ΗΠΑ: Κατακόρυφη αύξηση στις τιμές των φαρμάκων

Της Νικολέτας Ντάμπου

Η συνεχής αύξηση των τιμών στα συνταγογραφούμενα φάρμακα συνεχίζει να προκαλεί την κοινή γνώμη στις ΗΠΑ. Το θέμα αναθερμάνθηκε αυτή την εβδομάδα, όταν η Φαρμακευτική εταιρία Turing αύξησε την τιμή του Daraprim, που αποτελεί τη μόνη εγκεκριμένη θεραπεία για μια σπάνια, απειλητική για τη ζωή παρασιτική λοίμωξη, κατά 5.000 τοις εκατό, φτάνοντας τη τιμή σε $ 750 το ένα χάπι.

Η ιατρική κοινότητα, καταδίκασε την αύξηση της τιμής του φαρμάκου, ενώ η Χίλαρι Κλίντον ασχολήθηκε με το θέμα, καταδικάζοντας και εκείνη με την σειρά της, αυτή την απόφαση της εταιρίας, στο αντίποδα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της φαρμακευτικής Τούρινγκ, πρώην διαχειριστής αμοιβαίων κεφαλαίων, Martin Shkreli, αργότερα είπε ότι θα κάνει «μια σοβαρή προσαρμογή των τιμών.”

Αλλά το θέμα είναι γενικό.

Από το 2008 έως το 2014, η μέση τιμή για τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα με εμπορικό σήμα αυξήθηκε κατά 128 τοις εκατό, σύμφωνα με το διευθυντή του Express Scripts Holding Co. Το 2014, υπολογίζεται ότι οι συνολικές δαπάνες των αμερικανικών για συνταγογράφηση φαρμάκων αυξήθηκαν κατά 13 τοις εκατό. Οι λόγοι περιλαμβάνουν την αύξηση του κόστους της έρευνας, τον ανεπαρκή ανταγωνισμό και την έλλειψη φαρμάκων.

Για τους ασφαλισμένους ασθενείς απαιτείται να πληρώσουν ένα σημαντικό ποσοστό του κόστους των φαρμάκων, γεγονός, που όταν αφορά πιο ακριβά φάρμακα, το κόστος μπορεί να είναι δυσβάσταχτο.

Οι λόγοι για τους οποίους συμβαίνει αυτό στην Αμερική, περιλαμβάνουν,

1. Έλεγχος τιμών

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν ρυθμίζει τις τιμές, σε αντίθεση με πολλές άλλες χώρες όπου οι κρατικές υπηρεσίες διαπραγματεύονται τις τιμές για κάθε φάρμακο. Στις ΗΠΑ, οι φαρμακευτικές εταιρείες καθορίζουν τις τιμές χονδρικής, βασιζόμενες στις ανταγωνιστικές τιμές των φαρμάκων άλλων εταιρειών, αλλά και στην αποτελεσματικότητα του φαρμάκου που εισάγουν στην αγορά, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Les Funtleyder, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Ε Squared Asset Management.

2. Χρονοβόρες Πατέντες

Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας δίνονται όσο το φάρμακο βρίσκεται ακόμα στο στάδιο των κλινικών μελετών οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν αρκετά χρόνια. Η αποκλειστικότητα όμως του φαρμάκου, μπορεί να διαρκέσει έως 20 χρόνια, αυτό σημαίνει ότι η φαρμακευτική εταιρία μπορεί να εκμεταλλευτεί το φάρμακο για πολύ λιγότερα χρόνια, αφού η αποκλειστικότητα αρχίζει και μετράει από την ημερομηνία έκδοσης της πατέντας, αφήνοντας μία διάρκεια εκμετάλλευσης του φαρμάκου για την εταιρία, που δεν ξεπερνά τα 12 χρόνια. Ως εκ τούτου, για να αναπληρώσουν οι φαρμακευτικές εταιρίες τα χρόνια που χάθηκαν στις κλινικές μελέτες, αυξάνουν τις τιμές των φαρμάκων που εισάγουν στην αγορά.
.
3. Περιορισμένος ανταγωνισμός

Για πολλά φάρμακα, δεν υπάρχει επαρκής ανταγωνισμός για να κρατήσει τις τιμές σε χαμηλά επίπεδα. Από τη στιγμή που ένα φάρμακο γίνεται γενόσημο και πωλείται σε πολύ χαμηλή τιμή, οι φαρμακευτικές εταιρίες σταματούν να παράγουν το πρωτότυπο και αν υπάρχουν μία ή δύο που διατηρούν την παραγωγή, ανεβάζουν σημαντικά τη τιμή του πρωτοτύπου. Η πρακτική αυτή βρίσκει έδαφος, καθώς πολλά από τα γενόσημα φάρμακα που εισάγονται κυρίως από την Ινδία, είναι ακατάλληλα, είτε λόγω λανθασμένης ποσότητας δραστικής ουσίας, είτε κατασκευάζονται σε ακατάλληλες συνθήκες υγιεινής, είτε υπάρχει μειωμένη παραγωγή που συνήθως οφείλεται σε έλλειψη πρώτων υλών.
Για μεγάλα επώνυμα φάρμακα που θεραπεύουν πάρα πολύ σπάνιες παθήσεις, δεν προσελκύουν πολλούς κατασκευαστές, έτσι ο μοναδικός κατασκευαστής έχει de facto μονοπώλιο.
Επίσης, αρκετές φαρμακευτικές εταιρείες πρόσφατα εξαγόρασαν τα δικαιώματα για παλαιότερα φάρμακα και στη συνέχεια, αύξησαν τη τιμή, όπως έγινε και με το Daraprim της Turing.

4. Μικρές αγορές

Πολλά νέα φάρμακα απευθύνονται σε σπάνιες παθήσεις ή υποτύπους καρκίνου που περιλαμβάνει συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη, έτσι ώστε να μπορεί να βοηθήσει μόνο χιλιάδες ή εκατοντάδες ασθενείς. Για να ανακτήσουν οι φαρμακευτικές εταιρίες, τα έξοδα έρευνας και ανάπτυξης, ανεβάζουν τις τιμές.

5. Ανάπτυξη και το κόστος παραγωγής

Η έρευνα γίνεται ολοένα και πιο ακριβή. Διάφορες ομάδες του κλάδου λένε ότι μπορεί να διαρκέσει περίπου μία δεκαετία και να χρειαστούν πάνω από 1 δις $ για να πάρει ένα νέο φάρμακο έγκριση.

Η Έλενα Χουλιάρα αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ και υπεύθυνη Αποζημίωσης ΗΤΑ

Το πρόβλημα των ελλείψεων φαρμάκων στην Ελλάδα  δεν πρόκειται να λυθεί