Το τουριστικό νησί Λομπόκ στην Ινδονησία μάχεται κατά της ελονοσίας. Το Λομπόκ είναι λιγότερο αναπτυγμένο από το γειτονικό νησί του Μπαλί, που αποτελεί και τον κορυφαίο τουριστικό προορισμό της Ινδονησίας.
Η ονομασία του συγκεκριμένου νοσήματος αποδίδεται στην πεποίθηση που υπήρχε παλαιότερα πως η ελονοσία οφειλόταν στο σύννεφο δηλητηριωδών υδρατμών που συγκεντρωνόταν πάνω από τα έλη και τους βάλτους και το οποίο μεταφερόταν κάνοντας τους ανθρώπους να νοσούν. Ουσιαστικά, οι συγκεκριμένες τοποθεσίες αποτελούν τα μέρη αναπαραγωγής και ανάπτυξης των υπεύθυνων για τη μετάδοση κουνουπιών.
Η ελονοσία είναι ένα λοιμώδες νόσημα που οφείλεται στο παράσιτο της ελονοσίας (πλασμώδιο) και μεταδίδεται μέσω των θηλυκών κουνουπιών του γένους των ανωφελών.
Κύριος τρόπος μετάδοσης:
Τσίμπημα από ένα μολυσμένο θηλυκό κουνούπι του γένους των ανωφελών το, οποίο προηγουμένως είχε τσιμπήσει ένα μολυσμένο με ελονοσία άτομο.
Λιγότερο συχνοί τρόποι μετάδοσης:
μετάγγιση μολυσμένου αίματος
μεταμόσχευση
μολυσμένες βελόνες
από τη μητέρα στο έμβρυο στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Δεν μεταδίδεται άμεσα από άνθρωπο σε άνθρωπο, απαιτείται η μεσολάβηση κουνουπιού.
Μετάδοση & κύκλος ζωής του παρασίτου στον άνθρωπο και στο κουνούπι
Τα κουνούπια χαρακτηρίζονται ως «χορτοφάγα» καθώς προτιμούν να τρέφονται με νέκταρ και χυμούς από φρούτα. Κατά τη διάρκεια της κυοφορίας όμως, αναζητούν να τραφούν με ανθρώπινο αίμα καθώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα θρεπτικά του συστατικά για την ανάπτυξη των αυγών τους.
Όταν ένα μολυσμένο κουνούπι τσιμπήσει ένα υγιές άτομο, τα παράσιτα περνούν στην κυκλοφορία του αίματος του ατόμου με τη μορφή σποροζωιτών οι οποίοι φτάνουν μέσα σε λίγα λεπτά στο ήπαρ και εισέρχονται στα κύτταρά του. Εκεί αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται, δημιουργώντας τους λεγόμενους σχιστοζωίτες από τους οποίους προκύπτουν οι μεροζωίτες που στη συνέχεια απελευθερώνονται στην κυκλοφορία.
Οι μεροζωίτες προσβάλλουν στη συνέχεια τα ερυθρά αιμοσφαίρια˙ εκεί αναπτύσσονται και πολλαπλασιάζονται και τελικά προκαλούν ρήξη των ερυθροκυττάρων που έχει σαν αποτέλεσμα τη μαζική καταστροφή ερυθροκυττάρων, την απελευθέρωση στην κυκλοφορία χιλιάδων μεροζωιτών και τελικά την εμφάνιση συμπτωμάτων της νόσου. Μερικά από τα μολυσμένα ερυθροκύτταρα όμως, ακολουθούν ένα άλλο μονοπάτι εξελισσόμενα στα λεγόμενα γαμετοκύτταρα τα οποία παραμένουν στο ανθρώπινο αίμα για κάποιες μέρες και μπορούν να αναρροφηθούν από ένα άλλο κουνούπι σε ένα επόμενο τσίμπημα και να το μολύνουν. Τα γαμετοκύτταρα, μέσα στον οργανισμό του κουνουπιού, αναπτύσσονται σχηματίζοντας σποροζωίτες κι έτσι ολοκληρώνεται ένας κύκλος ζωής του παρασίτου ενώ ένας επόμενος θα ξεκινήσει όταν αυτό το μολυσμένο κουνούπι θα θελήσει να τσιμπήσει έναν άλλο άνθρωπο στον οποίο και θα μεταφέρει το παράσιτο.