Ο κυτταρικός θάνατος αποτελεί απαραίτητη φυσιολογική διαδικασία για όλους τους πολυκύτταρους οργανισμούς. Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος γίνεται είτε με απόπτωση (χωρίς νε επηρεάζεται πολύ ο οργανισμός) είτε με νεκρόπτωση (με έντονη φλεγμονώδη αντίδραση). Καθ ‘όλη τη ζωή, τα κύτταρα σε πολλούς ιστούς πεθαίνουν φυσικά και αντικαθίστανται από νέα κύτταρα. Μια σωστή ισορροπία μεταξύ του θανάτου και της παραγωγής νέων κυττάρων είναι σημαντική για τη διατήρηση της λειτουργίας του υγιούς ιστού και για την αναγέννηση μετά από τραυματισμό. Αυξημένη παραγωγή κυττάρων σε συνδυασμό με μειωμένο κυτταρικό θάνατο μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη όγκου. Από την άλλη πλευρά, ο υπερβολικός κυτταρικός θάνατος μπορεί να προκαλέσει ιστική βλάβη και νόσο.
Κανονικά οι ιστοί μας είναι υγιείς, αλλά μερικά άτομα αναπτύσσουν φλεγμονή και νόσο. «Τι προκαλεί φλεγμονή;» είναι το ερώτημα του Μανόλη Πασπαράκη, καθηγητή στο Ινστιτούτο Γενετικής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, ο οποίος είναι ο υπεύθυνος συντάκτης της σχετικής εργασίας που δημοσιεύθηκε στις 7 Νοεμβρίου στο περιοδικό Nature. «Μπορεί η νεκρόπτωση να αποτελεί τη σκανδάλη της φλεγμονής σε ορισμένες περιπτώσεις και πώς ρυθμίζεται η νεκρόπτωση;» Η RIPK1 είναι μια πρωτεΐνη κυρίως γνωστή ως επαγωγέας της νεκρόπτωσης. Ερευνητές στην ομάδα του Πασπαράκη δημιούργησαν ποντίκια στα οποία το γονίδιο RIPK1 αδρανοποιήθηκε ειδικά στα κύτταρα του δέρματος που ονομάζεται κερατινοκύτταρα. «Περιμέναμε ότι η έλλειψη RIPK1 θα απέτρεπε τη νεκρόπτωση – αλλά παρατηρήσαμε το αντίθετο. Τα κερατινοκύτταρα σε αυτά τα ποντίκια πέθαιναν από νεκρόπτωση, προκαλώντας φλεγμονή του δέρματος.
Ο RIPK1 αναστέλλει έναν άλλο επαγωγέα της νεκρόπτωσης, μια πρωτεΐνη που ονομάζεται ZBP1. Οι ερευνητές για να αναστείλουν τη ZBP1 χρησιμοποίησαν CRISPR και τροποποίησαν τρία αμινοξέα στον τομέα Rhim που επιτρέπει στο RIPK1 να αλληλεπιδρά με άλλες πρωτεΐνες που ρυθμίζουν τη νεκρόπτωση. Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό γενετικών και βιοχημικών εργαλείων, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποδείξουν ότι όταν ο τομέας Rhim της RIPK1 μεταλλάσσεται, η ZBP1 ενεργοποιεί τη νεκρόπτωση. Γενετική εξάλειψη της ZBP1 αναστέλλει τη νεκρόπτωση και τη φλεγμονή που προκαλείται από ανεπάρκεια RIPK1. «Έχουμε σημειώσει πρόοδο, αλλά πολλά κομμάτια του μεγαλύτερου παζλ παραμένουν ασαφή», λέει ο Πασπαράκης. «Οι επιδράσεις της χρόνιας φλεγμονής στον άνθρωπο είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, εντελώς ασαφείς. Γιατί συμβαίνει φλεγμονή σε ένα άτομο σε μια ορισμένη στιγμή; Ιοί ή βακτήρια θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν την ZBP1 και να προκαλέσουν φλεγμονή».
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
