Μεγάλα εμπόδια αντιμετωπίζουν οι Έλληνες ασθενείς, στην αναζήτηση συμβατών δοτών, προκειμένου να μπορέσουν να υποβληθούν στη μεταμόσχευση οργάνων -μια ιατρική πράξη που δεν είναι απλώς μια θεραπευτική λύση, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η μόνη λύση για τη ζωή. Η Ελλάδα διαθέτει μια εξαιρετικά μικρή δεξαμενή εθελοντών δοτών σε σχέση με τον πληθυσμό της και κατά συνέπεια αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες των ασθενών της.
Οι αρνητικές εθνικές μας επιδόσεις που καταγράφονται στο συγκεκριμένο πεδίο των μεταμοσχεύσεων οργάνων και μυελού των οστών, αποτυπώθηκαν στη διάρκεια επιστημονικής εκδήλωσης για το θέμα, που διοργανώθηκε από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Στη χώρα μας αντιστοιχούν για το τρέχον έτος 4,5 δότες εθελοντές δότες ανά 1 εκατ. πληθυσμού την ώρα που στην Ευρώπη ο αντίστοιχος μέσος όρος είναι 18 δότες ανά 1 εκατ. πληθυσμού. Η λίστα με τους ασθενείς όμως που περιμένουν να βρεθεί το συμβατό μόσχευμα μόνο μακραίνει. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: περί τους 1.220 νεφροπαθείς αναμένουν να βρεθεί μόσχευμα, άλλοι 158 ασθενείς βρίσκονται στην αναμονή για ηπατικό μόσχευμα και 36 ασθενείς αναμένουν για μόσχευμα καρδιάς.
Η ανάγκη για μεταμόσχευση
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην επιστημονική ημερίδα του ΕΚΠΑ, κατά το διάστημα 2012-2016 πραγματοποιήθηκαν 862 αλλογενείς μεταμοσχεύσεις αιμοποιητικών κυττάρων, δηλαδή από δότη μυελού των οστών και 1.063 αυτόλογες μεταμοσχεύσεις, δηλαδή από τα κύτταρα του ίδιου του ασθενή. Η αναζήτησή του συμβατού δότη για τις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις γίνεται ουσιαστικά μέσω της παγκόσμιας δεξαμενής εθελοντών δοτών που αριθμεί περίπου 15 εκατ. Δότες. Η ελληνική συνεισφορά στην παγκόσμια δεξαμενή είναι απειροελάχιστη: περίπου 55.000 δότες, αριθμός που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες της Τράπεζας Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «Όραμα Ελπίδας» και στην επικεφαλής κυρία Μαριάννα Βαρδινογιάννη.
Χωρίς κατάλληλα και επαρκή μοσχεύματα αυτές οι θεραπευτικές λύσεις δεν είναι εφικτές. Η έλλειψη μοσχευμάτων και η διαρκώς αυξανόμενη ψαλίδα ανάμεσα στα διαθέσιμα προς μεταμόσχευση όργανα και στις ανάγκες των ασθενών διευρύνεται συνεχώς και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η εξάρτηση της Ελλάδας από την παγκόσμια δεξαμενή
Στην ελληνική πραγματικότητα το πρόβλημα τείνει να λάβει δραματικές διαστάσεις. Σε σύγκριση με ασθενείς άλλων χωρών, οι Έλληνες ασθενείς βρίσκονται αντιμέτωποι με ακόμη χαμηλότερες πιθανότητες εύρεσης ενός συμβατού δότη, καθώς εξαρτώνται δυσανάλογα πολύ από την παγκόσμια δεξαμενή δοτών. Ωστόσο, υπολογίζεται ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να εξασφαλίσει, με πιθανότητα 80% ένα συμβατό δότη για κάθε ασθενή που έχει ανάγκη, αν διέθετε περίπου 150.000-200.000 εγγεγραμμένους εθελοντές δότες. Σημειωτέον, ότι στην Κύπρο οι εθελοντές δότες αγγίζουν τους 130.000, αποτελώντας το 10% του πληθυσμού της χώρας.