Ο φωσφόρος (P) είναι ένα στοιχείο απαραίτητο για τη σύνθεση του DNA και τη ζωή του ανθρώπου. Τα φυσιολογικά επίπεδα του P στο αίμα κυμαίνονται από 2,5-5 mg/100ml. Ρυθμιστές του μεταβολισμού του P είναι κυρίως η διατροφή και η δράση της ορμόνης των παραθυρεοειδών αδένων, δηλαδή της παραθορμόνης.
Διάφορα νοσήματα και φάρμακα επηρεάζουν τον μεταβολισμό του P και ελαττώνουν τα επίπεδα στο αίμα, οπότε έχουμε υποφωσφαταιμία ή αυξάνουν τα επίπεδα στο αίμα, υπερφωσφαταιμία.
Η διαταραχή του φωσφόρου του αίματος προκαλείται από πολλά υποκείμενα παθολογικά νοσήματα και παράγοντες. Αύξηση του φωσφόρου προκαλούν η διαβητική οξέωση, ο υποπαραθυρεοειδισμός, ηπατικά νοσήματα, νεφρική ανεπάρκεια, η υπερβιταμίνωση D και ορισμένα καθαρτικά.
Μείωση του φωσφόρου προκαλούν ο αλκοολισμός, ο υπερπαραθυρεοειδισμός, η κακή διατροφή, νεφρικά νοσήματα με διαταραγμένη απέκκριση (σύνδρομο Fanconi), η κακή διατροφή και η δυσαπορρόφηση. Σε κάθε περίπτωση, η σωστή ιατρική εξέταση είναι απαραίτητη.
Συμπτώματα ανεπάρκειας
Η έλλειψη φωσφόρου προκαλεί δυσλειτουργίες σε όλα τα προαναφερθέντα επίπεδα. Στα κύρια συμπτώματα περιλαμβάνονται:
– Απώλεια της όρεξης
– Κόπωση
– Ακανόνιστη αναπνοή
– Ανησυχία
– Πόνος στα οστά και ευθραυστότητα
– Δυσκαμψία αρθρώσεων
– Ευερεθιστότητα
– Μούδιασμα
– Αδυναμία
– Διαταραχές βάρους
– Επιβράδυνση της ανάπτυξης στα παιδιά.
Πηγές
Ο φώσφορος υπάρχει σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα, αλλά ιδιαιτέρως πλούσια σε αυτόν είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ψάρια. Είναι απαραίτητο συστατικό για κάθε ζωντανό οργανισμό και όχι μόνο για τον άνθρωπο. Φώσφορο περιέχουν επίσης όλοι οι σπόροι (φασόλια, μπιζέλια, δημητριακά, καρύδια), ωστόσο από τον ανθρώπινο οργανισμό απορροφάται μόνο το περίπου μισό της ποσότητας που αυτοί περιέχουν.
Ο μεταβολισμός του φωσφόρου εξαρτάται κυρίως από τη διατροφή και τη δράση της παραθορμόνης, η ορμόνη που παράγουν οι παραθυρεοειδείς αδένες. Επηρεάζεται επίσης και από διάφορα νοσήματα και φάρμακα που άλλοτε αυξάνουν τα επίπεδά του στο αίμα (υπερφωσφαταιμία) και άλλοτε τα μειώνουν (υποφωσφαταιμία).