του σώματος των άλλων μπορεί να είναι χρήσιμο στη θεραπεία του κοινωνικού άγχους, λένε Σουηδοί ερευνητές που έχουν ξεκινήσει δοκιμές με εθελοντές. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ιδρώτα στις μασχάλες στα πειράματά τους. Η προαίσθησή τους είναι ότι η μυρωδιά ενεργοποιεί εγκεφαλικές οδούς που συνδέονται με τα συναισθήματα, προσφέροντας μια ηρεμιστική επίδραση – αλλά είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν έχουν δίκιο. Παρουσιάζουν μερικά από τα πρώτα ευρήματά τους σε ιατρικό συνέδριο στο Παρίσι αυτή την εβδομάδα.
Γιατί και πώς μυρίζουμε;
Τα μωρά γεννιούνται με έντονη όσφρηση, με προτίμηση στη μητέρα τους και το μητρικό γάλα της. Η όσφρηση βοηθά εμάς τους ανθρώπους να αισθανόμαστε τον κίνδυνο – από το φαγητό ή μια καπνιστή φωτιά, για παράδειγμα – και να αλληλεπιδρούμε με το περιβάλλον μας, καθώς και μεταξύ μας. Κάνει επίσης τα γεύματα πιο νόστιμα και μπορεί επίσης να ξυπνήσει δυνατές αναμνήσεις. Τα αρώματα εντοπίζονται από υποδοχείς στο πάνω μέρος της μύτης. Τα σήματα από αυτά μεταδίδονται στη συνέχεια απευθείας στο μεταιχμιακό σύστημα, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη και τα συναισθήματα.
Οι Σουηδοί ερευνητές προτείνουν ότι η μυρωδιά του ανθρώπινου σώματος μπορεί να επικοινωνήσει τη συναισθηματική μας κατάσταση – χαρούμενη ή ανήσυχη, για παράδειγμα – και ακόμη και να προκαλέσει παρόμοιες αντιδράσεις σε άλλους που τη μυρίζουν. Ζήτησαν από εθελοντές να δωρίσουν ιδρώτα στη μασχάλη από τότε που έβλεπαν είτε μια τρομακτική ταινία είτε μια χαρούμενη. Στη συνέχεια, 48 γυναίκες με κοινωνικό άγχος συμφώνησαν να μυρίσουν μερικά από αυτά τα δείγματα, παράλληλα με τη λήψη μιας πιο συμβατικής θεραπείας που ονομάζεται ενσυνειδητότητα, όπου οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να επικεντρωθούν στο εδώ και τώρα αντί να επαναλαμβάνουν αρνητικές σκέψεις.
Σε μερικές από τις γυναίκες δόθηκε γνήσια μυρωδιά σώματος για να μυρίσουν, ενώ σε άλλες – στην ομάδα ελέγχου – δόθηκε καθαρός αέρας. Όσοι εκτέθηκαν στον ιδρώτα φάνηκε να τα πηγαίνουν καλύτερα με τη θεραπεία. Η επικεφαλής ερευνήτρια κα Elisa Vigna, του Ινστιτούτου Karolinska στη Στοκχόλμη, είπε: «
Ο ιδρώτας που παράγεται ενώ κάποιος ήταν χαρούμενος είχε το ίδιο αποτέλεσμα με κάποιον που είχε φοβηθεί από ένα κλιπ ταινίας. Επομένως, μπορεί να υπάρχει κάτι σχετικά με τα ανθρώπινα χημειο-σήματα στον ιδρώτα γενικά που επηρεάζει την ανταπόκριση στη θεραπεία. Μπορεί να είναι ότι η απλή έκθεση στην παρουσία κάποιου άλλου έχει αυτό το αποτέλεσμα, αλλά πρέπει να το επιβεβαιώσουμε. Στην πραγματικότητα, αυτό δοκιμάζουμε τώρα σε μια μελέτη παρακολούθησης με παρόμοιο σχεδιασμό, αλλά πού βρισκόμαστε συμπεριλαμβανομένου και του ιδρώτα από άτομα που παρακολουθούν συναισθηματικά ουδέτερα ντοκιμαντέρ».
Τι είναι ο ιδρώτας και μυρίζει πάντα;
Ο περισσότερος ιδρώτας του δέρματος είναι άοσμος. Αλλά οι ιδρωτοποιοί αδένες στη μασχάλη και τη βουβωνική χώρα παράγουν ορισμένες ενώσεις που προκαλούν οσμή του σώματος. Τα βακτήρια στην επιφάνεια του δέρματος και στα κοντινά τριχοθυλάκια διασπούν αυτές τις ενώσεις, παράγοντας άλλες που ευθύνονται για τη μυρωδιά. Ο Duncan Boak από τη φιλανθρωπική οργάνωση Fifth Sense, που στοχεύει στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τις διαταραχές της όσφρησης και της γεύσης, δήλωσε:
«Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της όσφρησης και της συναισθηματικής μας ευεξίας. Η απώλεια της ικανότητας να μυρίζεις άλλους ανθρώπους, όπως ο σύντροφός σου και τα παιδιά σου, μπορεί να προκαλέσει κατάθλιψη και αισθήματα απομόνωσης. Ενώ αυτή είναι μια προκαταρκτική μελέτη και χρειάζεται φυσικά περαιτέρω δουλειά, είναι πολύ ενθαρρυντικό να βλέπουμε περαιτέρω έρευνα σχετικά με τη σημασία της όσφρησής μας για την καλή ψυχική υγεία».