Η υπερκεράτωση αποτελεί μια συνηθισμένη επιφανειακή δερματική πάθηση, που εμφανίζεται συχνά στα πέλματα ή στα χέρια ως φυσιολογική αντίδραση της επιδερμίδας όταν υπάρχει αυξημένη παραγωγή κερατινοποιημένων κυττάρων. Υπάρχει μια σειρά από γνωστούς παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν την εμφάνιση της συγκεκριμένης πάθησης, αλλά και ποικιλία θεραπειών για την αποτελεσματική της αντιμετώπιση.
Είδη Υπερκερατώσεων
Υπάρχουν δύο είδη υπερκερατώσεων, οι ακτινικές και οι σμηγματορροϊκές. Και οι δύο εμφανίζονται συνήθως σε άτομα μεγάλης ηλικίας. Η υπερκεράτωση αφορά την πάχυνση του πιο επιφανειακού τμήματος του δέρματος, που ονομάζεται κεράτινη στιβάδα. Στην εξωτερική αυτή επιφάνεια της επιδερμίδας, τα κύτταρα έχουν υπερβολική ποσότητα κερατίνης. Η κερατίνη είναι μια πρωτεΐνη που δίνει στα κύτταρα όψη πολύ σκληρή και ξηρή.
Υπάρχουν περιστατικά όπου η παρουσία της επιπλέον κερατίνης έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία πλακών, ή περιοχών όπου το ξηρό δέρμα καλύπτεται από κρούστα.
Εκτός από την έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, η βάδιση χωρίς υποδήματα, η έντονη χειρωνακτική εργασία μπορεί να προκαλέσει πάχυνση των πελμάτων και των παλαμών. Το δέρμα γίνεται τραχύ και ρωγμώδες, ενώ αν στις βλάβες υπάρχει σταθερή τριβή η υπερκεράτωση παίρνει τη μορφή κάλου. Σύνηθες και βέβαια επώδυνο φαινόμενο είναι η εμφάνιση κάλων στα πέλματα λόγω αυξημένης πίεσης της δερματικής επιφάνειας.
Ακτινικές υπερκερατώσεις
Οι ακτινικές υπερκερατώσεις ουσιαστικά είναι προκαρκινικές βλάβες του δέρματος και προέρχονται από υπερβολική έκθεση στον ήλιο.
Είναι γνωστές και ως ηλιακές υπερκερατώσεις, είναι βλάβες επιδώδεις ή καλυπτόμενες με κρούστες. Συνήθως παρουσιάζονται στο φαλακρό του κεφαλιού, πρόσωπο, χείλη, λαιμό, αυτιά, στις ραχιαίες επιφάνειες των χεριών, ώμους, και μπορεί να εμφανιστούν σε άλλες περιοχές του σώματος αν εκτίθενται συχνά στον ήλιο. Ο πληθυντικός αριθμός «υπερκερατώσεις» χρησιμοποιείται αντί του ενικού καθώς πολύ σπάνια υπάρχει μόνο μία.
Στην αρχή, οι ακτινικές υπερκερατώσεις είναι συχνά τόσο μικρές που αναγνωρίζονται με την αφή και όχι με την όραση. Η επιφάνειά τους είναι τραχιά και ξηρή.
Σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις
Οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις είναι καλοήθεις βλάβες του δέρματος, μη καρκινικές, οι οποίες συχνά σχετίζονται με κληρονομική προδιάθεση. Εμφανίζονται σε μεγάλες ηλικίες, άνω των 40 ετών.
Οι σμηγματορροϊκές υπερκερατώσεις είναι σε κυκλικό ή ωοειδές σχήμα, καφέ ή μαύρο χρώμα, και η διάμετρός τους φτάνει ως και τα δύο εκατοστά. Κάποιες φορές είναι ελαφρά εξέχουσες και άλλες εξογκωμένες βλάβες με τραχιά επιφάνεια και προκαλούν κνησμό. Μπορεί επίσης να ερεθιστούν από την τριβή των ρούχων ή από μικροτραυµατισµό. Στην ψηλάφηση η επιφάνεια τους είναι μεν λιπαρή, όμως οι σμηγματορροικές υπερκερατώσεις είναι σχεδόν πάντα τραχείες με μικρές εμβαθύνσεις.
H παρουσία πολλών σμηγματορροικών υπερκερατώσεων που προκαλούν κνησμό είναι πιθανό να συνδέονται με κάποια εσωτερική κακοήθεια, και για αυτό πάντα πρέπει να γίνεται εξέταση σε δερματολόγο.
Διάγνωση υπερκεράτωσης
Οι υπερκερατώσεις διαγιγνώσκονται με κλινική εξέταση. Αν η διάγνωση είναι αβέβαιη, ο δερματολόγος προχωρά σε ψηφιακή δερματοσκόπηση ή και βιοψία εφόσον κριθεί απαραίτητο.
Θεραπεία για την Υπερκεράτωση
Η θεραπεία των υπερκερατώσεων συνιστά στην αφαίρεσή τους, και επιλέγεται μια από τις παρακάτω μεθόδους:
Απόξεση: ο δερματολόγος χρησιμοποιεί μια συσκευή που αποξέει τα προβληματικά κύτταρα, και η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία.
Κρυοχειρουργική ή κρυοπηξία: Είναι μια θεραπεία που πραγματοποιείται χωρίς τομές ή αναισθησία όταν υπάρχει μικρός αριθμός βλαβών. Οι βλάβες ψύχονται με υγρό άζωτο, σταδιακά συρρικνώνονται και πέφτουν. Μπορεί να προκαλέσει παροδική ερυθρότητα και οίδημα, ενώ σε μερικούς ασθενείς παρουσιάζουν αχρωμικές κηλίδες.
Διαθερμοπηξία: Η ειδική συσκευή μονοπολικής διαθερμοπηξίας καταστρέφει άμεσα και γρήγορα τις βλάβες με καυτηριασμό. Το μεγάλο μειονέκτημα της μεθόδου είναι το της αποθεραπείας, η οποία κυμαίνεται μεταξύ 2-3 εβδομάδων. Επίσης με τον καυτηριασμό απαιτείται η εφαρμογή τοπικής αναισθησίας με χορήγηση λιδοκαϊνης (μέσω ένεσης), ενώ υπάρχει κίνδυνος υπομελάγχρωσης και εμφάνισης ουλής.
Laser CO2: Το laser CO2 στοχεύει στη βλάβη, και η δέσμη του καταστρέφει τον ιστό χωρίς να προκαλεί αιμορραγία. Είναι ιδανική μέθοδος για βλάβες σε μικρές ή στενές περιοχές, κ ιδιαίτερα αποτελεσματική για υπερκερατώσεις του προσώπου και του κρανίου, καθώς και για ακτινικές χειλίτιδες στα χείλη. Δεν αφήνει ουλές, ούτε απαιτεί χρόνο αποθεραπείας. Πραγματοποιείται με τοπική αναισθησία αν χρειαστεί, και ενδείκνυται για άτομα που είναι σε αντιπηκτική αγωγή, καθώς είναι αναίμακτη διαδικασία. Η εξάχνωση των υπερκερατώσεων με laser CO2 πλεονεκτεί έναντι των άλλων μεθόδων λόγω ελάχιστου μετεγχειρητικού πόνου και καλύτερου αισθητικού αποτελέσματος.
Τοπική φαρμακευτική αγωγή: Αφορά μόνο τις ακτινικές υπερκερατώσεις, όπου έχει διαπιστωθεί πως με τοπική θεραπεία χρησιμοποιώντας την αλοιφή Picato, αναστέλλεται η υπερέκκριση επιπλέον κυττάρων στο σημείο εφαρμογής. Δρα μόνο στα κύτταρα τα οποία έχουν παθολογικό πρόβλημα, χωρίς να επηρεάζει τους υγιείς ιστούς.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
