Για ορισμένους ηλικιωμένους, η αραίωση των οστών μπορεί να είναι προάγγελος της φθίνουσας μνήμης, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Η μελέτη, σε περισσότερους από 3.600 ηλικιωμένους, διαπίστωσε ότι όσοι είχαν σχετικά χαμηλή οστική πυκνότητα διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο να διαγνωστούν με άνοια μέσα στην επόμενη δεκαετία. Το ένα τρίτο των συμμετεχόντων με τη χαμηλότερη οστική μάζα στο ισχίο αντιμετώπισε διπλάσιο κίνδυνο άνοιας από το τρίτο με τα ισχυρότερα οστά του ισχίου.
Οστά και μνήμη
Οι ερευνητές είπαν ότι τα ευρήματα — που δημοσιεύθηκαν στις 22 Μαρτίου στο περιοδικό Neurology — δεν σημαίνουν ότι τα λεπτότερα οστά βοηθούν στην πρόκληση άνοιας. Αντίθετα, υποπτεύονται ότι η μείωση της οστικής μάζας είναι ένα μέρος της πρώιμης διαδικασίας άνοιας — προτού γίνουν εμφανή προβλήματα με τη μνήμη και τις δεξιότητες σκέψης. Και αυτό σημαίνει ότι οι γιατροί θα πρέπει να δίνουν προσοχή στην υγεία των οστών αμέσως μόλις οι ηλικιωμένοι διαγνωστούν με άνοια, δήλωσε ο ανώτερος ερευνητής Δρ Μοχάμεντ Αρφάν Ικράμ.
Ένας από τους κύριους λόγους που τα άτομα με άνοια καταλήγουν σε γηροκομεία είναι η κακή κινητικότητα και οι πτώσεις, σημείωσε ο Ikram, καθηγητής στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Erasmus στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας. «Γνωρίζουμε ότι η χαμηλή οστική πυκνότητα είναι ένας ισχυρός παράγοντας κινδύνου για κακή κινητικότητα, πτώσεις και κατάγματα», είπε. “Ως εκ τούτου, μπορεί να είναι χρήσιμο σε άτομα με άνοια πρώιμου σταδίου να δίνουν επίσης τη δέουσα προσοχή στην υγεία των οστών τους — και όπου είναι δυνατόν να τη βελτιστοποιούν.” Η μελέτη δεν είναι η πρώτη που συνδέει την υγεία των οστών με τον κίνδυνο άνοιας.
“Πρόκειται για μια συσχέτιση που έχουμε δει στο παρελθόν. Για παράδειγμα, η οστεοπόρωση έχει συνδεθεί με τον κίνδυνο άνοιας”, δήλωσε η Heather Snyder, αντιπρόεδρος ιατρικών και επιστημονικών σχέσεων στην Ένωση Αλτσχάιμερ. Δεν είναι απολύτως σαφές γιατί συνδέονται η υγεία των οστών και του εγκεφάλου, σύμφωνα με τον Snyder, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα. Αλλά η κακή διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας θα μπορούσαν να είναι μέρος της ιστορίας, είπε.
Και τα δύο μπορούν να συμβάλουν στην οστική απώλεια και στη γνωστική εξασθένηση (προβλήματα με τη μνήμη και τη σκέψη που μπορεί να εξελιχθούν σε άνοια). Αντίθετα, τα άτομα με γνωστική έκπτωση μπορεί να γίνουν λιγότερο δραστήρια ή να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες προς το χειρότερο, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει την οστική τους πυκνότητα.
Ο Ikram συμφώνησε ότι η ανεπαρκής διατροφή και η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας θα μπορούσαν να είναι στη δουλειά. Αλλά ο ίδιος και οι συνάδελφοί του επισημαίνουν και άλλες πιθανότητες: Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις, για παράδειγμα, ότι οι μη φυσιολογικές πρωτεΐνες «πλάκας» που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο των ατόμων με Αλτσχάιμερ μπορούν πραγματικά να βλάψουν την οστική πυκνότητα.
Αν και προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει την απώλεια οστικής μάζας με την άνοια, ο Ikram είπε ότι η χρονική στιγμή των πραγμάτων δεν είναι ξεκάθαρη: Η οστική απώλεια εμφανίζεται χρόνια πριν από τα συμπτώματα της άνοιας;
Για να το ανακαλύψουν, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από μια μακροχρόνια μελέτη υγείας, που ξεκίνησε το 1990. Επικεντρώθηκαν σε 3.651 συμμετέχοντες που, στις αρχές της δεκαετίας του 2000, ήταν ως επί το πλείστον στη δεκαετία των 60 ή 70 και υποβλήθηκαν σε έλεγχο οστικής πυκνότητας. Όλοι ήταν απαλλαγμένοι από άνοια σε εκείνο το σημείο.
Μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, περίπου το 19% είχε πρόσφατα διαγνωστεί με άνοια, κυρίως Αλτσχάιμερ. Κατά μέσο όρο, σύμφωνα με τη μελέτη, οι άνθρωποι που είχαν χαμηλή οστική πυκνότητα στην αρχή διέτρεχαν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια — ιδιαίτερα μέσα στα επόμενα 10 χρόνια. Εκείνοι που ήταν στο κάτω τρίτο για την οστική πυκνότητα του ισχίου είχαν διπλάσιο κίνδυνο διάγνωσης άνοιας μέσα στην επόμενη δεκαετία, σε σύγκριση με εκείνους στο πάνω τρίτο.
Είναι σημαντικό, ωστόσο, να θέσουμε τον κίνδυνο σε προοπτική, σύμφωνα με τον Ikram. Η απώλεια οστού είναι εξαιρετικά συχνή με την ηλικία και οι περισσότεροι ηλικιωμένοι με αραίωση των οστών δεν θα αναπτύξουν άνοια, είπε. Σε αυτή τη μελέτη, από τους σχεδόν 1.200 ηλικιωμένους ενήλικες με τη χαμηλότερη οστική πυκνότητα ισχίου, οι 86 διαγνώστηκαν με άνοια μέσα σε 10 χρόνια.
Επομένως, κανείς δεν λέει ότι η οστική πυκνότητα πρέπει να χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των ηλικιωμένων για πρώιμη άνοια. Αντίθετα, είπε ο Ikram, η υγεία των οστών θα πρέπει να βρίσκεται στο ραντάρ όλων όταν ένα ηλικιωμένο άτομο διαγνωστεί με την εγκεφαλική νόσο. Ταυτόχρονα, πιστεύεται ότι πολλά από τα πράγματα που υποστηρίζουν τη συνολική σωματική υγεία είναι καλά και για τον εγκέφαλο.
Ο Σνάιντερ είπε ότι η υγιεινή διατροφή, η άσκηση και η πνευματική και κοινωνική αφοσίωση «είναι όλα όσα μπορούμε να κάνουμε σήμερα για να μεγιστοποιήσουμε την υγεία του εγκεφάλου μας». Σημείωσε ότι η Ένωση Αλτσχάιμερ διεξάγει μια κλινική δοκιμή που δοκιμάζει εάν αυτά τα μέτρα του τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου σε ηλικιωμένους ενήλικες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης.