Η ανοσολόγος Shomyseh Sanjabi, PhD, και η βιοστατιστικός Katherine Pollard, στα ινστιτούτα Gladstone προσπαθούν να αποκαλύψουν τον ρόλο που παίζουν τα βακτήρια του εντέρου στη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (IBD). Το έντερο περιέχει τρισεκατομμύρια βακτήρια και μικροσκοπικά μικρόβια – που ονομάζονται συλλογικά μικροβίωμα – που βοηθούν κυρίως στην πέψη και άλλες σωματικές λειτουργίες.
Αλλά αυτά τα βακτήρια έχουν επίσης συνδεθεί με IBD. Μελέτες έχουν δείξει ότι το μικροβίωμα είναι πολύ διαφορετικό μεταξύ ασθενών και υγιών ατόμων. Ωστόσο, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν αν τα βακτηρίδια είναι υπεύθυνα για την πρόκληση IBD ή αν η IBD προκαλεί αλλοίωση των βακτηριδίων στο έντερο. Εξοπλισμένοι με ένα πειραματικό μοντέλο ποντικιού όπου αναπτύσσεται IBD η Sanjabi και η Pollard συνειδητοποίησαν ότι είχαν τώρα τα εργαλεία για να απαντήσουν σε αυτό το ερώτημα.
Η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn είναι οι δύο πιο συνήθεις μορφές της IBD, η οποία είναι μια διαδεδομένη νόσος, στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα προσβάλλει τους ιστούς στο έντερο. Τα συμπτώματα ποικίλλουν μεταξύ των ασθενών, και μπορεί να περιλαμβάνουν σοβαρή διάρροια, κοιλιακό άλγος, κόπωση και απροσδόκητη απώλεια βάρους. “Αρχικά, πολλά άτομα πιστεύουν ότι μπορεί να είναι δυσανεξία στη λακτόζη ή να έχουν αλλεργία στη γλουτένη.
Στη συνέχεια, όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά, συνειδητοποιούν ότι έχουν IBD”. Η ακριβής αιτία της IBD παραμένει άγνωστη. Επειδή είναι δύσκολο να προβλεφθεί ποιος θα αναπτύξει την ασθένεια, οι ανθρώπινες μελέτες πραγματοποιούνται σε διαγνωσμένους ασθενείς. Σε αυτό το σημείο, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν τα βακτήρια του εντέρου προκάλεσαν την εμφάνιση IBD. «Αυτές οι μελέτες είναι πολύτιμες, αλλά δεν αποκαλύπτουν πολλά για το τι προκαλεί την ασθένεια ή για το πώς εξελίσσεται», εξηγεί η Sanjabi. “Το μοντέλο του ποντικιού μας έδωσε την ευκαιρία να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις μιας ανθρώπινης μελέτης και τελικά να διεξάγουμε μια διαχρονική μελέτη για το IBD. Συγκεντρώσαμε δεδομένα από τη γέννηση μέχρι την ενηλικίωση, έτσι ώστε να μπορούμε να δούμε την εμφάνιση και εξέλιξη της νόσου”.
“Εντοπίσαμε αλλαγές στα γονίδια των βακτηρίων του εντέρου πριν εμφανιστεί οποιοδήποτε σύμπτωμα IBD”, λέει η Sanjabi, η οποία είναι επίσης βοηθός καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF). “Οι περισσότερες από τις αλλαγές στα βακτήρια συνέβαιναν ταυτόχρονα με την εμφάνιση στο ανοσοποιητικό σύστημα σημάτων μιας αυτοάνοσης νόσου. Αυτό το μοντέλο μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε ακριβώς πότε ξεκινά η ασθένεια”.
Τα ευρήματα των επιστημόνων, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό mSystems, συνδέουν την εξέλιξη της IBD με παράλληλες αλλαγές σ τα βακτήρια του εντέρου με την πάροδο του χρόνου. Διαπίστωσαν ότι αυτές οι αλλαγές στο μικροβίωμα μπορεί να αντιπροσωπεύουν έναν πρώιμο δείκτη της νόσου. Οι Sanjabi και Pollard υποπτεύονται ότι η IBD προκαλείται από τη δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ μιας ανώμαλης ανοσοαπόκρισης σε ευκαιριακά βακτηρίδια (που προκαλούν νόσο λόγω έλλειψης αντίστασης του οργανισµού). Το επόμενο βήμα τους θα είναι να δοκιμάσουν αν μπορούν να ενεργοποιήσουν IBD χειριζόμενοι συγκεκριμένα βακτήρια του εντέρου .