Καρκίνος Πάγκρεας: Μια ερευνητική ομάδα στο Duke Health εντόπισε μια σειρά βιοδεικτών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να διακρίνουν αν οι κύστεις στο πάγκρεας είναι πιθανό να εξελιχθούν σε καρκίνο ή να παραμείνουν καλοήθεις. Η διαπίστωση αυτή, η οποία δημοσιεύεται online στις 17 Μαρτίου στο περιοδικό Science Advances, σηματοδοτεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα προς μια κλινική προσέγγιση για την ταξινόμηση των βλαβών στο πάγκρεας που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο να γίνουν καρκινικές, επιτρέποντας ενδεχομένως την αφαίρεσή τους πριν αρχίσουν να εξαπλώνονται. Εάν επιτύχει, η προσέγγιση που βασίζεται σε βιοδείκτες θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο εμπόδιο στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης καρκίνου του παγκρέατος, ο οποίος βρίσκεται σε έξαρση και είναι διαβόητος για την αθόρυβη ανάπτυξή του πριν ανακαλυφθεί, συχνά τυχαία, κατά τη διάρκεια κοιλιακών σαρώσεων.
“Ακόμη και όταν ο καρκίνος του παγκρέατος ανιχνεύεται στο αρχικό του στάδιο, σχεδόν πάντα έχει αποβάλει κύτταρα σε όλο το σώμα και ο καρκίνος επιστρέφει”, δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Peter Allen, M.D., επικεφαλής του Τμήματος Χειρουργικής Ογκολογίας στο Τμήμα Χειρουργικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Duke. “Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στρέψαμε την προσοχή μας σε αυτές τις προκαρκινικές κύστεις, γνωστές ως ενδοαυλικές θηλώδεις βλεννώδεις νεοπλασίες ή IPMN”, δήλωσε ο Allen. “Οι περισσότερες IPMN ενδοαυλικές θηλώδεις βλεννώδεις νεοπλασίες δεν θα εξελιχθούν ποτέ σε καρκίνο του παγκρέατος, αλλά διακρίνοντας ποιες θα εξελιχθούν, δημιουργούμε μια ευκαιρία να αποτρέψουμε την ανάπτυξη μιας ανίατης νόσου”. Ο Allen και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν ένα εξελιγμένο εργαλείο μοριακής βιολογίας που ονομάζεται ψηφιακό χωρικό προφίλ RNA για να εντοπίσουν συγκεκριμένες περιοχές της κύστης με υψηλού και χαμηλού βαθμού περιοχές ανώμαλης κυτταρικής ανάπτυξης. Οι προηγούμενες μέθοδοι για τον χαρακτηρισμό των ενδοαυλικών θηλωδών βλεννωδών νεοπλασιών IPMN ήταν λιγότερο ακριβείς και δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσουν ιδιαίτερα ακριβείς δείκτες κινδύνου καρκίνου. Η ψηφιακή χωρική σκιαγράφηση, ωστόσο, επιτρέπει στους ερευνητές να επιλέγουν μεμονωμένες ομάδες κυττάρων για ανάλυση. Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές του Duke να εντοπίσουν ένα πλήθος γενετικών μεταλλάξεων που τόσο τροφοδοτούν όσο και δυνητικά καταστέλλουν την ανάπτυξη του καρκίνου του παγκρέατος.
Η ομάδα εντόπισε, επίσης, δείκτες για τη διάκριση μεταξύ των δύο κύριων παραλλαγών των ενδοαυλικών θηλωδών βλεννωδών νεοπλασιών IPMN και βρήκε διακριτούς δείκτες για τον καθορισμό μιας τρίτης κοινής παραλλαγής που γενικά οδηγεί σε λιγότερο επιθετική νόσο. “Βρήκαμε πολύ διακριτούς δείκτες για τις υψηλού βαθμού κυτταρικές ανωμαλίες, καθώς και για τους αργά αναπτυσσόμενους υποτύπους”, δήλωσε ο Allen. “Η εργασία μας τώρα επικεντρώνεται στην ανεύρεσή τους στο υγρό της κύστης. Εάν μπορέσουμε να εντοπίσουμε αυτούς τους μοναδικούς δείκτες στο υγρό της κύστης, θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για μια πρωτεϊνική βιοψία που θα καθοδηγεί εάν θα πρέπει να αφαιρέσουμε την κύστη προτού ο καρκίνος αναπτυχθεί και εξαπλωθεί”. Ο Allen δήλωσε ότι οι τρέχουσες διαγνωστικές στρατηγικές -συμπεριλαμβανομένων των κλινικών, ακτινογραφικών, εργαστηριακών, ενδοσκοπικών και κυτταρολογικών αναλύσεων- έχουν συνολική ακρίβεια περίπου 60%. “Ο καρκίνος του παγκρέατος βρίσκεται σε άνοδο και, αν συνεχιστεί η τρέχουσα πορεία, θα γίνει η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα χρόνια”, δήλωσε ο Allen, σημειώνοντας ότι είναι άγνωστο τι οδηγεί στην αυξημένη επικράτηση του καρκίνου. Είπε ότι ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν πως η φλεγμονή παίζει ρόλο. Μια κλινική δοκιμή στο Duke, με επικεφαλής τον Allen, εξετάζει κατά πόσον μια αντιφλεγμονώδης θεραπεία θα μπορούσε να μειώσει την ανάπτυξη καρκίνου σε ασθενείς με ενδοαυλικές θηλώδεις βλεννώδεις νεοπλασίες IPMN. Εκτός από τον Allen, στους συγγραφείς της μελέτης περιλαμβάνονται οι Matthew K. Iyer, Chanjuan Shi, Austin M. Eckhoff, Ashley Fletcher και Daniel P. Nussbaum.