Αν θέλετε να επιβραδύνετε τη διαδικασία γήρανσης, καλό θα είναι να αντικαταστήσετε το πλήρες γάλα με άπαχο, όπως προτείνει νέα έρευνα. Η μελέτη σε περισσότερους από 5.800 ενήλικες στις ΗΠΑ διαπίστωσε ότι όσοι κατανάλωναν τακτικά γάλα με υψηλότερα λιπαρά είχαν μικρότερα τελομερή στα κύτταρά τους – σημάδι επιταχυνόμενης «βιολογικής γήρανσης». Τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν ότι το λίπος του γάλακτος, από μόνο του, επιταχύνει τη γήρανση, τόνισε ο ερευνητής Larry Tucker, καθηγητής επιστημών άσκησης στο Πανεπιστήμιο Brigham Young στο Provo της Γιούτα.
Ωστόσο, η μελέτη υποστηρίζει αυτό που προτείνουν οι διατροφικές κατευθυντήριες γραμμές των ΗΠΑ για τους ενήλικες: Εάν πρόκειται να πιείτε αγελαδινό γάλα, επιλέξτε χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά ή άπαχο, είπε ο Tucker. Τα τελομερή είναι κομμάτια DNA που κάθονται στις άκρες των χρωμοσωμάτων σας. Ουσιαστικά βοηθούν τα χρωμοσώματα να μην ξεφτίσουν και να κολλήσουν μεταξύ τους. Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, τα τελομερή τους σταδιακά μικραίνουν και η έρευνα έχει συνδέσει το μικρότερο μήκος τελομερών με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης και θανάτου από λοιμώξεις, καρκίνο και καρδιακές παθήσεις.
«Μια ποικιλία παραγόντων του τρόπου ζωής σχετίζονται επίσης με το μήκος των τελομερών», είπε ο Tucker. Τα παχύσαρκα άτομα, για παράδειγμα, τείνουν να έχουν πιο κοντά τελομερή από τα αδύνατα άτομα, όπως και οι καπνιστές έναντι των μη καπνιστών. Και οι άνθρωποι που τρώνε πολλές φυτικές ίνες, λαχανικά και φρούτα έχουν συνήθως μεγαλύτερα τελομερή από εκείνους που αποφεύγουν αυτές τις τροφές. Έτσι, για την τελευταία μελέτη, ο Tucker αποφάσισε να εξετάσει τη σχέση μεταξύ του μήκους των τελομερών και του λίπους του γάλακτος. Καθώς συνεχίζει η δίαιτα, το γάλα είναι «ένα ενδιαφέρον θέμα», σημείωσε ο Τάκερ.
«Υπάρχουν δεκάδες μελέτες που έχουν δείξει, καθώς αυξάνεται η κατανάλωση γάλακτος, αυξάνονται και οι κίνδυνοι ασθενειών», είπε. «Αλλά υπάρχουν και δεκάδες μελέτες που λένε το αντίθετο». Ο Tucker χρησιμοποίησε δημόσια διαθέσιμα δεδομένα για 5.834 ενήλικες των ΗΠΑ που συμμετείχαν σε μια κρατική μελέτη υγείας. Όλοι ερωτήθηκαν για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής τους. έδωσαν επίσης δείγματα DNA, τα οποία επέτρεψαν μετρήσεις του μήκους των τελομερών. Περίπου το 60% των συμμετεχόντων στη μελέτη είπε ότι έπινε 2% ή πλήρες γάλα, ενώ το 27% έπινε άπαχο («αποβουτυρωμένο») ή 1% γάλα και το 13% δεν έπινε ποτέ γάλα.
Κατά μέσο όρο, όπως διαπίστωσε ο Tucker, τα άτομα που έπιναν γάλα με υψηλότερα λιπαρά είχαν πιο λιγότερα τελομερή, σε σύγκριση με τους λάτρεις του γάλακτος με χαμηλά ή χωρίς λιπαρά. Κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης στο λίπος του γάλακτος — 2% αντί για 1%, για παράδειγμα — συνδέθηκε με 4,5 χρόνια βιολογικής γήρανσης, σύμφωνα με τη μελέτη. Η περιστασιακή τέρψη δεν φαινόταν προβληματική. Μεταξύ των ανθρώπων που έπιναν γάλα λιγότερο από εβδομαδιαία, δεν υπήρχε σχέση μεταξύ πλουσιότερων ποικιλιών και μικρότερων τελομερών.
Αντίθετα, η σύνδεση περιοριζόταν σε άτομα που έπιναν γάλα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα — και ήταν ισχυρότερη μεταξύ των καθημερινών καταναλωτών, σύμφωνα με την έκθεση. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο διαδίκτυο πρόσφατα στο περιοδικό Oxidative Medicine and Cellular Longevity. Ο Tucker δεν ανέφερε καμία χρηματοδότηση από τον κλάδο. Εάν υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ γάλακτος με υψηλότερα λιπαρά και γήρανσης, δεν είναι ξεκάθαρο γιατί, σημείωσε.
Όμως, είπε ο Τάκερ, υπήρξαν ενδείξεις ότι τα κορεσμένα λίπη — το είδος που βρίσκεται κυρίως στα ζωικά προϊόντα — μπορεί να παίξουν κάποιο ρόλο. Βρήκε ότι σε άτομα που είχαν σχετικά λίγα κορεσμένα λιπαρά στη διατροφή τους συνολικά, το λίπος του γάλακτος δεν έκανε διαφορά στο μήκος των τελομερών. Αντίθετα, η σύνδεση ήταν «ισχυρή» στο ένα τρίτο των ατόμων με την υψηλότερη συνολική πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών. Όμως, δεδομένου ότι πολλοί παράγοντες του τρόπου ζωής επηρεάζουν το μήκος των τελομερών, είναι δύσκολο να ρίξουμε την ευθύνη αποκλειστικά στο λίπος του γάλακτος.