Οι πιθανότητες επιβίωσης της λοίμωξης από ελονοσία μπορεί να είναι υψηλότερες όταν ο ξενιστής καταναλώνει λιγότερες θερμίδες, σύμφωνα με νέα έρευνα. Μια νέα μελέτη δείχνει ότι ο μολυσματικός παράγοντας που ευθύνεται για την ελονοσία, το παράσιτο Plasmodium, είναι σε θέση να ανιχνεύει τη διατροφική κατάσταση του ξενιστή και να προσαρμόζεται ενεργά μέσα από αλλαγές στη γονιδιακή έκφρασή του ώστε να μειωθεί ο αριθμός των απογόνων που παράγει.
Χρησιμοποιώντας μοντέλα της ελονοσίας των ποντικών, μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την Maria Μ Mota από το Instituto de Medicina Molecular στη Λισαβόνα (iMM Lisboa), έδειξαν ότι τα ποντίκια που έτρωγαν 30% λιγότερες θερμίδες είχαν σημαντικά χαμηλότερο φορτίο του παρασίτου και έζησαν περισσότερο. «Το εύρημα αυτό αλλάζει κατανόηση της δυναμικής των λοιμώξεων ελονοσίας και μπορεί να είναι πολύ σημαντικό δεδομένης της ανησυχητικής τάσης παγκοσμίως προς υπέρβαρους σε σχέση με λιποβαρείς πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων περιοχών όπου ενδημεί η ελονοσία», δήλωσε η Mota.
Η μελέτη, η οποία εμφανίζεται στο περιοδικό Nature , αποκαλύπτει για πρώτη φορά ότι ο αριθμός των απογόνων των παρασίτων που παράγονται σε κάθε κύκλο αντιγραφής εξαρτάται από την πρόσληψη θερμίδων του ξενιστή. Το παράσιτο μπορεί να αναπαράγεται στο εσωτερικό των ερυθρών αιμοσφαιρίων κάθε 48 ώρες. Μειωμένη αντιγραφή του παρασίτου σε ξενιστές με χαμηλότερη πρόσληψη θερμίδων μπορεί τελικά να υποδείξει κατά πόσο ή όχι ο ξενιστής θα μπορέσει να επιβιώσει από τη λοίμωξη. Με περίπου 200 εκατομμύρια νέες λοιμώξεις κάθε χρόνο, η ελονοσία είναι η αιτία θανάτου περίπου ενός παιδιού κάθε λεπτό.
«Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι τα παράσιτα της ελονοσίας αντιλαμβάνονται και προσαρμόζονται μεταβολικά στο περιβάλλον του ξενιστή τους μέσω μεταγραφικών και αναπτυξιακών αλλαγών», δήλωσε ο Μanuel Llinas, καθηγητής βιοχημείας και μοριακής βιολογίας στο πανεπιστήμιο Penn State και ένας από τους συγγραφείς του άρθρου. «Ανακαλύπτοντας το πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό μπορεί να οδηγήσει σε νέες στρατηγικές θεραπευτικής παρέμβασης για να μειωθεί σημαντικά η επιβάρυνση του παρασίτου».
Οι ερευνητές έλεγξαν την πρόσληψη τροφής των ποντικών πριν από τη μόλυνση με διαφορετικά παράσιτα Plasmodium και μελέτησαν την απόκριση. Οι παρατηρήσεις τους δείχνουν ότι τα παράσιτα προσαρμόζονται ενεργά στο νέο περιβάλλον με χαμηλότερη πρόσληψη θερμίδων επιβραδύνοντας την αναπαραγωγή τους. Βρήκαν επίσης ότι τα παράσιτα που τους έλειπε ένα ένζυμο που ονομάζεται KIN δεν επιβράδυναν την αντιγραφή τους ανταποκρινόμενα σε ένα ξενιστή με μειωμένη πρόσληψη θερμίδων. Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι το KIN λειτουργεί ως αισθητήρας θρεπτικών συστατικών και κύριος ρυθμιστής της ικανότητας του παρασίτου να ανταποκριθεί στις διατροφικές αλλαγές.