Σχέσεις Φιλία Έρωτας Συγγένεια: Οι άνθρωποι συχνά θυσιάζουν μια καλύτερη εμπειρία και επιλέγουν μια λιγότερο ευχάριστη, αν αυτό σημαίνει ότι μπορούν να την κάνουν δίπλα σε ένα αγαπημένο τους πρόσωπο – είτε πρόκειται για ερωτικό σύντροφο, είτε για στενό φίλο ή συγγενή. Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα της έρευνάς μας που δημοσιεύτηκε στο Περιοδικό Ψυχολογίας Καταναλωτών (Journal of Consumer Psychology) τον Απρίλιο του 2023. Για παράδειγμα, όταν κάνουν μια πτήση, δύο φίλοι μπορεί να αποφασίσουν να καθίσουν σε διπλανές θέσεις στην οικονομική θέση αντί να δεχτούν μια δωρεάν αναβάθμιση σε μη διπλανές θέσεις στην πρώτη θέση. Η αποτυχία επιλογής της συντροφικότητας μπορεί να έχει συνέπειες, όπως στο επεισόδιο του “Seinfeld”, στο οποίο η Elaine υφίσταται τις ταπεινώσεις της οικονομικής θέσης, με αποτέλεσμα να εξαγριώνεται εναντίον του Jerry αφού εκείνος επιλέγει να δεχτεί την αναβάθμιση.
Πραγματοποιήσαμε πέντε μελέτες σε διάφορα περιβάλλοντα και με διαφορετικούς κοινωνικούς δεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των φιλικών και των ρομαντικών σχέσεων. Σε μια μελέτη, λίγο περισσότεροι από τους μισούς ανθρώπους επέλεξαν δύο διπλανές θέσεις μακριά από τη σκηνή αντί για δύο μη διπλανές θέσεις πιο κοντά στη σκηνή όταν φαντάζονταν ότι παρακολουθούσαν μια παράσταση του Cirque du Soleil με έναν στενό φίλο, σε σύγκριση με μόνο το ένα τρίτο περίπου που επέλεξαν τις διπλανές θέσεις όταν φαντάζονταν ότι την παρακολουθούσαν με έναν γνωστό. Σε μια άλλη μελέτη, ρωτήσαμε τους μαθητές αν ήθελαν να φάνε μία σοκολάτα με ένα άλλο άτομο -είτε έναν νέο φίλο είτε έναν άγνωστο- ή δύο σοκολάτες μόνοι τους. Οι μισοί επέλεξαν την κοινή εμπειρία – αλλά μόνο αν το άλλο άτομο ήταν φίλος. Λιγότεροι άνθρωποι -38%- επέλεξαν την κοινή εμπειρία αν το άλλο άτομο ήταν ξένος. Ένας λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δίνουν προτεραιότητα στη φυσική εγγύτητα με τους στενούς συντρόφους είναι επειδή θέλουν να δημιουργήσουν κοινές αναμνήσεις. Είναι σημαντικό ότι οι άνθρωποι πιστεύουν πως η φυσική απόσταση μπορεί να διαταράξει τη δημιουργία κοινών αναμνήσεων και έτσι παραιτούνται από ευχάριστες εμπειρίες μακριά από το αγαπημένο τους πρόσωπο. Αυτό έχει, επίσης, σημασία για τις εταιρείες που επιδιώκουν να βελτιώσουν την εμπειρία των πελατών, όπως μια αεροπορική εταιρεία που προσφέρει δωρεάν αναβαθμίσεις ή μικρότερους χρόνους αναμονής. Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι, για παράδειγμα, οι καταναλωτές που ταξιδεύουν με έναν σύντροφο μπορεί να μην επωφεληθούν από υπηρεσίες όπως το TSA PreCheck, ένα σαλόνι VIP της αεροπορικής εταιρείας ή μια δωρεάν αναβάθμιση, εάν είναι διαθέσιμες μόνο για τους ίδιους. Βοηθά επίσης να εξηγηθεί γιατί δεν αρέσει στους καταναλωτές όταν οι αεροπορικές εταιρείες χωρίζουν τις οικογένειες στην κατανομή των θέσεων.
Ωστόσο, δοκιμάσαμε επίσης μερικές πρωτοβουλίες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι έμποροι για να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να επιλέξουν μια εμπειρία υψηλότερης ποιότητας που απαιτεί να είναι χωριστά από τον σύντροφό τους. Σε ένα άλλο πείραμα, περιγράψαμε μια διαδρομή με τρένο είτε ως διασκεδαστικό μέρος μιας εκδρομής είτε ως πρακτικό τρόπο για να φτάσει κανείς στον τελικό προορισμό. Περισσότεροι συμμετέχοντες αποδέχθηκαν μια δωρεάν αναβάθμιση -ακόμη κι αν απαιτούσε να κάθονται μακριά από τον ερωτικό τους σύντροφο- όταν αντιλαμβάνονταν τη διαδρομή με το τρένο ως χρηστική. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι νοιάζονταν λιγότερο για τη δημιουργία κοινών αναμνήσεων κατά τη διάρκεια της εμπειρίας. Δεν γνωρίζουμε ακόμη πώς αυτή η προτίμηση επηρεάζει την ποιότητα της σχέσης. Για παράδειγμα, πότε μπορεί ο χρόνος μακριά από τον σύντροφό σας να ενισχύσει πραγματικά τη σχέση; Και πώς θα πρέπει τα ζευγάρια να μοιράζουν τον χρόνο τους μεταξύ δραστηριοτήτων χαμηλότερης ποιότητας που γίνονται μαζί και δραστηριοτήτων υψηλότερης ποιότητας που γίνονται μόνες τους; Μια επιλογή για ξεχωριστές δραστηριότητες, για παράδειγμα, θα μπορούσε να είναι όταν η επιθυμητή δραστηριότητα του ενός συντρόφου δεν ενδιαφέρει τον άλλο. Επίσης, δεδομένου ότι οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η φυσική εγγύτητα αποτελεί προϋπόθεση για τη δημιουργία κοινών αναμνήσεων, πώς μπορούν οι σύντροφοι που ζουν σε διαφορετικά μέρη να καλλιεργήσουν, επίσης, κοινές αναμνήσεις; Το ερώτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό υπό το πρίσμα του τρόπου με τον οποίο η COVID-19 επέτρεψε σε περισσότερους ανθρώπους να εργάζονται και να σπουδάζουν εξ αποστάσεως.