Η έκθεση σε υψηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στα τελευταία χρόνια σχετίζεται με την άνοια. Τα αποτελέσματα από μελέτες που συνδέουν την ατμοσφαιρική ρύπανση με τη μείωση της γνωστικής λειτουργίας που σχετίζεται με την ηλικία είναι ανάμεικτα. Μια νέα μελέτη στην οποία συμμετείχαν γυναίκες ηλικίας 74 έως 92 ετών δείχνει ότι η διαμονή σε τοποθεσίες με μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα στα τέλη της ζωής συσχετίστηκε με βραδύτερους ρυθμούς γνωστικής έκπτωσης. Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μπορεί να επηρεάσει θετικά την υγεία του εγκεφάλου.
Η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Δρ Νταϊάνα Γιουνάν, πρώην Ανώτερη Ερευνητική Συνεργάτης στο USC Keck School of Medicine, στο Λος Άντζελες, δήλωσε πως, «βρήκαμε ότι οι γυναίκες που ζουν σε τοποθεσίες με μεγαλύτερη βελτίωση στην ποιότητα του αέρα έτειναν να έχουν πιο αργή πτώση στη γνωστική τους ικανότητα, λειτουργία, που ισοδυναμούσε με το να είσαι περίπου 1 ή 1,5 χρόνο νεότερος». Η μελέτη, της οποίας ηγήθηκαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, δημοσιεύτηκε στο PLOS Medicine.
Οι δυσμενείς επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην ανθρώπινη υγεία είναι ευρέως αναγνωρισμένες. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα χαμηλότερα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων συνδέονται με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και μείωση του επιπολασμού των αναπνευστικών ασθενειών. Προηγούμενη έρευνα είχε δείξει ότι η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση είχε συσχετισμό με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) θέσπισε τα Εθνικά Πρότυπα Ποιότητας του Περιβάλλοντος Αέρα το 1970 για την προστασία της ανθρώπινης υγείας. Η επακόλουθη υιοθέτηση πολιτικών για τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είχε ως αποτέλεσμα τη σταδιακή μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης τα τελευταία 50 χρόνια στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι η βελτιωμένη ποιότητα του αέρα παρατείνει το προσδόκιμο ζωής στους ηλικιωμένους, σώζει ζωές σε ενήλικες, προάγει την ανάπτυξη των πνευμόνων, μειώνει τον κίνδυνο άσθματος στα παιδιά (..). Σε αυτή τη μελέτη, θέσαμε ένα μεγάλο ερώτημα: τα οφέλη για τη δημόσια υγεία που προκύπτουν από τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα στις ΗΠΑ βοηθούν τους ηλικιωμένους Αμερικανούς να διατηρήσουν την υγεία του εγκεφάλου τους;» σημείωσε η Δρ Γιουνάν.
Εκτίμηση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Η παρούσα μελέτη περιελάμβανε 2.232 γυναίκες ηλικίας 74–92 ετών που εγγράφηκαν στη μελέτη Women’s Health Initiative Memory Study-Epidemiology of Cognitive Health Outcomes μεταξύ 2008 και 2012. Καμμία από τις συμμετέχουσες – που ζούσαν σε διαφορετικά περιβάλλοντα στις ΗΠΑ – δεν είχε διάγνωση άνοιας κατά την εγγραφή στη μελέτη. Οι ερευνητές χορήγησαν τηλεφωνικές ετήσιες αξιολογήσεις στις συμμετέχουσες για τη μέτρηση της γενικής γνωστικής λειτουργίας. Εκτός από τη σειρά των τεστ για την αξιολόγηση της γενικής γνωστικής λειτουργίας, οι συμμετέχουσες έλαβαν επίσης ένα τεστ για την αξιολόγηση της επεισοδιακής μνήμης. Η επεισοδιακή μνήμη είναι η ικανότητα ανάκλησης προσωπικών εμπειριών και γεγονότων του παρελθόντος και τα ελλείμματα σε αυτήν την ικανότητα είναι ένα από τα πρώιμα σημάδια της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές υπολόγισαν βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα για κάθε συμμετέχουσα κατά την περίοδο 10 ετών πριν από την εγγραφή τους στη μελέτη. Σύμφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας των γυναικών κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού πλαισίου, οι ερευνητές υπολόγισαν την ετήσια έκθεση τους στην ατμοσφαιρική ρύπανση με τη βοήθεια μοντέλων και δεδομένων παρακολούθησης της EPA. Συγκεκριμένα, η ομάδα εκτίμησε την έκθεση των γυναικών που συμμετείχαν στη μελέτη σε διοξείδιο του αζώτου και λεπτά σωματίδια ή PM2,5, τα οποία περιλαμβάνουν ατμοσφαιρικούς ρύπους με διάμετρο 2,5 μικρομέτρων και μικρότερη.
Η ομάδα εκτίμησε τις βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα, υπολογίζοντας τη διαφορά μεταξύ της μέσης τριετούς έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση αμέσως πριν από την εγγραφή και 10 χρόνια πριν από την έναρξη της συμμετοχής τους.
Πιο αργή γνωστική έκπτωση
Οι ερευνητές βρήκαν μείωση των επιπέδων διοξειδίου του αζώτου και PM2,5 κατά την περίοδο 10 ετών πριν από την εγγραφή στη μελέτη. Επιπλέον, παρατήρησαν μείωση της γενικής γνωστικής λειτουργίας και της επεισοδιακής μνήμης σε μια μέση περίοδο 6 ετών μετά την εγγραφή.
Η παραμονή σε περιοχές με μεγαλύτερη μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά τη διάρκεια του 10ετούς χρονικού πλαισίου που προηγήθηκε της εγγραφής στη μελέτη είχε συσχετίσεις με βραδύτερη μείωση της γενικής γνωστικής λειτουργίας και της επεισοδιακής μνήμης.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η διαμονή σε τοποθεσίες με μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα είχε συσχετίσεις με βραδύτερη μείωση της γενικής γνωστικής λειτουργίας που αντιστοιχούσε σε γυναίκες που ήταν 0,9 έως 1,2 χρόνια νεότερες. Ομοίως, οι βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα είχαν συσχετίσεις με μείωση της επεισοδιακής μνήμης συγκρίσιμη με τις γυναίκες που ήταν 1,4 έως 1,6 χρόνια νεότερες.
Αυτά τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η μείωση των επιπέδων ατμοσφαιρικής ρύπανσης κάτω από τα υποχρεωτικά όρια της EPA θα μπορούσε ενδεχομένως να ωφελήσει τη γνωστική υγεία.
