Εκπαίδευση: Η κατανόηση της κόπωσης των μαθητών με αναπηρία μπορεί να βοηθήσει τα σχολεία να τη μετριάσουν

Η έρευνα αυτή μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προτείνουν σχετικές αλλαγές στην εκπαίδευση, όπως, αλλαγές στην πολιτική ή στα προγράμματα σπουδών, στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ή στην κατανομή των πόρων ή σε πρωτόκολλα για τη σχέση με τους μαθητές, τις οικογένειες ή τις κοινότητες, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στην κόπωση των μαθητών και να την μετριάσουν.

Εκπαίδευση: Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, ακούσαμε για ανθρώπους που αντιμετώπιζαν διάφορα είδη κόπωσης, είτε σχετιζόταν με την επαγγελματική εξουθένωση, είτε δεν είχαν κίνητρο να ακολουθήσουν τους περιορισμούς της πανδημίας, είτε ήταν σύμπτωμα της λοίμωξης. Αλλά τι ακριβώς είναι η κόπωση; Η κόπωση δεν είναι συνώνυμο της κούρασης. Όταν κάποιος είναι κουρασμένος, ο ύπνος βοηθάει. Η κόπωση προκύπτει όταν απαιτείται γνωστική, συναισθηματική ή σωματική προσοχή για παρατεταμένες χρονικές περιόδους με αποτέλεσμα να δημιουργείται αίσθημα κόπωσης, εξάντλησης ή έλλειψης ενέργειας ή επιθυμίας να συνεχιστεί μια εργασία. Δεν επιλύεται με έναν υπνάκο. Η κόπωση περιλαμβάνει τακτικά δυσκολίες στη συγκέντρωση, αισθήματα άγχους και αυξημένη αποσπασματικότητα. Οι επαγγελματίες της ιατρικής και οι ερευνητές ορίζουν σήμερα την κόπωση με τη διαφοροποίηση των τύπων της προσπάθειας: σωματική, γνωστική και, όπως έχει γίνει πιο πρόσφατα αντιληπτή, κοινωνική-συναισθηματική. Συνεργάζομαι με συναδέλφους για να παράσχω ένα μέσο στους μαθητές με αναπηρίες και στις εκπαιδευτικές τους ομάδες για να κατανοήσουν τις επιπτώσεις της κόπωσης, να υποστηρίξουν τις κατάλληλες στρατηγικές και προγράμματα και να μετριάσουν την κόπωση σε εκπαιδευτικά πλαίσια.

Κόπωση σε παιδιά σχολικής ηλικίας

Η κόπωση στα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις. Μια μελέτη που βασίστηκε στην Ιαπωνία διαπίστωσε ότι περίπου το 16% των μαθητών δημοτικού και το 34% των μαθητών γυμνασίου ανέφεραν ότι βιώνουν κόπωση κατά τη διάρκεια μιας τυπικής σχολικής εβδομάδας. Σε αυτή τη μελέτη, η αυτοαναφερόμενη κόπωση συσχετίστηκε με δυσκολίες στις κινητικές διεργασίες και στις εκτελεστικές λειτουργίες, οδηγώντας αναπόφευκτα σε χειρότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Οι ίδιοι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η μείωση των γνωστικών λειτουργιών σχετιζόταν επίσης με μείωση των εσωτερικών κινήτρων και, κατά συνέπεια, με κακές ακαδημαϊκές επιδόσεις. Επιπλέον, η κόπωση έχει συσχετιστεί με ποικίλα ψυχοεκπαιδευτικά ζητήματα, όπως η μειωμένη σωματική δραστηριότητα, η βραδύτερη εκπαιδευτική πρόοδος, οι συχνότερες απουσίες από το σχολείο, η λιγότερη κοινωνικοποίηση με φίλους και οικογένεια και το αυξημένο άγχος στα παιδιά.

Μαθητές με αναπηρίες

Στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, η κόπωση βιώνεται συχνά από άτομα με αναπηρίες. Έρευνες έχουν τεκμηριώσει πώς οι μικροί μαθητές που είναι κωφοί ή βαρήκοοι βιώνουν καθημερινά κόπωση που σχετίζεται με την ανάγκη για συνεχή και διαρκή σωματική, κοινωνικο-συναισθηματική ή πνευματική προσπάθεια για:

• Ακρόαση και παρακολούθηση τόσο του δασκάλου τους όσο και του υποστηρικτικού προσωπικού της τάξης, όπως ο διερμηνέας νοηματικής γλώσσας ή ο εκπαιδευτικός βοηθός,
• Την επικοινωνία με τους συνομηλίκους μέσω συσκευής επικοινωνίας ή χειλεανάγνωσης/ομιλίας,
• Παρακολούθηση της διδασκαλίας στην τάξη μέσω συσκευής ενίσχυσης.

Οι σωρευτικές επιπτώσεις αυτών των εμπειριών οδηγούν σε χειρότερη ποιότητα ζωής για τους μαθητές αυτούς, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών επιλογών, των αυξημένων προβλημάτων ψυχικής υγείας και των αρνητικών επιπτώσεων στις οικογενειακές και φιλικές σχέσεις.

Ελλιπώς κατανοητές επιπτώσεις

Επί του παρόντος, ο αντίκτυπος της κόπωσης σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα για μαθητές με αναπηρίες είναι ελάχιστα κατανοητός από τους εκπαιδευτικούς, τους διοικητικούς υπαλλήλους, τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους γονείς ή τους φροντιστές και τους ίδιους τους μαθητές. Οι εκπαιδευτικοί συχνά αδυνατούν να κατανοήσουν τη σημασία της παροχής εκπαιδευτικών υποστηρικτικών μέτρων για τον μετριασμό της κόπωσης ή χαρακτηρίζουν λανθασμένα τα συμπτώματα της κόπωσης με όρους όπως τεμπελιά, πείσμα ή πρόβλημα συμπεριφοράς. Οι μαθητές συχνά αδυνατούν να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα της κόπωσης, δεν κατανοούν τον τρόπο με τον οποίο διακυβεύεται η μάθησή τους λόγω της κόπωσης και έχουν περιορισμένες στρατηγικές αντιμετώπισης. Ως αποτέλεσμα, συχνά δεν μπορούν ή αδυνατούν να ονομάσουν ή να εκφράσουν ανοιχτά την κούρασή τους. Έχουν γίνει κάποιες προσπάθειες στα εκπαιδευτικά συστήματα για την αναγνώριση και την αντιμετώπιση της κόπωσης ώστε να υποστηριχθεί η δέσμευση και η ευεξία των μαθητών (όπως επιλογές για ευέλικτο προγραμματισμό ή περιοδικά διαλείμματα). Ωστόσο, η ερευνητική μας ομάδα διαπίστωσε, όταν πήραμε συνεντεύξεις από μαθητές γυμνασίου και λυκείου που είναι κωφοί ή βαρήκοοι, ότι σε κανέναν από τους μαθητές που πήραμε συνέντευξη δεν δόθηκαν με συνέπεια τέτοιες διευκολύνσεις. Αντ’ αυτού, οι μαθητές αφέθηκαν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους τα αυξημένα επίπεδα κόπωσης.

Επόμενα ερευνητικά βήματα Ως επόμενο βήμα για την καλύτερη κατανόηση του αντίκτυπου της κόπωσης για τους μαθητές με αναπηρία, οι συνάδελφοί μου και εγώ σχεδιάσαμε την έρευνα ‘Κόπωση σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα’ (Fatigue in Educational Contexts) (FEC). Σκοπός της έρευνας είναι να προσδιορίσει, να περιγράψει και να ερμηνεύσει με ακρίβεια την παρουσία και την ένταση της κόπωσης και να ενημερώσει για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να ανακουφιστεί η κόπωση των μαθητών σε εκπαιδευτικά πλαίσια. Προς το παρόν εστιάζουμε στους κωφούς ή βαρήκοους μαθητές, αλλά σκοπεύουμε να επεκτείνουμε την εστίασή μας σε όλους τους μαθητές μόλις τελειοποιηθεί η έρευνα. Οι περισσότερες διαθέσιμες έρευνες για την κόπωση εξετάζουν την κόπωση που σχετίζεται με τον χώρο εργασίας ή με τραυματισμούς σε πληθυσμούς ενηλίκων. Μια ευρέως χρησιμοποιούμενη τυποποιημένη έρευνα που έχει σχεδιαστεί για παιδιά και εφήβους, η PedsQL-MFS, έχει σημαντικούς περιορισμούς για τους σκοπούς μας:

• Δεν αναπτύχθηκε για άτομα με αναπηρία ούτε περιλαμβάνει την ετερογένεια του φοιτητικού πληθυσμού με αναπηρία,
• Κανένα από τα στοιχεία της έρευνας δεν ασχολείται ειδικά με την κόπωση στις τάξεις
• συμπεριλαμβανομένων των ευρύτερων αντιδράσεων των μαθητών και της οικογένειας

Η παιδική έκδοση της πρόσφατα δημοσιευμένης Κλίμακας Κόπωσης Vanderbilt περιλαμβάνει ορισμένες ερωτήσεις έρευνας που αφορούν την κόπωση στο περιβάλλον της τάξης. Ωστόσο, επικεντρώνεται αποκλειστικά στην κόπωση ως αποτέλεσμα της ακουστικής προσπάθειας (για κωφά ή βαρήκοα άτομα που χρησιμοποιούν συσκευές ενίσχυσης και προφορικού λόγου) και είναι προσβάσιμη μόνο σε μορφή γραπτού κειμένου. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει καμία έρευνα κατάλληλη για μια ποικιλία μαθητών με αναπηρία, συμπεριλαμβανομένων των κωφών μαθητών που χρησιμοποιούν τη νοηματική γλώσσα ή/και που είναι χρήστες διπλής γλώσσας, δηλαδή χρησιμοποιούν τόσο τη νοηματική όσο και την προφορική γλώσσα, αλλά όχι ταυτόχρονα. Η έρευνα ‘Κόπωση σε εκπαιδευτικά περιβάλλοντα’ FEC θα είναι καινοτόμος, διότι θα σχεδιαστεί για να καταγράφει τις εμπειρίες αυτών των μαθητών και θα περιλαμβάνει τις απόψεις των μαθητών, των οικογενειών τους και των εκπαιδευτικών ομάδων σχετικά με το πώς κατανοούν και βλέπουν την κόπωση των μαθητών. Η έρευνα αυτή μπορεί να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να προτείνουν σχετικές αλλαγές στην εκπαίδευση, όπως, αλλαγές στην πολιτική ή στα προγράμματα σπουδών, στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών ή στην κατανομή των πόρων ή σε πρωτόκολλα για τη σχέση με τους μαθητές, τις οικογένειες ή τις κοινότητες, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στην κόπωση των μαθητών και να τη μετριάσουν.

Πώς μπορεί η ΔΕΠΥ να επηρεάσει τις σχολικές επιδόσεις;

Τα 5 κορυφαία πράγματα που λένε οι εκπαιδευτικοί ότι θα ανακούφιζαν την επαγγελματική εξουθένωση

Μελέτη για την παράταση των συμπτωμάτων κορωνοϊού σε παιδιά και εφήβους