Το κάπνισμα επηρεάζει το ανθρώπινο γονιδίωμα – το πλήρες σύνολο του DNA κάθε ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένων όλων των γονιδίων – με τη μορφή της μεθυλίωσης του DNA, σύμφωνα με νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Circulation: Cardiovascular Genetics του American Heart Association. Ορισμένες θέσεις της μεθυλίωσης του DNA διαπιστώθηκε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και μετά από 30 χρόνια απεξάρτησης.
Η μεθυλίωση του DNA, μια διαδικασία με την οποία τα κύτταρα ελέγχουν τη γονιδιακή δραστηριότητα, συχνά τροποποιεί τη λειτουργία των γονιδίων. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η μεθυλίωση του DNA μπορεί να αποκαλύψει το ιστορικό καπνίσματος ενός ατόμου, κάτι που τους δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξουν στοχευμένες νέες θεραπείες για ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Σύμφωνα με τη Dr. Stephanie J. London, συγγραφέα και αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος Επιδημιολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας – τμήματος των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των Η.Π.Α, ιδιαίτερης σημασίας είναι η ανακάλυψη ότι ακόμη και αφού κάποιος σταματήσει το κάπνισμα, εξακολουθούν να είναι ορατές οι επιπτώσεις του καπνίσματος στο DNA του.
Το κάπνισμα είναι σημαντικός τροποποιητής της μεθυλίωσης του DNA. Η έρευνα εντόπισε γονίδια που σχετίζονται με το κάπνισμα, τα οποία συμβάλλουν στην ανάπτυξη ασθενειών που σχετίζονται με το κάπνισμα. Η μεθυλίωση αποτελεί επίσης πιθανό σύνδεσμο μεταξύ του καπνίσματος και του καρκίνου, όπως και η προγεννητική έκθεση στον καπνό του τσιγάρου συνδέεται με την ανάπτυξη των χρόνιων ασθενειών σε ενήλικες.
Υπολογίζεται ότι 40 εκατομμύρια ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες καπνίζουν. Το κάπνισμα θεωρείται η κύρια αιτία εμφάνισης ιάσιμων ασθενειών αλλά και πρόκλησης θανάτου (480.000 θάνατοι το χρόνο). Περισσότεροι από 16 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από νόσο που σχετίζεται με το κάπνισμα. Παρά το γεγονός ότι τα ποσοστά καπνίσματος μειώνονται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, ως απόρροια των εκστρατειών καπνίσματος και της νομοθετικής δράσης, ακόμα και δεκαετίες μετά την παύση, πρώην καπνιστές βρίσκονται σε μακροχρόνιο αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, οι οποίες περιλαμβάνουν ορισμένες μορφές καρκίνου, την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, και το εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι ερευνητές ανέλυσαν δείγματα αίματος από περίπου 16.000 άτομα από 16 ομάδες που περιλαμβάνονται στις Ομάδες Έρευνας για την καρδιά και την γήρανση στην Ένωση Γενετικής Επιδημιολογίας. Τα ευρύματα υποδεικνύουν ότι η πλειοψηφία των θέσεων μεθυλίωσης του DNA σε πρώην καπνιστές επιστρέφει στα επίπεδα που παρατηρούνται στους μη καπνιστές εντός 5 ετών από τη διακοπή του καπνίσματος. Ωστόσο, ορισμένες θέσεις παραμένουν ακόμη και 30 χρόνια μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
Οι πιο κοινές θέσεις μεθυλίωσης του DNA που ανιχνεύθηκαν συνδέονταν με γονίδια που σχετίζονται με ασθένειες που συνδέονται με το κάπνισμα, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ορισμένες μορφές καρκίνου, ανακάλυψη που μπορεί να οδηγήσει τους ερευνητές σε ανάπτυξη βιοδεικτών για την αξιολόγηση του ιστορικού καπνίσματος, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νέες θεραπείες που δυνητικά να στοχεύουν στις θέσεις μεθυλίωσης.
Από τη στιγμή που σταματάει κανείς το κάπνισμα, η πλειοψηφία των θέσεων μεθυλίωσης του DNA επιστρέψουν στα επίπεδα των μη καπνιστών μετά από 5 χρόνια, ενώ άλλες χρειάζονται ακόμα και περισσότερα από 30 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι το σώμα προσπαθεί να θεραπεύσει τον εαυτό του από τις βλαβερές επιπτώσεις του καπνίσματος.