Ο κοροναϊός έχει εξοπλίσει με νέα επιχειρήματα εκείνους που υπερασπίζονται την αύξηση της αυτάρκειας των εθνών της Ευρώπης. Ήδη πριν την έλευσή του, γίνονταν συζητήσεις περί από-παγκοσμιοποίησης και επαναπατρισμό των εφοδιαστικών αλυσίδων. Αυτές είχαν προκύψει εν μέρει εξαιτίας της πολιτικής: Οι προστατευτικές πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ απειλούσαν τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, ενώ το ίδιο πρόβλημα προέκυπτε και από την επιθυμία της Βρετανίας για σκληρό Brexit.
Η οικονομία υπήρξε εξίσου σημαντικός παράγοντας: Οι διαφοροποιήσεις των μισθών μεταξύ αναδυόμενων οικονομιών όπως η Κίνα και των πλούσιων κρατών περιορίζονται, μειώνοντας τα πλεονεκτήματα της μεταφοράς της παραγωγής σε αυτές.
Τώρα σε όλα αυτά προστέθηκαν και οι ανησυχίες για την ασφάλεια των προμηθειών φαρμάκων, ιατρικού εξοπλισμού και ακόμη και σημαντικών πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται από τις αυτοκινητοβιομηχανίες, μαζί με την αυξανόμενη καχυποψία απέναντι στις κινεζικές εταιρείες. Έτσι, το αίτημα για μεγαλύτερη εθνική αυτονομία των εφοδιαστικών αλυσίδων των χωρών της Ευρώπης έχει γίνει ακόμη πιο έντονο.
Εσωστρεφείς πολιτικές
Οι εθνικές κυβερνήσεις κερδίζουν έδαφος σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Επί δεκαετίες, αυτοί οι θεσμοί έχαναν τη σημασία τους για τα κράτη – μέλη, τα οποία δυσανασχετούν απέναντι στη δύναμη που έχουν συσσωρεύσει οι Βρυξέλλες.
Τα κράτη – κλειδιά υπενθυμίζουν τη δύναμή τους στους δύσκολους καιρούς. Πρόκειται για κάτι που συνέβη μια δεκαετία πριν, όταν ξέσπασε η οικονομική κρίση και η κρίση της Ευρωζώνης, όταν και χρειάστηκε να δανειοδοτήσουν τις οικονομίες που προσέγγιζαν τη χρεοκοπία.
Τώρα επαναλαμβάνουν την ίδια στρατηγική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μοχθεί για να κρατήσει ενωμένα τα 27 κράτη και να συντονίσει την αντίδρασή τους στον κοροναϊό, όχι μόνο γιατί το μεγαλύτερο μέρος των εξουσιών που σχετίζεται με την υγεία, την οικονομική πολιτική και τα σύνορα ανήκουν στα επιμέρους κράτη, λαλά και γιατί πολλοί πολίτες αναζητούν καθοδήγηση στις δύσκολες στιγμές από τον ηγέτη της χώρας τους.
Αυστηρότερη συνοριακή πολιτική
Η ΕΕ ενισχύει τα εξωτερικά σύνορα της ζώνης Σένγκεν ήδη από το 2015, όταν σημαντικοί αριθμοί ανθρώπων άρχισαν να φτάνουν στην Ευρώπη ζητώντας άσυλο. Ορισμένες κυβερνήσεις εισήγαγαν συνοριακούς ελέγχους ακόμη και εντός Σένγκεν.
Η υγειονομική κρίση έχει αυξήσει την ξενοφοβία και τον Μάρτιο οι χώρες της ΕΕ που ανήκουν στη Σένγκεν έκλεισαν τα εξωτερικά σύνορά τους για κάθε ταξιδιώτη που έφτανε σε αυτά χωρίς να μπορεί να επιδείξει άμεση ανάγκη. Αλλά και εντός Σένγκεν ξεπήδησαν εμπόδια στη μετακίνηση. Από κάποια στιγμή και έπειτα, οι κυβερνήσεις θα έχουν θέσει τον ιό υπό έλεγχο, όμως θα συνεχίσουν να είναι επιφυλακτικές στην χαλάρωση των μέτρων σε σχέση με τα άτομα που φτάνουν στα εξωτερικά σύνορα της Σένγκεν. Οι επισκέπτες από άλλα μέρη του κόσμου, όπου η ασθένεια ενδέχεται να βρίσκεται ακόμη σε έξαρση, δεν θα είναι καλοδεχούμενα. Πολλοί πολιτικοί θα επιδιώξουν να ταλαιπωρήσουν όσο περισσότερο μπορούν τους παράτυπους μετανάστες.
Ένταση Δύσης -Ανατολής
Εδώ και αρκετά χρόνια ένας διχασμός μεταξύ δύσης και ανατολής, έχει φέρει την Ουγγαρία, την Πολωνία και σε κάποιες περιπτώσεις και άλλα κράτη της κεντρικής Ευρώπης σε αντίθεση με την υπόλοιπη ΕΕ. Η διαμάχη οφείλεται στο ζήτημα της κατανομής των παράτυπων μεταναστών, με ορισμένα ανατολικά κράτη να αρνούνται πλήρως την υποδοχή τους. Παράλληλα, τα ανατολικά κράτη τείνουν να εξαρτώνται από τον άνθρακα, με αποτέλεσμα να μην συμφωνούν με τους στόχους για τη μείωση των εκπομπών. Τέλος, προκύπτουν ζητήματα δημοκρατικότητας, καθώς η Πολωνία και η Ουγγαρία αδιαφορούν για την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών και τον πλουραλισμό του Τύπου.
Ο κοροναϊός έχει διευρύνει το χάσμα. Τα κράτη της κεντρικής Ευρώπης ανησυχούν ότι θα χάσουν χρήματα μέσω του προϋπολογισμού της ΕΕ για τις χώρες του Νότου που έχουν πληγεί περισσότερο από τον ιό. Ταυτόχρονα, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτωρ Ορμπάν, έχει χρησιμοποιήσει την πανδημία ως πρόφαση για την άσκηση εξουσίας μέσω διαταγμάτων, αυξάνοντας τους φόβους ότι δημιουργεί ουσιαστικά μια δικτατορία.
Διαμάχη Βορρά – Νότου
Ο ιός έχει εντείνει και το σχίσμα Βορρά – Νότου που προέκυψε μέσω της κρίσης της Ευρωζώνης δέκα χρόνια πριν. Η Γερμανία, η Ολλανδία και οι βόρειοι σύμμαχοί τους ήταν επιφυλακτικοί στην προσφορά ουσιαστικής βοήθειας στις νότιες χώρες της ΕΕ που αντιμετώπιζαν οικονομικές δυσκολίες.
Τώρα ο κοροναϊός πλήττει ασύμμετρα την ΕΕ. Οι νότιες χώρες, ιδιαιτέρως η Ιταλία και η Ισπανία, έχουν βιώσει περισσότερους θανάτους από τις περισσότερες άλλες, μπήκαν στην κρίση με υψηλά επίπεδα χρέους και εξαρτώνται από βιομηχανίες που έχουν πληγεί συντριπτικά από την πανδημία, όπως ο τουρισμός. Επιθυμούν την αλληλεγγύη του Βορρά, ιδανικά με τη μορφή κάποιου είδους «ευρω-ομολόγου». Η Ευρώπη θα μπορούσε να δανειστεί χρήματα ως σύνολο κρατών και έπειτα να διαμοιράσει τα χρήματα στις χώρες που δέχτηκαν το μεγαλύτερο πλήγμα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν για τη δημιουργία ενός ταμείου ανάκαμψης που θα στηρίξει τις περιοχές που υπέφεραν περισσότερο. Όμως αυτή η ενίσχυση είναι πιθανότερο να δοθεί με τη μορφή δανείων παρά με τη μορφή χορηγιών, καθώς οι βόρειες κυβερνήσεις παραμένουν αντίθετες σε μεγάλες μεταφορές χρημάτων προς το Νότο – παρά το γεγονός ότι ήδη οι νότιες χώρες είναι αντιμέτωπες με υψηλά επίπεδα χρέους.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον ΚόσμοΑκολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
