Πολύ πριν τα συμπτώματα της νόσου Αλτσχάιμερ γίνουν εμφανή στους ασθενείς και στις οικογένειές τους, συμβαίνουν βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο των ασθενών. Σχηματίζονται και σταδιακά αναπτύσσονται στον εγκέφαλο πλάκες αμυλοειδούς που συνδυάζονται με την πρωτεΐνη tau, και τελικά εμποδίζουν την λειτουργία του εγκεφάλου. Αυτές οι βιολογικές αλλαγές μπορεί να ανιχνευθούν νωρίς στην πορεία της νόσου Αλτσχάιμερ μέσω της τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET) ή της εξέτασης του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Τώρα, μια νέα μελέτη από την ιατρική σχολή Keck του πανεπιστημίου της νότιας Καλιφόρνια με επικεφαλής τον Duke Han, PhD, αναπληρωτή καθηγητή Οικογενειακής Ιατρικής, δείχνει ότι οι γνωστικές δοκιμασίες είναι επίσης σε θέση να ανιχνεύουν νωρίς την Αλτσχάιμερ σε ασυμπτωματικά άτομα.
«Κατά την τελευταία δεκαετία, έχει πραγματοποιηθεί πολύ έργο για πρώιμους βιοδείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ», λέει ο Han. «Υπάρχουν νέες μέθοδοι απεικόνισης που μπορεί να εντοπίσουν νευροπαθολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο που εμφανίζονται νωρίς στην πορεία της νόσου. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι ευρέως διαθέσιμες και είναι ακριβές. Σκοπός της ανάλυσής μας ήταν να εκτιμήσουμε εάν οι γνωστικές δοκιμασίες που χρησιμοποιούν τακτικά οι νευροψυχολόγοι σχετίζονται με αυτούς τους βιοδείκτες».
Ο Ηan και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν μια μετα-ανάλυση 61 εργασιών για να διερευνηθεί κατά πόσον οι νευροψυχολογικές δοκιμασίες μπορεί να εντοπίσουν ασθενείς σε πρώιμο στάδιο της νόσου Αλτσχάιμερ σε ενήλικες άνω των 50 ετών με φυσιολογική γνωστική λειτουργία.
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Neuropsychology Review, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που είχαν πλάκες αμυλοειδούς είχαν και χειρότερες επιδόσεις στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες γενικής γνωστικής λειτουργίας, μνήμης, γλώσσας, οπτικοχωρικής ικανότητας, ταχύτητας επεξεργασίας και προσοχής/εργασίας μνήμης και εκτελεστικής λειτουργίας συγκριτικά με άτομα χωρίς πλάκες αμυλοειδούς. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι τα άτομα με παθολογία της πρωτεΐνης tau ή νευροεκφυλισμό είχαν χειρότερες επιδόσεις στα τεστ μνήμης από ό, τι τα άτομα με πλάκες αμυλοειδούς. Οι πλάκες αμυλοειδούς και η παθολογία της tau επιβεβαιώθηκαν με εξέταση ΡΕΤ ή ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Ο Han πιστεύει ότι τα αποτελέσματα της μελέτης παρέχουν μια στέρεη επιχειρηματολογία για την ενσωμάτωση των γνωστικών δοκιμών στη ρουτίνα των ετήσιων εξετάσεων για τους ηλικιωμένους. Η έγκαιρη ανίχνευση θα μπορούσε να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη διαχείριση της νόσου του Αλτσχάιμερ, λέει ο Ηan, καθώς έτσι θα δίνεται πολύτιμος χρόνος για τη δοκιμή διαφορετικών αγωγών ή παρεμβάσεων που μπορεί να επιβραδύνουν έγκαιρα την εξέλιξη της νόσου.