Το γαλακτικό που παράγεται στο ανώτερο αναπνευστικό μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, καθώς βακτηριακά κύτταρα αποσπώνται από μικροσκοπικές αποικίες και εξαπλώνονται μέσα στο σώμα, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLoS Pathogens.
O μηνιγγιτιδόκοκκος (N. meningitidis) αποικίζει πολύ συχνά το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα, αλλά ευτυχώς σπάνια προκαλεί διεισδυτική νόσο (μηνιγγίτιδα, σηψαιμία) με αναφερόμενη ετήσια περίπτωση 1 -3 περιπτώσεις/100.000 στις αναπτυγμένες χώρες. Η μηνιγγοκοκκική νόσος εμφανίζεται πιο συχνά σε παιδιά <5 ετών και μάλιστα η μεγαλύτερη επίπτωση αναφέρεται σε βρέφη 3-6 μηνών. O αποικισμός του ρινοφάρυγγα συνήθως οδηγεί σε ασυμπτωματική φορία, που μπορεί vα διαρκεί εβδομάδες ή μήνες. Το ποσοστό των φορέωv σ’ ένα φυσιολογικό πληθυσμό σε μη επιδημικές περιόδους υπολογίζεται σε 2%-30%, αλλά είναι ακόμη μεγαλύτερο σε παιδιά παιδικών σταθμών και γενικά όπου επικρατούν συνθήκες συγχρωτισμού. Κατά τις περιόδους επιδημίας μπορεί να φθάσει και 100% σε κλειστούς πληθυσμούς.
Η έρευνα, από τη Sara Sigurlásdóttir και τις συνεργάτες της στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης στην Σουηδία, επικεντρώθηκε στο βακτήριο N. meningitidis, το οποία ζει στην ανώτερη αναπνευστική οδό σε 10% έως 35% των ατόμων. Υπό φυσιολογικές συνθήκες η N. meningitidis είναι ακίνδυνη, αλλά μπορεί μερικές φορές να εισβάλλει στο σώμα και να προκαλέσει μηνιγγίτιδα ή αιματογενή μόλυνση.
Η έναρξη της επιβλαβούς λοίμωξης από N. meningitidis ακολουθεί δύο βήματα: τα βακτήρια συγκεντρώνονται σε μικροσκοπικές αποικίες στο ανώτερο αναπνευστικό. Στη συνέχεια, αυτές οι μικροαποικίες διασπείρονται ταχέως, επιτρέποντας στα βακτήρια να εισβάλουν στο βλεννογόνο του αναπνευστικού και να εισέλθουν στην κυκλοφορία. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία διασποράς είναι ελάχιστα κατανοητή.
Η Sigurlásdóttir και η ομάδα της υπέθεσαν ότι η διασπορά των μικροαποικιών N. Meningitidis ενεργοποιείται από μια ουσία που παράγεται σε ανθρώπινα κύτταρα. Για τη διερεύνηση, χρησιμοποίησαν στοχευμένη απεικόνιση που κατέδειξε ότι οι μικροαποικίες N. meningitidis δεν χρειάζεται να είναι σε άμεση επαφή με ανθρώπινα κύτταρα ώστε να διασπαρθούν. Η καλλιέργεια σε ένα μιγμα ουσιών που προέρχονται από ανθρώπινα κύτταρα ήταν αρκετή για να προκαλέσει τη διασπορά. Οι ερευνητές επιβεβαίωσαν ότι το γαλακτικό μπορεί να κινήσει τη διασπορά των μικροαποικιών και δεν μεταβολίζεται από τη N. meningitidis, υποδηλώνοντας ότι χρησιμεύει αποκλειστικά ως ένα μόριο σηματοδότησης. Βάσει αυτών των ευρημάτων, οι επιστήμονες προτείνουν ότι οι μικροαποικίες N. meningitidis διασπείρονται σε απόκριση υψηλών συγκεντρώσεων γαλακτικού στο περιβάλλον τους. Περαιτέρω έρευνα σχετικά με το ρόλο του γαλακτικό στη μόλυνση από N. meningitidis θα μπορούσε να βελτιώσει την κατανόηση του τρόπου που τα αβλαβή βακτήρια N. meningitidis γίνονται επιθετικά.