Σχεδόν το ήμισυ των ενηλίκων με επιμένουσα νόσο Cushing ή υποτροπιάζουσα νόσο μετά από χειρουργική αντιμετώπιση απαιτούν δεύτερη και μερικές φορές τρίτη θεραπευτική παρέμβαση, συμπεριλαμβανομένης της νευροχειρουργικής επέμβασης στην υπόφυση, της ακτινοθεραπείας, της φαρμακοθεραπείας ή της αμφοτερόπλευρης επινεφριδεκτομής, σύμφωνα με δεδομένα μελέτης από το Μεξικό.
Ο Moisés Mercado, MD, FRCPC, του Νοσοκομείου ABC Νευρολογικών νοσημάτων στην Πόλη του Μεξικού, και οι συνεργάτες αξιολόγησαν 84 ενήλικες (διάμεση ηλικία, 34 έτη, 77 γυναίκες) με νόσο Cushing για να προσδιοριστεί η μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα της δευτερογενούς παρέμβασης για την επιμένουσα και υποτροπιάζουσα νόσου Cushing. Η διάμεση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 6,3 έτη.
Συνολικά, σε 81 από τους συμμετέχοντες η κύρια αντιμετώπιση ήταν με διασφηνοειδική χειρουργική επέμβαση. Περισσότεροι από τους μισούς παρουσίασαν ύφεση μεγάλης διάρκειας (61,7%), η νόσος παρέμεινε ενεργός στο 16% (που είχαν διαγνωστεί με επίμονη νόσο του Cushing) και 22% εμφάνισαν υποτροπή μετά από ύφεση της νόσου.
Μετά το αρχικό χειρουργείο, σε 18 συμμετέχοντες απαιτήθηκε νευροχειρουργική επανεπέμβαση, συμπεριλαμβανομένων σε 10 με υποτροπιάζουσα και οκτώ με επίμονη νόσο. Ακτινοθεραπεία χορηγήθηκε σε 14 συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων σε δύο ως κύρια θεραπεία και σε 12 μετά αποτυχία της επέμβασης της υπόφυσης. Σε 15 ασθενείς χορηγήθηκε κετοκοναζόλη σε κάποια χρονική στιγμή κατά την πορεία της νόσου. Αμφοτερόπλευρη επινεφριδεκτομή πραγματοποιήθηκε σε 12 συμμετέχοντες.
Η επανεπέμβαση στην υπόφυση ήταν η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη δευτερογενής αντιμετώπιση (22,2%), ακολουθούμενη χορήγηση κετοκοναζόλης (16%), ακτινοθεραπεία (14,8%) και αμφοτερόπλευρης επινεφριδεκτομής (14,8%). Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες παρουσίασαν αρχική ύφεση μετά από μια δεύτερη επέμβαση (66,6%) και ακτινοθεραπεία (58,3%), ενώ μακροχρόνια ύφεση επιτεύχθηκε σε μόλις 33,3% των συμμετεχόντων που υποβλήθηκε σε δεύτερη χειρουργική επέμβαση και 41,6% των συμμετεχόντων που είχαν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες που υποβλήθηκαν σε αμφοτερόπλευρη επινεφριδεκτομή είχαν διαγνωστεί με σύνδρομο Nelson (ανάπτυξη μεγάλων υποφυσιακών μακροαδενωμάτων που εκκρίνουν ACTH).
Συνολικά, 88% των συμμετεχόντων πέτυχαν ύφεση, και η νόσος ήταν βιοχημικώς ελεγχόμενη με φαρμακολογική θεραπεία σε 9,5% των συμμετεχόντων μετά την αρχική, τη δευτερογενή και την τρίτη γραμμή θεραπείας. «Η αποτελεσματικότητα των εναλλακτικών λύσεων αντιμετώπισης για υποτροπιάζουσα ή επίμονη νόσο Cushing ποικίλει μεταξύ των ασθενών, και συχνά, περισσότερες από μία από αυτές τις παρεμβάσεις είναι απαραίτητες προκειμένου να επιτευχθεί μακροχρόνια ύφεση», έγραψαν οι ερευνητές.