Στην εφηβεία δεν είναι ασυνήθιστο να παρουσιάζονται σπυράκια στο πρόσωπο, αλλά ένα μεγάλο, κόκκινο σπυράκι που σας προκαλεί πόνο και βρίσκεται βαθιά μέσα στο δέρμα σας, μπορεί να σημαίνει ότι έχετε αναπτύξει κυστική ακμή.
Η κυστική ακμή χαρακτηρίζεται από φλεγμονή των σμηγματογόνων αδένων και εμφανίζεται συχνότερα στις ενήλικες γυναίκες από ότι στους ενήλικες άνδρες. Το εξάνθημα είναι πολύμορφο αποτελούμενο από φαγέσωρες, βλατίδες, φλύκταινες οζίδια, κύστεις, ουλές και μπορεί να συνοδεύεται από σμηγματόρροια.
Η ακμή αναπτύσσεται όταν οι σμηγματογόνοι αδένες παράγουν υπερβολικό σμήγμα, είτε λόγω κληρονομικότητας, είτε υπερπαραγωγής ανδρογόνων από π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες. Αυτό συνδυάζεται με την υπερπαραγωγή κερατινοκυττάρων στα τοιχώματα των αδένων, τα οποία καθώς αποπίπτουν φράζουν τους πόρους των αδένων προς την επιφάνεια της επιδερμίδας (μαύρα στίγματα – ανοιχτοί φαγέσωρες ή άσπρα στοιχεία – κλειστοί φαγέσωρες).
Οι υπερλειτουργούντες αδένες διογκώνονται και οδηγούνται σε φλεγμονή (κόκκινα σπυράκια – βλατίδες), τα τοιχώματά τους διασπώνται, και βακτηρίδια (κυρίως το προπιονοβακτηρίδιο της ακμής) που βρίσκονται στο δέρμα, αποικίζουν, εισχωρούν, επιμολύνουν και δημιουργούν πυώδεις βλάβες (φλύκταινες). Φλεγμονώδεις παράγοντες επιστρατεύονται και μια χρονίζουσα φλεγμονώδης διαδικασία επακολουθεί και εγκαθιδρύεται.
Στις ενήλικες γυναίκες, η χρήση ακατάλληλων, φαγεσωρογόνων, καλλυντικών και αντηλιακών στο δέρμα με προδιάθεση ακμής, η παραμέληση του σχολαστικού ντεμακιγιάζ πριν τον ύπνο, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η παχυσαρκία, αλλά ακόμη και το στρες που αυξάνει τα ανδρογόνα, προκαλούν ακμή λόγω απόφραξης των πόρων και υπερλειτουργίας των σμηγματογόνων αδένων!!
Η κυστική ακμή, αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά που βοηθούν στον έλεγχο της φλεγμονής.
- Με αντισυλληπτικά χάπια που βοηθούν κάποιες γυναίκες να ρυθμίσουν τις ορμόνες τους.
- Με συνταγογραφούμενες κρέμες, λοσιόν, ή τζελ με ρετινοειδή, που βοηθούν στο να απεμπλακούν οι πόροι από το σμήγμα.
- Με την ουσία ισοτρετινοΐνη, παλαιότερα γνωστή με την εμπορική ονομασία Accutane, που προσβάλλει όλες τις αιτίες της ακμής.
- Με την ουσία σπιρονολακτόνη που λειτουργεί ως αναστολέας ορμονών.
Ο τύπος αυτός της ακμής, μπορεί να δημιουργήσει έντονα σημάδια στο πρόσωπο αν δεν αντιμετωπιστεί γρήγορα, γι΄ αυτό και οι δερματολόγοι συνιστούν την έγκαιρη προσέγγιση ενός ειδικού, ο οποίος θα δώσει την κατάλληλη θεραπεία.
Η κυστική ακμή είναι μία δερματολογική πάθηση η οποία μπορεί να έχει σημαντικές ψυχοκοινωνικές συνέπειες στους πάσχοντες, ενώ μπορεί να προκαλέσει έντονο στρες και μακροχρόνια κατάθλιψη.