ΔΕΠΥ: Ερευνητές εντόπισαν ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του επιπολασμού της συνταγογραφούμενης διεγερτικής θεραπείας για τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και των ποσοστών κατάχρησης συνταγογραφούμενων διεγερτικών (που λαμβάνονται με τρόπο διαφορετικό από αυτόν που ορίζει ο κλινικός ιατρός) από μαθητές γυμνασίων και λυκείων. Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε σήμερα στο JAMA Network Open, υπογραμμίζει την ανάγκη για αξιολογήσεις και εκπαίδευση στα σχολεία και τις κοινότητες για την πρόληψη της ανταλλαγής φαρμάκων μεταξύ των εφήβων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό λαμβάνοντας υπόψη ότι η μη ιατρική χρήση συνταγογραφούμενων διεγερτικών μεταξύ των εφήβων παραμένει πιο διαδεδομένη από την κατάχρηση οποιουδήποτε άλλου συνταγογραφούμενου φαρμάκου, συμπεριλαμβανομένων των οπιοειδών και των βενζοδιαζεπινών.
Με την υποστήριξη του Εθνικού Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Ναρκωτικών (NIDA) στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας και του Αμερικανικού Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων, η μελέτη χρησιμοποίησε δεδομένα που συλλέχθηκαν μεταξύ 2005 και 2020 από τη μελέτη ‘Παρακολουθώντας το Μέλλον’ (Monitoring the Future) (MTF). Η μελέτη MTF είναι μια μεγάλη, πολυσυλλεκτική έρευνα για τη χρήση νόμιμων και παράνομων ναρκωτικών μεταξύ Αμερικανών εφήβων της όγδοης, της 10ης και της 12ης τάξης. “Η προσφορά φαρμάκων έχει αλλάξει ραγδαία και αυτό που μοιάζει με φάρμακα -που αγοράζονται μέσω διαδικτύου ή μοιράζονται μεταξύ φίλων ή μελών της οικογένειας- μπορεί να περιέχει φαιντανύλη ή άλλες ισχυρές παράνομες ουσίες που μπορούν να οδηγήσουν σε υπερβολική δόση. Είναι σημαντικό να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτούς τους νέους κινδύνους για τους εφήβους”, δήλωσε η Διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Ναρκωτικών NIDA Nora Volkow, M.D. “Είναι, επίσης, σημαντικό να παρέχονται οι απαραίτητοι πόροι και η εκπαίδευση για την πρόληψη της κατάχρησης και την υποστήριξη των εφήβων κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου στη ζωή τους, όταν αντιμετωπίζουν μοναδικές εμπειρίες και νέους στρεσογόνους παράγοντες”.
Η θεραπεία με διεγερτικά είναι μια τεκμηριωμένη θεραπεία για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ, αλλά μπορεί επίσης να είναι επιβλαβής εάν χρησιμοποιείται χωρίς συνταγή ή καθοδήγηση από κλινικούς γιατρούς. Η παρατεταμένη κατάχρηση διεγερτικών μπορεί να οδηγήσει σε διάφορες επιζήμιες επιπτώσεις στην υγεία, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, καταθλιπτική διάθεση, υπερβολική δόση, ψύχωση, άγχος, επιληπτικές κρίσεις και διαταραχή χρήσης διεγερτικών. Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι περισσότεροι από τους μισούς εφήβους που κάνουν κατάχρηση συνταγογραφούμενων διεγερτικών παίρνουν τα φάρμακα δωρεάν από φίλους ή συγγενείς. Ενώ οι διαγνώσεις της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ και η συνταγογράφηση διεγερτικής θεραπείας για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ έχουν αυξηθεί σημαντικά στις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία 20 χρόνια, λίγες μελέτες έχουν εξετάσει τη σχέση μεταξύ της διεγερτικής θεραπείας και της κατάχρησης συνταγογραφούμενων διεγερτικών στα σχολεία. Αυτή είναι η πρώτη μεγάλη εθνική μελέτη που εξετάζει τον επιπολασμό της κατάχρησης συνταγογραφούμενων διεγερτικών και τους παράγοντες που συσχετίζονται με τον επιπολασμό μεταξύ των μαθητών της όγδοης, της 10ης και της 12ης τάξης σε όλες τις ΗΠΑ. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν εξέτασαν χαρακτηριστικά τόσο σε επίπεδο σχολείου όσο και σε ατομικό επίπεδο που σχετίζονται με την κατάχρηση συνταγογραφούμενων διεγερτικών. Σε 231.141 συμμετέχοντες μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα σε 3.284 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ο επιπολασμός της μη φαρμακευτικής χρήσης σε επίπεδο σχολείου κυμαινόταν από 0% έως πάνω από 25% των μαθητών.
Τα σχολεία με μεγαλύτερο αριθμό μαθητών (12% ή περισσότερο) που ανέφεραν συνταγογραφούμενα διεγερτικά για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ έτειναν να έχουν τα υψηλότερα ποσοστά του μαθητικού τους σώματος που ανέφεραν κατάχρηση συνταγογραφούμενων διεγερτικών (8% του συνολικού μαθητικού σώματος). Συγκριτικά, τα σχολεία με λιγότερους μαθητές (0 έως 6% του μαθητικού σώματος) που ανέφεραν θεραπεία με διεγερτικά για Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ σχετίζονταν με χαμηλότερα ποσοστά κατάχρησης συνταγογραφούμενων διεγερτικών (4 έως 5% του μαθητικού σώματος). Άλλα χαρακτηριστικά των σχολείων που συσχετίστηκαν με αυξημένα ποσοστά κατάχρησης περιελάμβαναν υψηλότερο ποσοστό γονέων με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, την τοποθεσία τους σε μη βορειοανατολικές περιοχές και σε προάστια, υψηλότερο ποσοστό μη ισπανόφωνων λευκών μαθητών και την εμφάνιση “μεσαίου επιπέδου” (10%-19% του συνολικού μαθητικού σώματος) κραιπάλης. Ωστόσο, η συσχέτιση μεταξύ του σχολικού επιπολασμού της θεραπείας με διεγερτικά για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ΔΕΠΥ και της κατάχρησης συνταγογραφούμενων διεγερτικών παρέμεινε ισχυρή όταν συνεκτιμήθηκε ο επιπολασμός άλλων τύπων χρήσης ουσιών και πολλά άλλα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία σε ατομικό και σχολικό επίπεδο.
Πρόσφατες έρευνες αυτής της ομάδας επεκτείνουν τις συσχετίσεις που βρέθηκαν σε αυτή τη μελέτη, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης που υποδεικνύει ότι οι έφηβοι με ιστορικό λήψης τόσο διεγερτικών όσο και μη διεγερτικών φαρμάκων για τη ΔΕΠΥ διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για κατάχρηση συνταγογραφούμενων διεγερτικών, καθώς και για χρήση κοκαΐνης και μεθαμφεταμίνης. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι είναι σημαντικό να ερμηνεύονται αυτά τα αποτελέσματα ως συσχετίσεις και όχι ως αιτίες και ότι ο πρωταρχικός στόχος αυτού του είδους των μελετών είναι η ενημέρωση για αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης και υποστήριξης των εφήβων. “Το βασικό συμπέρασμα εδώ δεν είναι ότι πρέπει να μειώσουμε τη συνταγογράφηση διεγερτικών για τους μαθητές που τα χρειάζονται, αλλά ότι χρειαζόμαστε καλύτερους τρόπους αποθήκευσης, παρακολούθησης και ελέγχου της πρόσβασης και χρήσης διεγερτικών μεταξύ των νέων για την πρόληψη της κατάχρησης”, δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Sean Esteban McCabe, Ph.D.