ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Με μεγάλη επιτυχία ‘’στέφτηκαν ‘’ τα αφιερώματα για τον Σακχαρώδη Διαβήτη του healthweb.gr και της διαδικτυακής εκπομπής για την Υγεία Opinion Health – γεγονός που μας δίνει την δυνατότητα για τρίτη συνεχή χρονιά να συνεχίζουμε την προσπάθεια της έγκυρης ενημέρωσης των πολιτών γι’ αυτή την πολυσύνθετη χρόνια ασθένεια, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου 2023. Σήμερα σας παρουσιάζουμε το δεύτερο κατά σειρά στρογγυλό τραπέζι του φετινού αφιερώματος στο οποίο συζητάμε για όλες τις εξελίξεις στην αποτελεσματικότητα των θεραπειών στον Διαβήτη Τύπου1 με ιατροτεχνολογικά προϊόντα και την πρόσβαση των Ασθενών σ΄ αυτά – καθώς και για το κόστος στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, φιλοξενώντας σημαντικούς ομιλητές οι οποίοι είναι διακεκριμένοι στα πεδία ευθύνης τους.
Συμμετέχουν :
Η πρόοδος της καινοτομίας στον κλάδο της ιατρικής τεχνολογίας υπήρξε σημαντική κινητήριος δύναμη βοηθώντας τους ασθενείς στην αυτοδιαχείριση του διαβήτη αλλά και τους επαγγελματίες υγείας. Χρησιμοποιώντας από τα νεότερα συστήματα συνεχούς παρακολούθησης γλυκόζης, αντλίες ινσουλίνης έως προηγμένα κλειστά συστήματα χορήγησης ινσουλίνης, η τεχνολογία έχει μειώσει το βάρος της διαχείρισης της νόσου και έχει βελτιώσει σημαντικά την γλυκαιμική ρύθμιση. Οι πολιτικές υγειονομικής περίθαλψης επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις.
Κύριε Πετρίδη, πώς θα μπορούσατε να προσδιορίσετε τον ρόλο της τεχνολογίας στην καθημερινότητα ενός ατόμου με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1;
Η τεχνολογία έχει φέρει επανάσταση στη ζωή του ατόμου με Σακχαρώδη Διαβήτη. Εγώ προσωπικά ζω πάνω από 35 χρόνια με Διαβήτη τύπου 1 και θυμάμαι τη δεκαετία του 1980 ότι για να μετρήσω το σάκχαρο μου χρειαζόμουν περίπου 1,5 λεπτό για να έχω την ένδειξη. Σήμερα έχουμε φτάσει στα 5 δευτερόλεπτα. Τα συστήματα συνεχούς καταγραφής (CGM) βοήθησαν πάρα πολύ τη ζωή του ατόμου με Διαβήτη Τύπου 1 . Πέρα από τη δυνατότητα που έδωσαν στο ίδιο το άτομο να ελέγχει πιο συχνά το χωρίς σάκχαρο να μπαίνει στη διαδικασία να τρυπάει το δάχτυλό του, δίνει τη δυνατότητα και στους γονείς (γιατί ο διαβήτης τύπου 1 όπως γνωρίζουμε «χτυπάει» τις μικρές ηλικίες από μηνών μέχρι περίπου 17 ετών και λίγο παραπάνω) να βλέπουν ανά πάσα ώρα και στιγμή τις τιμές του σακχάρου. Φυσικά, από τις σύριγγες ινσουλίνης, τα φιαλίδια που θυμάμαι ότι κουβαλούσαμε με παγοκύστες, προχωρήσαμε στις πένες ινσουλίνης και σήμερα στις αντλίες, τα κλειστά κυκλώματα, τα οποία κάνουν τη ζωή μας πάρα πολύ εύκολη. Μπορώ να πω ότι μας δίνουν τη δυνατότητα να ζήσουμε σαν ένα άτομο που δεν έχει διαβήτη.
Κυρία Βαζαίου, ποια είναι τα επιστημονικά δεδομένα όσον αφορά στην χρήση αυτών των καινοτόμων τεχνολογιών όπως για παράδειγμα οι αυτοματοποιημένες αντλίες και τα real time CGM στην διαχείριση και θεραπεία του Διαβήτη; Ποια είναι τα οφέλη για τον ασθενή;
Καταρχάς υπάρχει μια τεράστια αύξηση της χρήσης των αντλιών και των συστημάτων συνεχούς καταγραφής τα τελευταία χρόνια. Ιδιαιτέρως αυτό που έχει κερδίσει αρκετό έδαφος το τελευταίο διάστημα είναι η συνεργασία αυτών των συστημάτων, κάτω από τον τίτλο των υβριδικών κλειστών κυκλωμάτων, που προσομοιάζουν ως προς το κλειστό κύκλωμα στο τεχνητό πάγκρεας. Η αλήθεια είναι ότι τα επιστημονικά δεδομένα είναι συντριπτικά υπέρ της βελτίωσης πολλών παραμέτρων της γλυκαιμικής ρύθμισης των ατόμων με διαβήτη, όπως:
Επομένως, όλα αυτά δείχνουν πόσο σημαντικά έχει αλλάξει η ζωή των ατόμων με διαβήτη και ακριβώς όπως είπε ο κύριος Πετρίδης, έχει αλλάξει πολύ η αντιμετώπιση των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη την τελευταία εικοσαετία, με την χρήση όλων αυτών των συστημάτων της σύγχρονης τεχνολογίας.
Κύριε Σουβατζόγλου, ποια είναι τα οφέλη από την χρήση αυτών των καινοτόμων τεχνολογιών;
Τα ανέφερε πολύ στοχευμένα η κυρία Βαζαίου. Ας αναστοχαστούμε τι ακριβώς σημαίνει «Θεραπεύω διαβήτη». Σημαίνει «δημιουργώ τις συνθήκες εκείνες για τον ασθενή, ώστε να ασχολείται το δυνατόν λιγότερο με τη νόσο του». Δηλαδή στην ιδανική περίπτωση, θα θέλαμε να του δώσουμε κύτταρα που παράγουν ινσουλίνη. Αυτό δεν μπορούμε ακόμα να το κάνουμε. Αυτό που πλησιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο μέσω της τεχνολογίας είναι στο να βοηθήσουμε τον ασθενή να έχει καλή ποιότητα ζωής με την χρήση αυτών των κλειστών κυκλωμάτων χορήγησης ινσουλίνης και καταγραφής των τιμών γλυκόζης. Εχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία η βελτίωση που επέρχεται και στο ψυχοκοινωνικό κομμάτι της επιβάρυνσης του διαβήτη του ασθενούς. Γιατί σκοπός μας είναι να μειώσουμε και το στρες, το οποίο επάγεται από τη θεραπεία της νόσου. Και αυτό γίνεται εάν μεταφερθεί ένα κομμάτι της ευθύνης στην τεχνολογία και δεν χρειάζεται ο ασθενής να ασχολείται τόσο πολύ με τη νόσο του. Επίσης, είναι μια ευκαιρία για τη νέα τεχνολογία στον διαβήτη να θυμηθούμε εκπαιδευτικά την προσέγγιση του ασθενούς. Γιατί για να εισαχθεί στη νέα αυτή τεχνολογία, η εκπαίδευση παίζει σπουδαίο ρόλο.
Κυρία Μπακιρτζή, πόσο κοστίζει ένα άτομο με Διαβήτη Τύπου 1 στο ελληνικό κράτος;
Είναι πολύ δύσκολη η πληροφορία που μου ζητάτε, γιατί το κόστος στο ελληνικό κράτος αφορά και νοσηλείες, επιπλοκές και όλη αυτή την πληροφορία δεν την έχουμε από τα νοσοκομεία. Μπορώ να σας πω ότι το ιατροτεχνολογικό κόστος από τα 77 εκατομμύρια που διαθέτουμε στο κομμάτι του διαβήτη, τα 35 είναι για τον Διαβήτη Τύπου 1. Σιγά σιγά όμως μπαίνουν όλα αυτά τα θέματα σε σειρά. Θα αναπτύξουμε Μητρώα και Πρωτόκολλα σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και όλα αυτά θα μας βοηθήσουν να έχουμε μια καλύτερη αίσθηση του κόστους του διαβητικού ατόμου .
Ν. Ντάμπου : Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα πότε θα γίνουν όλες οι ενέργειες που απαιτούνται για να μπορέσετε κι εσείς να έχετε όλες αυτές τις σημαντικές πληροφορίες;
Όλα αυτά είναι στα πλαίσια του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και έχουν ήδη ξεκινήσει. Χρονοδιάγραμμα ακριβές δεν μπορώ να σας δώσω.
Κύριε Πετρίδη, τι απαιτούν οι ασθενείς από τους φορείς;
Αυτό που θέλει το άτομο με διαβήτη είναι να αισθάνεται την Πολιτεία και όλους τους φορείς που εμπλέκονται γύρω από την αντιμετώπιση της πάθησης ότι είναι δίπλα του, κατανοώντας τις ανάγκες του. Γιατί αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε είναι οι επιπλοκές, οι οποίες έρχονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, εάν δεν υπάρχει καλή ρύθμιση. Και μιλάμε για διαβήτη τύπου 1. Δηλαδή μιλάμε για άτομα που είναι σε πολύ μικρή ηλικία και έχουν όλο το προσδόκιμο της ζωής μπροστά τους. Επομένως θέλουμε όλοι οι φορείς που εμπλέκονται γύρω από την αντιμετώπιση της πάθησης και να είναι δίπλα αλλά και να αξιολογούν με μεγάλη σοβαρότητα, να έχουν ανοιχτά τα αυτιά τους σε ό,τι προτείνουν οι Σύλλογοι και οι Ομοσπονδίες, έτσι ώστε να μην στερηθούμε τίποτα από το μέλλον.
Κυρία Μπακιρτζή, όλο και περισσότερα άτομα με Διαβήτη Τύπου 1 επιλέγουν την χρήση της τεχνολογίας για την καλύτερη ρύθμιση του Διαβήτη τους. Ο ΕΟΠΥΥ έχει δημιουργήσει συστήματα ελέγχου που να αποδεικνύουν την βελτίωση της ρύθμισης με την χρήση των προηγμένων ιατροτεχνολογικών μέσων;
Δεν έχουμε αναπτύξει κάτι αυτή την στιγμή. Στο άμεσο μέλλον, ήδη δηλαδή δουλεύεται, είναι η εφαρμογή ποιοτικών κριτηρίων όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της νέας τεχνολογίας. Αυτή την στιγμή και επειδή μπήκαν πάρα πολλά προϊόντα το 2023, ουσιαστικά μετράμε την απόδοση και σιγά σιγά συλλέγουμε στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να σχηματίσουμε μια άποψη με τη συνεργασία των γιατρών ως προς το πώς μπορεί να δομηθεί. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι θα αρχίσει η απομείωση της τιμής στην παλιά τεχνολογία. Όσο θα μπαίνει η νέα τεχνολογία και θα αποζημιώνουμε τα σύγχρονα υλικά, τόσο θα απομειώνεται η τιμή της παλαιότερης τεχνολογίας
Κύριε Γαβριατόπουλε, εσείς τι πιστεύτε γι’ αυτό; Πόσο σημαντικό είναι να υπάρξουν τα συστήματα ελέγχου από τον ΕΟΠΥΥ που να αποδεικνύουν την βελτίωση της ρύθμισης με την χρήση των προηγμένων ιατροτεχνολογικών μέσων;
Κατά τη γνώμη μας είναι ζητούμενο. Μπορούμε να αναφέρουμε παραδείγματα, στα οποία ουσιαστικά η δυνατότητα ενός συστήματος να δώσει καλύτερα αποτελέσματα στη ρύθμιση του διαβήτη τελικά βοηθάει στο να μειωθούν οι επιπλοκές και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ατόμου με διαβήτη. Πολλές φορές υπάρχουν μελέτες, κυρίως κόστους-οφέλους-ανάλυσης, στα προϊόντα, οι οποίες δείχνουν με αρκετά ξεκάθαρο τρόπο το όφελος αυτό. Μπορώ να αναφέρω ένα παράδειγμα με την εταιρεία μου, την MEDTRONIC. Έχουμε κυκλοφορήσει ένα κλειστό σύστημα και ακριβώς πρόσφατα έχει βγει μια μελέτη που δείχνει, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε 6 ακόμη χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ότι η διαφορά κόστους σε βάθος χρόνου ανάμεσα σε ένα άτομο με διαβήτη όταν χρησιμοποιεί ένα τέτοιο σύστημα είναι 627 ευρώ ανά έτος.
Κύριε Πασάλογλου, εσείς τι γνώμη έχετε για το συγκεκριμένο θέμα;
Θα συμφωνήσω απολύτως. Και μάλιστα, υπάρχει επιστημονική και διοικητική πρακτική στο εξωτερικό εδώ και χρόνια. Εμείς συνεργαζόμαστε με ευρωπαϊκές χώρες , με το Ισραήλ αλλά και τις ΗΠΑ. Εκεί υπάρχει η αξιολόγηση της τεχνολογίας υγείας. Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό και αντικειμενικό εργαλείο που αξιολογεί τις τεχνολογίες πριν αποζημιωθούν. Είναι ευρέως διαδεδομένη ως πρακτική σε όλες αυτές τις χώρες και στην χώρα μας από το 2018 για τα φάρμακα. Είναι ζητούμενο και από τις εταιρείες μας, έτσι ώστε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα για τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα άμεσα. Βεβαίως και η δική μας εταιρεία και οι περισσότερες του χώρου καταθέτουμε ήδη τέτοια δεδομένα, που αποδεικνύουν την εξοικονόμηση για το Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα. Τέλος, να σημειώσω ότι όπως βλέπουμε στο εξωτερικό, θα αναφέρω εμφατικά το παράδειγμα του Ισραήλ, τα Ταμεία εφαρμόζουν αξιολόγηση των τεχνολογιών και μετά την αποζημίωση, το οποίο είναι επίσης μεγάλο ζητούμενο. Έτσι θα αποδείξουν ότι καλώς έκαναν και αποζημίωσαν ή κακώς, έτσι ώστε να πράξουν δεόντως.
Κυρία Μπακιρτζή, ποιο είναι το κόστος των επιπλοκών στον Διαβήτη, σύμφωνα με όσα στοιχεία έχετε εσείς ως ΕΟΠΥΥ;
Είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί, γιατί σχετίζεται με το νοσοκομειακό κόστος. Αυτή την στιγμή όταν ένας ασθενής μπει σε ένα νοσοκομείο για κάποια καρδιοπάθεια ή για κάποια άλλη επιπλοκή του διαβήτη, δύσκολα θα συνδυαστεί στην εισαγωγή του με τον διαβήτη. Πρέπει να υπάρχει ένα αυτοματοποιημένο σύστημα πλέον που να μπορέσει να μας δώσει όλη αυτή την πληροφορία. Δεν την έχουμε προς το παρόν.
Κύριε Νίκα, σε μια αναπτυσσόμενη αγορά είναι αναμενόμενο να υπάρχει εισαγωγή πολλών προϊόντων, από πολλές διαφορετικές εταιρείες με διαφορετικά χαρακτηριστικά και αμφιλεγόμενη αποτελεσματικότητα. Υπάρχει κάποιος μηχανισμός στον ΣΕΙΒ που να εξασφαλίζει την ποιότητα των προϊόντων που αποζημιώνονται;
Ήθελα να πω ότι ο ΣΕΙΒ δεν είναι ένας φορέας που αποζημιώνει. Γενικότερα οι εταιρείες ιατροτεχνολογικών θεραπειών είναι από τις πιο καινοτόμες εταιρείες που υπάρχουν σε όλους τους κλάδους. Και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα έχουμε αρκετή καινοτομία ως προς τις λύσεις που προσφέρουμε στους ασθενείς. Όμως επειδή η καινοτομία κοστίζει, θα πρέπει να υπάρχει ξεχωριστός προϋπολογισμός για να γίνεται εισαγωγή της καινοτομίας. Κάτι τέτοιο δεν υπάρχει αυτή την στιγμή. Το δεύτερο θέμα είναι ότι θα πρέπει να υπάρχει ένας οργανισμός που να αξιολογεί την καινοτομία. Αυτά τα δύο θέματα εμείς ως ΣΕΙΒ θέτουμε στον διάλογο με την Πολιτεία, έτσι ώστε οι ασθενείς να έχουν τη δυνατότητα να βελτιώνουν τη ζωή τους και να πιάνουν τους θεραπευτικούς τους στόχους.
Κυρία Μπακιρτζή, υπάρχει μηχανισμός στον ΕΟΠΥΥ που να εξασφαλίζει την ποιότητα των προϊόντων που αποζημιώνονται;
Έχουμε μπει σε αυτό το στάδιο. Ήδη έχουμε εφαρμόσει ποιοτικά κριτήρια σε διάφορες κατηγορίες και δουλεύουμε στο κομμάτι το διαβητολογικό. Βέβαια να πω ότι είναι ένα κομμάτι που απαιτεί απόλυτη συνεργασία με τις επιστημονικές εταιρείες, γιατί εμείς δεν μπορούμε να βγάζουμε αυθαίρετα συμπεράσματα.
Κυρία Βαζαίου, εσείς ως μέλος και της ΕΔΕ, γνωρίζετε αν ο ΕΟΠΥΥ συμβουλεύεται επιτροπές ειδικών για την αποτελεσματικότητα κάποιας νέας ιατροτεχνολογικής θεραπείας;
Υπήρχε η Επιτροπή για την έγκριση των αντλιών. Υπάρχει επίσης Επιτροπή για τα Πρωτόκολλα. Αυτή ήταν μια πρακτική που μέχρι τώρα ίσχυε. Η αλήθεια είναι ότι είναι τόσο μεγάλη η διάδοση της νέας τεχνολογίας που ίσως θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη ελευθερία στη συνταγογράφηση αυτών των προϊόντων. Παρ’ όλα αυτά, η ύπαρξη μιας επιτροπής ειδικών για συμβουλές από τους φορείς που έχουν την οικονομική διαχείριση του διαβήτη είναι ένα καλό βήμα.
Κύριε Νίκα, υπάρχει σύνδεση της αποτελεσματικότητας μιας ιατροτεχνολογικής θεραπείας για τον Διαβήτη με την τιμή και τον τρόπο αποζημίωσής του;
Αυτή την στιγμή η απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει. Αυτό θα θέλαμε να συμβεί, γιατί αυτό είναι το μέλλον. Θα πρέπει να μην κοιτάμε μόνο το οικονομικό κομμάτι, αν δηλαδή μια τεχνολογία κοστίζει ένα συγκεκριμένο ποσό. Αντιθέτως, θα πρέπει να δούμε τα αποτελέσματά της σ’ έναν ασθενή. Αυτό μπορούμε να το δούμε κοιτάζοντας όλη τη διαδρομή και πριν, και κατά τη διάρκεια και μετά. Άρα θα πρέπει οι θεραπευτικοί στόχοι που έχουν τεθεί να αξιολογούνται και με βάση το αποτέλεσμα στην υγεία του ασθενούς να αποζημιώνεται η θεραπεία. Αυτό νομίζω ότι είναι το ζητούμενο στον διαβήτη και σε πολλές άλλες παθήσεις.
Κυρία Μπακιρτζή, εσείς τι πιστεύτε υπάρχει σύνδεση της αποτελεσματικότητας μιας ιατροτεχνολογικής θεραπείας διαβήτη με την τιμή και τον τρόπο αποζημίωσής του;
Θα συμφωνήσω απολύτως με τον κύριο Νίκα. Είναι όντως το μέλλον και είναι η επιδίωξή μας να συνδέσουμε τη θεραπεία, την αποτελεσματικότητα και την αποζημίωση. Ήδη το πληροφοριακό σύστημα του ΕΟΠΥΥ ξεσκονίζεται για να βγάλει όλη αυτή την πληροφορία που μπορεί να είναι κοστοβόρα και όχι αποτελεσματική. Αυτό θα μας βοηθήσει, έτσι ώστε να παρέχουμε καλύτερες μεθόδους θεραπείας στους ασθενείς μας και να μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε πόρους ώστε να το κάνουμε αυτό. Είμαστε στη διαδικασία και θα εκπλαγείτε σε σύντομο χρονικό διάστημα με τα όσα θα δείτε.
Κύριε Σουβατζόγλου, εσείς τι πιστεύετε ως γιατρός; Ποιος θα ήταν ένας ορθός τρόπος αξιολόγησης ενός ιατροτεχνολογικού προϊόντος;
Το παρουσίασε πολύ ωραία ο κύριος Νίκας πριν. Εγώ από τη μεριά του γιατρού έχω πάντοτε στο νου μου την βέλτιστη δυνατή υποστήριξη του ασθενούς. Οπότε συχνά κινούμαστε σε χώρους που δεν είναι απαραίτητα τόσο κοστοβόροι, αλλά δεν είναι εγκεκριμένοι. Έρχεται λοιπόν ένας ασθενής που μας προσφέρει μια ιατροτεχνολογική λύση, η οποία έχει βρεθεί είτε από ομάδες άλλων διαβητικών ή από τον ίδιο. Αυτό μπορεί να είναι πολύ χαμηλού κόστους. Φέρνει όμως εμένα σε μια δύσκολη θέση, γιατί δεν υπάρχει η έγκριση της δικής μου ομάδας. Εδώ θα ήθελα να κρατήσω αυτή την σημείωση και να πω ότι είναι επίσημη δήλωση της εταιρείας μας ότι υποστηρίζουμε τέτοιου είδους τεχνολογίες, οι οποίες δεν έχουν απαραίτητα τόσο υψηλό κόστος. Δεν μπορούμε όμως τόσο εύκολα να τις προτείνουμε στους ασθενείς. Τώρα όσον αφορά στην αξιολόγηση, το βασικό κομμάτι από την μεριά του γιατρού είναι πάντα το θεραπευτικό αποτέλεσμα απέναντι στον ασθενή. Φυσικά και το κόστος είναι ένα κριτήριο, αλλά εδώ ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να δίνει μια κατευθυντήρια γραμμή ως προς τις δυνατότητες.
Η ερώτηση μου απευθύνεται και στον κύριο Νίκα και στην κυρία Μπακιρτζή και στον κύριο Πετρίδη. Ξεκινάω από εσάς κύριε Νίκα. Ο ΕΟΠΥΥ αποζημιώνει σε ποσοστό 100% υποχρεωτικά όλα τα τεχνολογικά βοηθήματα στον Διαβήτη Τύπου 1. Σύμφωνα με τον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας, τα βοηθήματα αυτά χορηγούνται σε συγκεκριμένες ενδείξεις και σε συγκεκριμένες ποσότητες, τόσο οι συσκευές όσο και τα αναλώσιμα. Εντούτοις, κάθε χρόνο προκύπτει πολύ υψηλό clawback που είναι υποχρεωμένες οι εταιρείες να επιστρέψουν στον Οργανισμό. Από τις ανακοινώσεις του ΕΟΠΥΥ προκύπτει ότι το τρέχον clawback για το 2023 είναι της τάξης 38% για την κατηγορία Λ4Γ (αντλίες ινσουλίνης) και 25% για την κατηγορία Λ4Δ (Συνεχή Καταγραφή Γλυκόζης). Στα αναλώσιμα του Διαβήτη Τύπου 2 επίσης το clawback ξεπέρασε το 20%. Πώς αξιολογείτε αυτήν την κατάσταση;
Δημήτρης Νίκας : Έχει γίνει εφιάλτης το clawback , μας ταλαιπωρεί εδώ και μια δεκαετία. Ήταν ένα μέτρο που την εποχή που ξεκίνησε να λειτουργεί ίσως είχε κάποια αποτελέσματα. Πάντα οριζόντιο μέτρο, αυτό νομίζω ότι το δέχονται όλοι. Όμως συνεχίζει να εφαρμόζεται, δημιουργώντας αρκετά προβλήματα και στις εταιρείες και στους ασθενείς, αλλά και στους επαγγελματίες υγείας. Το clawback είναι λοιπόν επαναλαμβάνω ένα μέτρο οριζόντιο, το οποίο δεν αγγίζει την ουσία του προβλήματος και την ουσία της θεραπείας, δηλαδή ποιες είναι οι ανάγκες των ασθενών. Άρα το clawback σου λέει «Εγώ αυτά τα χρήματα έχω. Θεράπευσε όσους πιστεύεις ότι μπορείς να θεραπεύσεις και σταματάω μέχρι εκεί». Άρα όλη η κουβέντα που είχαμε πριν σχετικά με την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, τις ανάγκες των ασθενών, το κλινικό αποτέλεσμα, τους θεραπευτικούς στόχους, δεν έχει καμία σημασία κάτω από την απειλητική εφαρμογή του clawback. Άρα πιστεύω ότι θα πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση του ΕΟΠΥΥ σε αυτό το κομμάτι και να δει πραγματικά ποιες είναι οι ανάγκες των ασθενών, να καταρτίζονται οι προϋπολογισμοί με βάση αυτό και όχι με βάση το τι διατέθηκε πέρσι και τι θα διατεθεί του χρόνου. Ακόμη ένα σημείο σε σχέση με το clawback. Δεν έχει προβλεψιμότητα σαν οικονομικό μέγεθος. Δηλαδή τη μία χρονιά θα είναι 38%, την επόμενη 45% και την μεθεπόμενη στο 28%. Ούτε λοιπόν βοηθάει τις εταιρείες έτσι ώστε να κάνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα της τεχνολογίας στη χώρα μας.
Κυρία Μπακιρτζή τι λέτε; Κοιτάξτε, τα νούμερα αυτά προφανώς είναι από κάποιον μήνα προείσπραξης. Δεν είναι τα γενικότερα νούμερα του εξαμήνου. Υπάρχει εποχικότητα στο κομμάτι της αγοράς των διαβητολογικών υλικών. Δεν είναι αυτά τα νούμερα στον διαβήτη γενικότερα. Κάθε χρόνο τα διαβητολογικά υλικά ενισχύονται γιατί είναι από τις κατηγορίες που δεν προκαλούν προκλητή ζήτηση. Με βάση τον προϋπολογισμό μας, προσπαθούμε να είναι όσο το δυνατόν μικρότερο το clawback. Άρα καταλήγουμε στο ότι στο τέλος του χρόνου το clawback είναι γύρω στο 10%-12%. Δεν είναι αυτά τα δυσθεώρητα νούμερα, κύριε Νίκα.
Κύριε Πετρίδη, πείτε μας κι εσείς την άποψή σας;
Εμάς το clawback λίγο μας τρομάζει έτσι όπως το ακούμε και θα σας πω γιατί. Είπατε πολύ σωστά ότι καλύπτει 100% το κόστος ο ΕΟΠΥΥ. Το θέμα είναι ότι με το clawback η Ελλάδα δεν αποτελεί πόλο έλξης για να επενδύσει μια εταιρεία, γιατί αυτές οι εταιρείες πρέπει να είναι βιώσιμες. Επομένως, καλό είναι το 100%. Αλλά αν οι εταιρείες βλέπουν ότι δεν θα έχουν κέρδος και δεν θα επιβιώσουν, δεν θα επενδύσουν στην Ελλάδα. Να πω ένα παράδειγμα. Εάν μου δώσει εμένα κάποιος ένα κάρο, θα είμαι ευχαριστημένος; Μα εγώ θέλω αυτοκίνητο που έχει όλα τα συστήματα αυτοματισμού. Να προβλέπει το δάπεδο εάν έχει νερά, να μπορεί να προβλέπει εάν έρθει δίπλα κάποιος άλλος. Αυτό ζητάμε πλέον, για να μην έχουμε τις επιπλοκές, οι οποίες μετά θα μας οδηγήσουν σε πολλαπλάσια έξοδα. Επομένως εμείς θέλουμε να έχουμε πρόσβαση σε οτιδήποτε καινούριο κυκλοφορεί παγκοσμίως. Θέλουμε η χώρα μας να ανήκει στον προηγμένο κόσμο και οι εταιρείες να έρχονται να επενδύουν στην Ελλάδα.
Μπακιρτζή: Κύριε Πετρίδη, εάν υπάρχει ένα τέτοιο πρόβλημα, θα ήθελα να μας το στείλετε πού υπάρχει το πρόβλημα για να το δούμε, για να εξομαλυνθούν τα χρονικά όρια. Είχα την εντύπωση ότι τα τελευταία δύο χρόνια είχε γίνει μια βελτίωση.
Πετρίδης: Να σας δώσω ένα παράδειγμα. Για να λάβει κάποιος μια αντλία, πρέπει να περιμένει 5 χρόνια για να πάρει άλλη. Όταν εγώ που είμαι 49 ετών αγοράσω μια αντλία παλαιάς τεχνολογίας, και στα 50 μου μάθω ότι κυκλοφόρησε μια νεότερης τεχνολογίας, θα πρέπει να περιμένω να πάω 54 ετών για να την αποκτήσω;
Μπακιρτζή: Είναι ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα κι αυτό. Πιστέψτε με, μας έχει προβληματίσει πολύ αυτό. Σύντομα θα βρούμε κάποια λύση που θα σας ικανοποιήσει.
Κύριε Νίκα, πώς επηρεάζονται οι εταιρίες εισαγωγείς από το clawback; Φέρνουν τη νέα τεχνολογία στην Ελλάδα;
Πραγματικά θα πρέπει να υπάρχει πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες για όλους τους ασθενείς. Είναι γεγονός ότι το clawback είναι ανασταλτικός παράγοντας σε αυτό. Αρκετές εταιρείες βλέπουν το περιβάλλον και τις τιμές αποζημίωσης και δεν φέρνουν τη νέα τεχνολογία στην Ελλάδα. Πρέπει να αλλάξει τελείως η προσέγγιση, γιατί το clawback είναι ο «μπαμπούλας» – ένα οριζόντιο οικονομικό μέτρο που δεν βοήθησε και δεν θα βοηθήσει ούτε πληθωριστικά. Θα πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση με βάση τις ανάγκες των ασθενών. Βλέπουμε ότι όντως ο διαβήτης δεν είναι μια κατηγορία όπου υφίσταται υπερσυνταγολόγηση. Budget και αξιολόγηση της νέας τεχνολογίας χρειάζονται. Ίσως υπάρχει μια νέα τεχνολογία που τα αποτελέσματά της δεν αποδίδουν. Υπάρχει κάποια επιτροπή στον ΕΟΠΥΥ, η οποία λειτούργησε κάποια στιγμή. Όμως από τότε δεν ξαναείδαμε να παίρνει πρωτοβουλίες και να αξιολογεί την τεχνολογία όπως πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να γίνει. Αυτοί είναι οι πυλώνες για να μπορέσουν οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση σε νέες θεραπείες.
Κυρία Μπακιρτζή, για πείτε μας για την επιτροπή αξιολόγησης και διαπραγμάτευσης στον ΕΟΠΥΥ.
Η επιτροπή διαπραγμάτευσης στον ΕΟΠΥΥ και αξιολόγησης λειτουργεί. Και πέρσι, όπως είχε αναφέρει στο αφιέρωμα σας η κυρία Θεανώ Καρποδίνη, είχε κάνει πολύ καλή δουλειά για το κομμάτι των CGM. Όμως το ΔΣ δεν συμφωνούσε σε κάποια πράγματα που αφορά στον κανονισμό παροχών. Γι’ αυτό και δεν έγινε η γνωμοδοτική της εισήγηση δεκτή. Από εκεί και πέρα, όμως, ο ΕΟΠΥΥ άνοιξε όλη την ‘’ομπρέλα’’ εισαγωγής νέων τεχνολογιών. Μπήκαν πάρα πολλά νέα προϊόντα μέσα. Και βέβαια είναι ένα εργαλείο που θα χρησιμοποιηθεί ξανά στο κομμάτι αυτό.
Κύριε Γαβριατόπουλε τι άποψη έχετε;
Μπορεί να πει κάποιος αν δει όλη τη δραστηριότητα και τις πρωτοβουλίες που πήρε ο ΕΟΠΥΥ τα προηγούμενα χρόνια, πιστεύω ότι έχει εξελιχθεί ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η αποζημίωση του διαβήτη όλα αυτά τα χρόνια. Νομίζω ότι γίνεται το 90% της πορείας και θα πρέπει να γίνει πιο εύκολο το υπόλοιπο 10%, το οποίο πραγματικά θα μας επιτρέψει να φτάσουμε σε ένα αντικειμενικό σύστημα που να καλύπτει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Κύριε Πετρίδη, αυτή την στιγμή καλύπτονται οι ασθενείς από τις θεραπείες τους;
Σε ένα μεγάλο ποσοστό καλύπτονται. Υπάρχουν όμως μερικά θέματα. Έχουμε ένα θέμα με τα άτομα που είναι ανασφάλιστα. Και όπως γνωρίζετε, στην ελληνική κοινωνία υπάρχει ένα κενό μεταξύ των 20-25 ετών. Εκεί ψάχνουν οι άνθρωποι να βρουν τις δουλειές τους, εργάζονται για λίγο και έπειτα μένουν ανασφάλιστοι. Αυτά τα άτομα δεν έχουν λοιπόν πρόσβαση στα CGM και στις αντλίες ινσουλίνης. Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα πολύ μεγάλο κενό. Μπορεί κάποιος νέος άνθρωπος να εργαστεί για 6 μήνες και έπειτα να μείνει ανασφάλιστος για 1 χρόνο. Τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση; Επομένως θα πρέπει να δώσουμε μια έμφαση και στην κάλυψη αυτών των ατόμων. Μπορεί υπό ορισμένες συνθήκες να πάρουν τα συστήματα συνεχούς καταγραφής, αλλά θέλουμε να έχουν ισότιμη συμμετοχή κι αυτοί στην καινούρια τεχνολογία, γιατί τις επιπλοκές τους εμείς θα τις επωμιστούμε ως κοινωνία.
Σουβατζόγλου: Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω κάτι πολύ σπουδαίο. Υπάρχουν τα παιδιά που μεταφέρεται η ασφάλειά τους από τα μαθητικά η φοιτητικά χρόνια στην αυτονομία της ζωής τους. Εκεί πολύ συχνά έχουμε το πρόβλημα του να μένουν ανασφάλιστοι. Και είναι παιδιά που έχουν μάθει στην χρήση της τεχνολογίας και δεν είναι εύκολο να την στερηθούν.
Κύριε Σκουλικάρη, εσείς ως ασθενής πείτε μας πόσο δύσκολο είναι να σας πει κάποιος ότι θα πρέπει να στερηθείτε την αντλία που φοράτε;
Δεν θυμάμαι πώς ήταν η ζωή μου πριν από 28 χρόνια. Δεν θυμάμαι πώς ρύθμιζα, ή μάλλον δεν ρύθμιζα, την γλυκόζη στο αίμα μου. Με πολλαπλές μετρήσεις, με ενέσεις που έπρεπε να περιμένεις κάποια λεπτά για να δεις το νούμερο. Το σάκχαρο αλλάζει στο αίμα 9000 φορές την ημέρα. Είναι πολύ δύσκολο, όσο καλός κι αν είσαι, να πετύχεις το χρυσό 100 με πράξεις που κάνεις με το μυαλό σου ή χρησιμοποιώντας τα παλιά εργαλεία που υπήρχαν. Αυτή την στιγμή βρήκαμε πώς να παίρνουμε την ορμόνη αυτόματα και αυτό είναι το ζητούμενο.
Κύριε Βίδρα, εσείς ως γονιός ενός 10χρονου κοριτσιού που ζει με τον διαβήτη. Πόσο βοήθησε η τεχνολογία στην βελτίωση της καθημερινότητας του παιδιού αλλά και της οικογένειας;
Εγώ θα μιλήσω ως γονιός ενός παιδιού που τώρα είναι 10 ετών και διαγνώστηκε μόλις στην ηλικία των 9 μηνών. Ακούω με πάρα πολλή προσοχή την πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση. Να σας πω την αλήθεια με εντυπωσιάζει που εστιάζουμε τόσο πολύ στο κόστος και θεωρώ ότι είναι πρακτικά αδύνατον να δούμε πόσο είναι η εξίσωση του κόστους και του οφέλους. Ναι μεν το κόστος ενός ατόμου με διαβήτη στον ΕΟΠΥΥ και τις ασφαλιστικές ίσως γίνεται να βρεθεί. Αυτό όμως που είναι αδύνατον να συμβεί είναι να μετρήσουμε πόσο πολύ αλλάζει η ποιότητα ζωής ενός παιδιού που στην ηλικία των 9 μηνών καλείται να κάνει ενέσεις και αργότερα να φορέσει την αντλία της ινσουλίνης. Μην ξεχνάμε επίσης πως εκτός από τον ασθενή υπάρχει πίσω ένα οικογενειακό περιβάλλον που καλείται να το υποστηρίξει. Υποστηρίζω σημαίνει στην δική μας περίπτωση πως ενώ βρίσκεσαι σε διακοπές ξαφνικά μέσα σε 2 ώρες βρίσκεσαι στα Επείγοντα των Παίδων και ακούς πως το παιδί σου έχει διαβήτη χωρίς να ξέρεις καν τι είναι αυτό. Και μέσα σε 10 ημέρες κάνεις ενέσεις στο παιδί των 9 μηνών. Όταν λοιπόν από αυτό περνάς στην τεχνολογία, που η κόρη μου η Όλγα πλέον μπορεί να αθλείται κάνοντας ενόργανη ή να βρίσκεται στο σχολείο και εγώ από το κινητό μου να μπορώ να ξέρω ανά πάσα ώρα και στιγμή ποιο είναι το ζάχαρό της, να μπορεί να πηγαίνει εκδρομή με τους Προσκόπους και εγώ να μπορώ να επικοινωνώ με την ομάδα της εκεί για την διαχείριση από μακριά, αυτό κανείς δεν μπορεί να το μετρήσει. Άρα αποκλείεται κάποια στιγμή να βρούμε λύση ως προς αυτή την εξίσωση. Αυτό είναι το πρώτο που θα ήθελα να πω.
Κύριε Σκουλικάρη, ως ασθενής με διαβήτη τι θα ζητούσατε από τους φορείς που φιλοξενούμε σήμερα;
Αυτό που θα ζητούσα είναι να δώσουν ελεύθερα πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες που κυκλοφορούν για τον διαβήτη σε όλους. Αυτό είναι σε μία πρόταση. Τώρα, εάν πρέπει να κάνουμε ένα excel, έναν ισολογισμό με τα υπέρ και τα κατά, θέλει μια γενναία απόφαση στην σημερινή κυβέρνηση και σε εκείνη των επόμενων χρόνων, ώστε να μην έχουμε μακροπρόθεσμα επιπτώσεις οικονομικές μεγαλύτερες για το κράτος. Εγώ 28 χρόνια πάσχω από διαβήτη και δεν έχω πρόβλημα ακόμη με τα μάτια μου, με τα νεφρά μου, με την καρδιά, και θέλω να συνεχιστεί αυτό. Εάν πάθει κάτι από αυτά ζημιά, το κόστος για εμένα θα είναι πολύ μεγαλύτερο από το κόστος που θα μου έδινε για να καλύψει τις νέες τεχνολογίες που κυκλοφορούν και θα κυκλοφορήσουν τα επόμενα χρόνια.
Κύριε Νίκα, θα θέλατε να πείτε κάτι;
Θα συμφωνήσω με την προσέγγιση που ανέφερε η κυρία Βαζαίου. Θα πρέπει πλέον η αποζημίωση να αλλάξει προσέγγιση. Ο προϋπολογισμός clawback δεν λειτουργεί προς όφελος των ασθενών. Αυτό είναι το ζητούμενο. Ο κύριος Σκουλικάρης ήταν ξεκάθαρος ως προς τις επιπλοκές. Η ποιότητα ζωής των ασθενών, οι οικογένειες των ασθενών, η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σε όλα αυτά ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Άρα η προσέγγιση ως προς το αποζημιωτικό μοντέλο πρέπει να αλλάξει, ας ξεκινήσει από τον διαβήτη ένα πιλοτικό πρόγραμμα και μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες θεραπείες αργότερα. Το έχουμε προτείνει ως ΣΕΙΒ αρκετές φορές στον ΕΟΠΥΥ και νομίζω ότι είναι στο μυαλό τους. Ίσως χρειάζεται να βρουν τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αυτό, αλλά θα επιμένουμε και πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουμε.
Βαζαίου: Η τεχνολογία κινείται και εξελίσσεται ραγδαία. Το μέλλον του διαβήτη βρίσκεται στην τεχνολογία και θα πρέπει να διαμορφώσουμε ένα πιο ευπροσάρμοστο μοντέλο με ορίζοντα πενταετίας προς όφελος της ζωής των ατόμων με διαβήτη. Επομένως θα πρέπει να προχωρήσουμε τολμηρά και όχι αγκυλωμένοι σε οφέλη που είναι προσωρινά και βραχυπρόθεσμα.
Να σας ευχαριστήσω θερμά, όλους και τον καθέναν σας ξεχωριστά, για την παρουσία σας σε αυτή την πάρα πολύ σημαντική συζήτηση που αφορά στους ασθενείς που ζουν με τον διαβήτη. Μόλις ολοκληρώθηκε το δεύτερο στρογγυλό τραπέζι. Μείνετε συντονισμένοι, καθώς ακολουθεί και ένα τρίτο στρογγυλό τραπέζι που αφορά στις θεραπείες με ιατροτεχνολογικά προϊόντα για τον Διαβήτη Τύπου 2, την πρόσβαση των ασθενών και το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Μείνετε συντονισμένοι!
