Οι εκδηλώσεις της μόλυνσης από τον ιό Zήκα (ZIKV) διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο. Μερικές φορές είναι καταστροφικές, κυρίως όταν προκαλούν μικροκεφαλία σε μερικά μωρά που γεννιούνται από μολυσμένες μητέρες. Σε άλλες περιστάσεις, είναι ήπιες και παροδικές, γεγονός που υποδηλώνει ότι άγνωστοι παράγοντες επιδεινώνουν τη σοβαρότητα των λοιμώξεων του Zήκα. Πρόσφατα, ο ιός του δάγκειου πυρετού εμφανίστηκε ως βασικός ύποπτος επειδή έχει πολλά κοινά γενετικά και δομικά χαρακτηριστικά με τον ZIKV και ενδημεί στις περισσότερες περιοχές που επηρεάζονται από την παγκόσμια εξάπλωση του Zήκα.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Communications από την ερευνήτρια του La Jolla Institute for Allergy & Immunology (LJI) Sujan Shresta, Ph.D. και την ομάδα της, πραγματεύεται την αλληλεπίδραση μεταξύ μολύνσεων από δάγκειο και ZIKV. Αναφέρει ότι οι ποντικοί που καθίστανται ανοσοποιημένοι στον δάγκειο πυρετό παρουσιάζουν “διασταυρούμενη προστασία” από την επακόλουθη μόλυνση Zήκα. Στη συνέχεια οι ερευνητές εντόπισαν συγκεκριμένους τύπους ανοσοποιητικών Τ-κυττάρων ικανών να αμύνονται έναντι και των δύο ιών. Αυτές οι ανακαλύψεις έχουν σοβαρές επιπτώσεις στις προσπάθειες οικοδόμησης ενός ισχυρού εμβολίου κατά του Zήκα.
“Σε ορισμένα μέρη του κόσμου, η λοίμωξη από Zήκα είναι δευτερογενής. Έχει εξαπλωθεί στη Βραζιλία / Λατινική Αμερική και κινείται σε μέρη στην Ασία όπου οι κάτοικοι είχαν προηγουμένως δάγκειο πυρετό”, λέει η Shresta, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Κέντρο Λοιμωδών Νοσημάτων του LJI. “Η νέα εργασία μας υποδηλώνει ότι εμβόλια που στοχεύουν τον ιό θα μπορούσαν να παρασκευαστούν για να έχουν αποτελεσματικότητα τόσο επί των Τ κυττάρων όσο και επί των αντισωμάτων για την προστασία των ανθρώπων σε αυτές τις περιοχές”.
Θεωρητικά, το ιδανικό εμβόλιο μπορεί να μιμείται τόσο τις αποκρίσεις των αντισωμάτων όσο και των Τα-κυττάρων για να εμποδίσουν μια μολυσματική ασθένεια. Αλλά στην πραγματικότητα, τα περισσότερα (26 από τα 28 εμβόλια που διατίθενται επί του παρόντος για ανθρώπινη χρήση) διεγείρουν κυρίως μια απόκριση Β-κυττάρων ή αντισωμάτων, η οποία σε πολλές περιπτώσεις αρκεί. Αλλά η νέα εργασία της Shresta επιβεβαιώνει αυτό που αρχίζουν να υποπτεύονται πολλοί ειδικοί επί των εμβολίων, δηλαδή ότι η προστασία ενάντια σε μέχρι σήμερα λίγο γνωστά παθογόνα θα απαιτήσει πιθανώς τη συγκέντρωση τόσο των Β-κυττάρων όσο και των Τ-κυττάρων.
Συγκεκριμένα, η ομάδα της Shresta δημιούργησε το πρώτο μοντέλο σε ποντικό που μιμείται τη μόλυνση του δάγκειου πυρετού και μετά Ζήκα. Ο Jinsheng Wen, Ph.D., καθηγητής στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο του Wenzhou στην πόλη Wenzhou της Κίνας, ήταν ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης. Ο Wen λέει ότι τα αποτελέσματα από αυτή την εργασία είναι ένα μάθημα για το πώς θα σχεδιαστεί ένα αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του Ζήκα: «Η δουλειά μας δείχνει έντονα ότι ένα επιτυχές εμβόλιο θα πρέπει να συμπεριλάβει συστατικά για να προκληθεί όχι μόνο η απόκριση Β-κυττάρων αλλά και Τ-κυττάρων”.