ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
Αθανάσιος Χριστοφορίδης
Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδιατρικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
video

Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη-Α. Χριστοφορίδης : Να δημιουργηθούν πρότυπα διαβητολογικά κέντρα για τον Διαβήτη τύπου 1

Συνεχίζουμε το αφιέρωμα  για τον  Σακχαρώδη Διαβήτη, το οποίο ξεκινήσαμε στο Healthweb και την εκπομπή Opinion Health με την Νικολέτα Ντάμπου, στις 15 Οκτωβρίου με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη στις 14 Νοεμβρίου 2021, οπότε και θα ολοκληρωθεί. Σήμερα συνομιλούμε με τον κύριο Αθανάσιο Χριστοφορίδη, ο οποίος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και με τον οποίο συζητάμε για τον Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και ποιες είναι οι διαφορές ανάμεσα στους ενήλικες και στα παιδιά καθώς και για την αντιμετώπισή του και αν έχει βοηθήσει η χρήση προηγμένων τεχνολογιών. Παράλληλα, αναδεικνύουμε πως η πανδημία του COVID  έχει επηρεάσει τον  Σακχαρώδη διαβήτη στα παιδιά.

  • Κύριε Χριστοφορίδη καλωσήρθατε. Καλώς σας βρήκα κυρία Ντάμπου, ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία, είναι τιμητική.Εμείς ευχαριστούμε πολύ για την αποδοχή της πρόσκλησης και είναι μεγάλη μας τιμή να σας έχουμε σήμερα κοντά μας για να συζητήσουμε για ένα πολύ σημαντικό θέμα, αυτό του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1 .

Κύριε Χριστοφορίδη, ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του παιδικού διαβήτη; Σε τι διαφέρει ο διαβήτης του παιδιού από τον ενήλικα;

Αυτό που προσπαθούμε να περάσουμε στο κοινό και φυσικά και στους ανθρώπους οι οποίοι μπορεί να έχουν προσβληθεί ή ένα μέλος της οικογένειάς τους  από σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, του παιδικού διαβήτη όπως λέτε, είναι ακριβώς ότι είναι τελείως διαφορετικό από τον σακχαρώδη διαβήτη των ενηλίκων. Και πράγματι αυτό έχει να κάνει και τόσο με την αιτιοπαθογένεια, στα παιδιά, στον παιδικό διαβήτη είναι μία αυτοάνοση κατάσταση, όπου ο οργανισμός σταματάει να παράγει ινσουλίνη γιατί τα Β κύτταρα του παγκρέατος που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή της έχουν προσβληθεί από ανοσιακούς μηχανισμούς και έχουν καταστραφεί. Αλλά και όσον αφορά και στην αντιμετώπισή του, ακριβώς γιατί όπως ο παλιός όρος έλεγε ινσουλινοεξαρτώμενος ακριβώς για να περιγράψει ότι η ανάγκη για τη θεραπεία, η θεραπεία βασίζεται, τουλάχιστον προς το παρόν στην χορήγηση της ινσουλίνης.

Επίσης, ξέρουμε ότι είναι ο παιδικός διαβήτης, ακριβώς γιατί προσβάλλει νέα άτομα μέχρι τώρα υγιή και τα οποία θέλουμε και ελπίζουμε και προσπαθούμε να συνεχίσουν και να παραμένουν υγιή και σε όλη την υπόλοιπη διάρκεια της ζωής τους.

-Τι περιλαμβάνει η αντιμετώπιση του σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 1;

Η αντιμετώπιση είναι μία σύνθετη διαδικασία που όπως είπαμε ξεκινάει από το ότι χρειάζεται απαραίτητα τη χορήγηση της ινσουλίνης. Είναι απαραίτητο για να ξέρουμε πόση ινσουλίνη θα χορηγήσουμε καθώς και  να ξέρουμε την τιμή του σακχάρου, άρα η μέτρηση του σακχάρου είναι μία διαδικασία που θα πρέπει πολλές φορές στην καθημερινότητα των παιδιών αυτών, των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη Τ       Τύπου 1 να μπει και ευτυχώς όπως θα πούμε και αργότερα η τεχνολογία έχει βοηθήσει σε αυτό πάρα πολύ.

Διατροφή και άσκηση

Φυσικά στο πλαίσιο της υγιεινής διατροφής αλλά και  στο πλαίσιο της φυσικής δραστηριότητας, όλα αυτά που όμως δεν είναι απολύτως απαραίτητα για την αντιμετώπιση του τύπου 1 διαβήτη αλλά συστήνονται όπως και στον γενικό πληθυσμό, ανεξάρτητα αν πάσχει από διαβήτη ή όχι. Αυτό που λέμε χαρακτηριστικά για τη διατροφή των παιδιών με σακχαρώδη διαβήτη Τύπου 1 και αυτό κάνει τη διαφορά από τη διατροφή των ενηλίκων, είναι ότι δεν αποφεύγουμε τους υδατάνθρακες, ίσα ίσα στο πλαίσιο ενός ισορροπημένου γεύματος και όπως μας συστήνουν οι διατροφολόγοι αυτοί πρέπει να αποτελούν περίπου το 50% των θερμίδων που καταναλώνουμε. Ωστόσο αυτό που είναι σημαντικό τα παιδιά με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1 και οι γονείς τους, οι φροντιστές τους είναι να καταμετρούν τους υδατάνθρακες έτσι ώστε να μπορούν να υπολογίζουν και να κάνουν σωστά τη δόση της ινσουλίνης ώστε να διατηρούν καλές τις τιμές του σακχάρου τους.

-Για  όλα τα παραπάνω που αναφέρατε,  απαιτείται κάποια εκπαίδευση τόσο των γονέων όσο και των παιδιών;

Ναι, η εκπαίδευση είναι ο πυλώνας, είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Φανταστείτε ότι έχουμε γονείς οι οποίοι δεν έχουν κάποια ιδέα μέχρι τώρα από το τι είναι οι ενέσεις, τι είναι υδατάνθρακες, τι είναι το σάκχαρο και θα πρέπει να τους εκπαιδεύσουμε, θα πρέπει, όπως λέμε, να γίνουν οι γιατροί του παιδιού τους, θα πρέπει να γίνουν οι νοσηλευτές του παιδιού τους, που θα κάνουν καθημερινά την ινσουλίνη. Θα πρέπει να γίνουν μαθηματικοί ώστε να κάνουν μαθηματικές πράξεις και να υπολογίζουν σωστά τη δόση της ινσουλίνης, θα πρέπει να γίνουν διατροφολόγοι ώστε να υπολογίζουν σωστά τους υδατάνθρακες. Όλα αυτά στις μέρες που χρειάζεται έτσι ώστε το παιδί να μπορέσει να επιστρέψει στην καθημερινότητά του, να μην χάσει ώρες σχολείου και να μπορέσει να είναι σε όλα πρώτο όπως ελπίζουμε να ήταν μέχρι τώρα και έτσι θέλουμε να συνεχίσουν να είναι. Και σε όλα αυτά φυσικά θα πρέπει να συνεχίσουν- να είναι οι γονείς, οι οποίοι δεν θα πρέπει να χαριστούν στα παιδιά που έχουν διαβήτη, θα πρέπει να είναι το ίδιο αυστηροί, το ίδιο μεθοδικοί, το ίδιο φυσικά φιλικοί και γονείς που θα αγαπούν  τα παιδιά τους αλλά χωρίς αυτό να αλλάξει. Είναι το μόττο που έχουμε.

-Να υπάρχει μία φυσιολογική αντιμετώπιση. Εσείς κύριε Χριστοφορίδη έχετε ασχοληθεί πολύ με το κομμάτι της εκπαίδευσης, τόσο των παιδιών όσο και των γονέων και θα ήθελα να πω  για το πρώτο σας εκπαιδευτικό πρόγραμμα που λέγεται «Διαβατήριο στο Ταξίδι με το Διαβήτη», μιλήστε μας για αυτό.

Ναι, αυτό που είχαμε πει και πριν, ότι προσπαθώντας σε μία οικογένεια που έρχεται πρώτη φορά αντιμέτωπη με το διαβήτη, προσπαθώντας να της μάθουμε κάποια πράγματα έτσι ώστε να μπορέσει να συνεχίσει τη σωστή παρακολούθηση και αντιμετώπιση του παιδιού στο σπίτι είναι πολύ σημαντικό να εκπαιδευτεί με κάποια πράγματα.

Εκπαίδευση :

Έτσι στις λίγες ημέρες που θέλουμε να νοσηλεύονται στο νοσοκομείο έτσι ώστε να γίνονται αυτές οι εκπαιδεύσεις προσπαθούμε να τους μάθουμε όλες αυτές τις πρακτικές δεξιότητες αλλά φυσικά και κάποιες γνώσεις για το διαβήτη έτσι ώστε να γνωρίζουν, να γνωρίζουν τι κάνουν. Στην πορεία φυσικά θα μάθουν πολλά περισσότερα και αυτό που λέμε μετά από κάποιους μήνες μαθαίνουμε εμείς οι γιατροί  από τους γονείς, γιατί πια αυτοί ζουν καθημερινά με το διαβήτη και πραγματικά μας μαθαίνουν μικρά μυστικά στη διαχείρισή του που μπορεί εμείς να μην τα ξέρουμε.

‘’Διαβατήριο στο Ταξίδι με το Διαβήτη’’

Στην προσπάθειά μας λοιπόν αυτή και νομίζω όχι μόνο εμείς, όλα τα κέντρα, έχουν κάποιες εκπαιδευτικές προσπάθειες, βοηθήματα, κάποια βιβλία, εμείς λοιπόν, κάναμε αυτό που ονομάσαμε «Διαβατήριο στο Ταξίδι με το Διαβήτη», είναι μία έκδοση η οποία αποτελείται από 6 τεύχη, ακριβώς για να καλύψει τις θεματικές ενότητες, κάποιες γενικές πληροφορίες, στη συνέχεια για την ινσουλίνη, για τη μέτρηση του σακχάρου, για τις ειδικές περιπτώσεις όπως η άσκηση, όπως το σχολείο, όπως το ταξίδι και επίσης και η ψυχολογία που είναι πολύ σημαντικό. Και αυτές οι έξι ενότητες καλύπτονται μέσα από μικρά τεύχη τα οποία ο γονιός παίρνει στις μέρες που μένει στο νοσοκομείο για να εκπαιδευτεί και φυσικά είναι τα πρώτα βοηθήματά του όταν θα πάει στο σπίτι ώστε να διαχειριστεί σωστά αυτές τις πληροφορίες που χρειάζονται για να διαχειριστεί σωστά το διαβήτη.

Εκπαίδευση με ηλεκτρονικά Μέσα

Το πρωτότυπο όμως και αν μου επιτρέπετε που στην περίπτωση μας έχουμε είναι ότι κάναμε το «Διαβατήριο στο Ταξίδι με το Διαβήτη» σε ηλεκτρονική μορφή. Αναγνωρίσαμε ότι η εκπαίδευση πια γίνεται όπως και εσείς με το site σας, με ηλεκτρονικά Μέσα, όλοι οι γονείς έχουν το κινητό τους, έχουν τη δυνατότητα να συνδεθούν με το internet, οπότε τους προσφέρουμε μία πλατφόρμα μέσω του οποίου κάνοντας προσωπική σύνδεση και log in, με δικούς τους κωδικούς, ακολουθούν κάποια εκπαιδευτικά βίντεο, έχουμε ετοιμάσει 29 προς το παρόν αλλά και  κάποια διαδραστικά quizzes  και μέσα από  τα οποία δίνονται οι πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζουν ή που θα πρέπει να επαναλαμβάνουν το πρώτο χρονικό διάστημα χωρίς να είναι ανάγκη να είμαστε εκεί να τους εξηγούμε . Άρα πραγματικά το βίντεο αυτό διευκολύνει και τη δική μας δουλειά αλλά κάνει πιο ελκυστική τη γνώση κυρίως στα νέα άτομα. Για παράδειγμα : Ο δεκάχρονος ο οποίος όταν εμείς μιλάμε και εξηγούμε αυτός δεν ενδιαφέρεται, όταν θα παίξουμε όμως το βιντεάκι εκεί κατευθείαν θα σταθεί, θα το ακολουθήσει, θα το ακούσει και αυτό πραγματικά είναι ένα κέρδος ώστε να περάσει η πληροφορία και στο δεκάχρονο.

-Πως λέγεται ο ιστότοπος που μπορεί κανείς να βρει αυτές τις πληροφορίες;

Το εξωτερικό ιατρείο της Α Παιδιατρικής του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου το ονομάζουμε «Διάνα», ακριβώς για να σκεφτούμε ότι θέλουμε να πετυχαίνουμε διάνα στους στόχους μας και dianadiabetes.gr, μία λέξη, είναι ο ιστότοπος στον οποίο μπορείτε να γνωρίσετε κι άλλες δραστηριότητές μας αλλά και εκεί ακριβώς να βρείτε το διαβατήριο και την έντυπη μορφή του αλλά και κυρίως να μπορέσετε να κάνετε log in για να δείτε την ηλεκτρονική, οπότε γνωρίζω ότι είναι κάτι πρωτοποριακό και σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι κάτι το οποίο ήταν ιδέα της ομάδας μας και την έχουμε υλοποιήσει με έναν τρόπο που είναι αρκετά όπως έχουμε δει και χρήσιμος στον κόσμο.

-Τι διαφορά έχει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που λέγεται «Διαβατήριο στο Ταξίδι με το Διαβήτη» από το άλλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχετε αναπτύξει και συγχαρητήρια που δίνετε μεγάλη έμφαση στην εκπαίδευση καθώς  είναι πάρα πολύ σημαντική, που λέγεται «Στόχοι στην Εκπαίδευση του Διαβήτη»; Ποια είναι η διαφορά τους;

Οι ‘’Στόχοι στην Εκπαίδευση του Διαβήτη’’  είναι ένα διαφορετικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, αυτό δημιουργήθηκε σαν κύριο στόχο να μεταβιβάσει τις πληροφορίες από τους γονείς στα παιδιά. Η αιτία που το  δημιουργήσαμε – η αφορμή μάλλον ήταν ότι βλέπαμε πάρα πολλά παιδιά σε ηλικίες που θα έπρεπε να διαχειρίζονται πράγματι τον  διαβήτη τους, και λόγω της γνωστής υπερπροστατευτικότητας των ελληνικών οικογενειών να  έμεναν πίσω.

  • Το να μην ξέρει ένα δεκάχρονο να κάνει μέτρηση του σακχάρου και  να μην ξέρει να υπολογίζει σωστά  τους υδατάνθρακες ,  δεν  βοηθάει την ανεξαρτησία του παιδιού ώστε να αισθανθεί και το ίδιο ότι έχει να διαχειριστεί κάποια πράγματα και να του δώσει και κάποιες ευθύνες.Σπανιότερα σε ελληνικές οικογένειες ωστόσο βλέπαμε και κάποιες οικογένειες οι οποίες έδιναν τις ευθύνες πολύ νωρίς στα παιδιά, δηλαδή σε δεκάχρονα έπρεπε αυτό να υπολογίσει από μόνο του πράγματα και χωρίς να έχει την επίβλεψη και την υψηλή επιστασία που θα έπρεπε να έχει ο γονιός. Για όλους αυτούς τους λόγους, δημιουργήσαμε ένα δομημένο πρόγραμμα στο οποίο ανά διετία ορίσαμε τι θα πρέπει κάθε παιδί στις συγκεκριμένες διετίες να γνωρίζει, ξεκινώντας από τα 6 χρόνια μέχρι τα 18 που εκεί πραγματικά θα πρέπει ο ενήλικας πια να γνωρίζει και πως συνταγογραφεί και τι χρειάζεται για την οδήγηση, για τα ταξίδια αλλά και για το σεξ και για την αντισύλληψη και για θέματα ταμπού ακόμα, τα ναρκωτικά, για το αλκοόλ, όλα αυτά τα ζητήματα θέτονται με απλό τρόπο και για τους επαγγελματίες υγείας που μπορεί να παρακολουθούν αυτές τις ηλικιακές ομάδες και τους γονείς τους και τις ίδιες τις οικογένειες, τα μικρά παιδιά, τα μεγαλύτερα παιδιά και τους γονείς και υπάρχει επίσης και ένα φυλλάδιο καταγραφής το οποίο το χρησιμοποιούμε στις επισκέψεις στα εξωτερικά ιατρεία και στο οποίο τικάρουμε, βλέπουμε, τσεκάρουμε, τις δεξιότητες που γνωρίζει το παιδί ανάλογα με την ηλικιακή του ομάδα και ίσως αν θεωρήσουμε ότι κάπου έχει μείνει πίσω, βάζουμε κάποιους στόχους, από εκεί πήρε και τη λέξη του το εκπαιδευτικό μας πρόγραμμα .
  • Για το επόμενο ραντεβού στο επόμενο τρίμηνο που θα ξαναέρθουν στα εξωτερικά ιατρεία και με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά βοηθάμε οικογένειες οι οποίες δεν έχουν κάνει αυτές τις μεταβάσεις, δεν έχουν κάνει αυτές τις αναθέσεις των ευθυνών στα παιδιά να το κάνουν ή κάποιες οικογένειες να το έχουν υπερέβει να καταλάβουν ότι κάποια πράγματα θα πρέπει να τα μοιράζονται με τα παιδιά, θα πρέπει να ελέγχουν τον διαβήτη των παιδιών τους οι ίδιοι όταν είναι σε κάποια ηλικία που το ίδιο το παιδί δεν μπορεί να πάρει αυτή την ευθύνη από μόνο του. Και φυσικά μας δίνει και εμάς την ευκαιρία για μία διαδραστική συνομιλία με τους γονείς, με τα παιδιά, διαβάζοντας ακριβώς και βλέποντας όλους αυτούς τους στόχους που πρέπει να έχουν. Είναι πραγματικά ένα εργαλείο που  έχει χρησιμεύσει και για τη λειτουργία του εξωτερικού ιατρείου μας .

-Είναι από τα πιο σημαντικά εργαλεία. Είναι εξαιρετική η δουλειά σας και από τα πιο σημαντικά εργαλεία, γιατί όπως λέμε το πιο σημαντικό είναι να υπάρχουν ρυθμισμένοι ασθενείς. Κύριε Χριστοφορίδη τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του διαβήτη οι προηγμένες τεχνολογίες. Έχουν βοηθήσει στη ρύθμιση του διαβήτη των παιδιών οι νέες προηγμένες τεχνολογίες και αν ναι ποιες είναι αυτές;

Η τεχνολογία είναι πια στη ζωή μας, νομίζω το συνειδητοποιήσαμε , κάποιες φορές και αναγκαστικά λόγω της πανδημίας που ζήσαμε αλλά νομίζω ότι ήδη βλέπουμε ότι και η νέα γενιά έχει μία έφεση προς την τεχνολογία και πραγματικά είναι η καταλληλότεροι  για να μπορέσουν πραγματικά να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογία για να ρυθμίσουν το διαβήτη τους.

Οι ασθενείς με την βοήθεια της τεχνολογίας μετρούν το σάκχαρο με πιο εύκολο τρόπο

Η τεχνολογία ,λοιπόν, μας έχει βοηθήσει πάρα πολύ στο να μετρούμε το σάκχαρο με πιο εύκολο τρόπο, έχοντας τους αισθητήρες της γλυκόζης, μετράμε διαδερμικά, και αυτό μας απαλλάσσει από το συχνό πόνο να τρυπάμε τα δάχτυλά μας, μας βοηθάει να έχουμε μία συχνότερη καταγραφή, γιατί οι αισθητήρες μπορεί να μετρούν  είτε ανά πέντε λεπτά είτε και ανά λεπτό και να μου προσφέρουν την πληροφορία του σακχάρου που έχει το σώμα μου που έχει κάτω από το δέρμα στο υποδόριο.

Χορήγηση της ινσουλίνης

Φυσικά το δεύτερο κομμάτι της τεχνολογίας έχει να κάνει με τη χορήγηση της ινσουλίνης, με τη βοήθεια της αντλίας, η οποία μιμείται με έναν πιο φυσιολογικό, πιο σωστό τρόπο το πάγκρεας, προσφέροντας πολύ μεγαλύτερη ευελιξία. Τα τελευταία όμως χρόνια αυτό που βιώνουμε είναι τη πολύ ωραία επικοινωνία μεταξύ αυτών των δύο συσκευών, οι αισθητήρες από τη μια που μετρούν τη γλυκόζη και η αντλία από την άλλη, που ουσιαστικά δίνει την ινσουλίνη επικοινωνούν μεταξύ τους ώστε αν ο αισθητήρας αρχίζει και δείχνει ότι πάει προς τα κάτω το σάκχαρο η αντλία σταματάει τη χορήγηση ινσουλίνης και έτσι μπορούμε να προλάβουμε μία επερχόμενη υπογλυκαιμία.

Νέες προηγμένες αντλίες ινσουλίνης

Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν ακόμα πιο προηγμένες αντλίες οι οποίες όταν αισθάνεται ο αισθητήρας ότι αρχίζει και ανεβαίνει το σάκχαρο από μόνες τους αρχίζουν και κάνουν μικρές χορηγήσεις ινσουλίνης προσπαθώντας να κρατήσουν καλύτερες τιμές του σακχάρου με λιγότερο κόπο για τον ασθενή και τους φροντιστές του. Και είναι πραγματικά κάτι στο οποίο έχουμε και την εμπειρία τους τελευταίους μήνες θα πω, από τις αρχές του 2021 χρησιμοποιήσει και στο κέντρο μας και είναι πραγματικά κάτι το οποίο οι ίδιοι οι γονείς είναι ενθουσιασμένοι γιατί όχι μόνο προσέφερε μια ακόμα πιο βελτιωμένη ρύθμιση των παιδιών τους αλλά σίγουρα προσέφερε πάρα πολλά στην ποιότητα ζωής τους, χαρακτηριστικά λένε κοιμηθήκαμε το βράδυ, γιατί σταμάτησαν να χτυπάνε οι συναγερμοί του πάνω-κάτω και πραγματικά είναι νομίζω το βήμα που θα το έχουμε στα χέρια μας αν και μπορεί να θέλουμε να ελπίζουμε ότι στο μέλλον μπορεί να έχουμε και μονιμότερες λύσεις, ίσως με κάποιες μεταμοσχεύσεις, ίσως με κάποιες άλλες λύσεις αλλά προς το παρόν φαίνεται ότι η τεχνολογία βρίσκεται πολύ πολύ κοντά στο να μας προσφέρει λύσεις οι οποίες θα βοηθήσουν και για την καλύτερη ρύθμιση αλλά και για την ποιότητα ζωής, γιατί πραγματικά ο αγώνας για το σακχαρώδη διαβήτη είναι μία καθημερινή ενασχόληση που όπως λέμε χαρακτηριστικά, δεν σου δίνει ούτε μία ημέρα ρεπό.

-Η καθημερινότητα των ανθρώπων με διαβήτη έτσι και αλλιώς δεν είναι εύκολη , πόσο μάλιστα κύριε Χριστοφορίδη ενός παιδιού. Άρα από ότι καταλαβαίνω το πιο σύγχρονο μοντέλο της    προηγμένης αντλίας  ινσουλίνης ‘Τεχνητό Πάγκρεας’,  βελτιώνοντας τις υπογλυκαιμίες, απελευθερώνουν και τα παιδιά στις δραστηριότητές τους;

Η αλήθεια είναι ότι ο φόβος της υπογλυκαιμίας είναι κάτι για το οποίο έχουν μεγαλώσει γενιές και γιατρών και γονιών και παιδιών. Ακριβώς γιατί φοβούμενοι ότι μπορεί κάποιος να κάνει μία υπογλυκαιμία η οποία θα σου κάνει άμεσα συμπτώματα, μέχρι και απώλεια συνείδησης, μέχρι και υπογλυκαιμικό κόμμα, έτσι εκπαιδεύουμε τους γονείς. Παράλληλα , τους δίνουμε και μία γλυκαγόνη, μία ένεση, το να υπάρχει και ενδορινική σε περίπτωση που το παιδί δεν συνέρχεται να δώσουν σαν πρώτη βοήθεια και να τρέξουν στο νοσοκομείο αλλά πραγματικά είναι κάτι που τα τελευταία χρόνια, ακριβώς με τη βελτίωση και των ινσουλινών, που είναι πιο σύγχρονες και έχουν διαφορετικές δομές, δράσεις και διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους φτάνουν και δρουν στο αίμα. Αλλά και κυρίως με την παρακολουθήσει του Σακχάρου με τους αισθητήρες με τα αλάρμ, το ότι θα χτυπήσει οπότε θα με ειδοποιήσει ότι πάει προς τα χαμηλά και άρα εγώ θα τη διορθώσω αυτή την υπογλυκαιμία πριν φτάσει σε πολύ πολύ χαμηλά επίπεδα, αλλά και κυρίως με τη βοήθεια και της επικοινωνίας του αισθητήρα με την αντλία, πραγματικά οι υπογλυκαιμίες πια δεν είναι ο φόβος μας και γι΄ αυτό τον λόγο έχουμε αλλάξει και τις συστάσεις. Ενώ παλιά στα μικρά παιδιά θέταμε σαν όριο ρύθμισης υψηλότερα όρια, αν ερχόταν ένα πολύ καλά ρυθμισμένο παιδί φοβόμασταν ότι μπορεί να κάνει υπογλυκαιμίες και ότι κινδυνεύει από το να εκδηλώσει υπογλυκαιμίες, τώρα πια και όλες οι διεθνείς ομοφωνίες έχουν φέρει τα όρια πολύ χαμηλότερα ακριβώς γιατί η νέα τεχνολογία μας έδωσε ασφάλεια στο να μην φοβόμαστε τις υπογλυκαιμίες και πραγματικά αυτό δίνει και στο παιδί και στους γονείς τη δυνατότητα να μην στερηθούν τίποτα. Αυτό που λέμε είναι ότι ο διαβήτης δεν θα πρέπει να μας στερήσει κανένα όνειρο, από αυτά που είχαμε.

-Εξαιρετικά όλα όσα μας λέτε. Αλλά αυτές τις νέες τεχνολογίες – το πιο σύγχρονο μοντέλο της  προηγμένης αντλίας  ινσουλίνης ‘Τεχνητό Πάγκρεας’, το απολαμβάνουν όλα τα παιδιά, ή κάποια το στερούνται; Αποζημιώνεται  από τον ΕΟΠΥΥ;

Κάτι ξέρετε. Δυστυχώς σαν κάτι καινούριο, ελπίζουμε να αποζημιωθεί σε λίγο αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι καινούρια τα νέα, μπορεί μετά από λίγους μήνες να έχουμε καλύτερα νέα αλλά σε αυτή τη χρονική στιγμή, δυστυχώς το πιο σύγχρονο μοντέλο –‘Τεχνητό Πάγκρεας’,  που έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε στην Ελλάδα και να προσφέρει αυτή την ακόμα πιο άρτια επικοινωνία μεταξύ του αισθητήρα με την αντλία και να διορθώνει όχι μόνο τα χαμηλά αλλά και τα πιο υψηλά είναι κάτι που δεν αποζημιώνεται, αυτή τη στιγμή από τον ΕΟΠΥΥ. Νομίζω θα πρέπει να είναι αίτημα όχι μόνο δικό μας αλλά και των ίδιων των γονιών και των συλλόγων των γονέων, γιατί δεν είναι κάποια τρομερή οικονομική διαφορά από αυτό που αποζημιώνεται μέχρι τώρα το να αποζημιωθεί το νέο μοντέλο και πραγματικά ήδη έχουμε και την εμπειρία μηνών χορήγησης, θα συμπληρώσουμε και χρόνο σε λίγο, που πραγματικά τα δεδομένα είναι καταπληκτικά της ρύθμισης και αυτό θα επαναφέρει. Δηλαδή αν σκέφτεται το Κράτος ότι θα χάσει τώρα κάποια χρήματα παραπάνω, όλα αυτά θα δοθούν και στο Κράτος αργότερα γιατί οι ασθενείς αυτοί θα είναι ασθενείς που για πολλά χρόνια, δεκαετίες ζωής τους δεν θα αναπτύξουν επιπλοκές, δεν θα προβληματίσουν με έκτακτες εισαγωγές στα νοσοκομεία και άρα θα επιστρέψουν αυτά τα χρήματα που θα δώσει τώρα το Κράτος, πολύ πιο σημαντικός δίνοντας μαζί και υγεία στους ασθενείς και λιγότερες επιπλοκές.

  • Είναι αίτημα και  των ενήλικων ασθενών καθώς  σε προηγούμενες συνεντεύξεις , τόσο του κυρίου Δαραμήλα που είναι Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ αλλά και του ασθενή με διαβήτη Τύπου 1  κυρίου Σκουλικάρη το έθεσαν .

 -Με την πρόσβαση των ασθενών στο γιατρό τι γίνεται κύριε Χριστοφορίδη; Εκεί πως είναι τα πράγματα με τα διαβητολογικά κέντρα;

Αυτό που λέω, είναι ότι ο διαβήτης για μένα είναι νοσοκομειακή πάθηση, θα πρέπει δηλαδή να αντιμετωπίζεται από μία πολυπληθή  ομάδα ειδικών . Αν το κάνουμε ιδιωτικά θα πρέπει πραγματικά να γίνει σε οργανωμένα κέντρα, όπου ο ασθενής θα πρέπει να βλέπει πέρα από τον γιατρό του, νοσηλεύτρια του διαβήτη, να βλέπει διατροφολόγο, να βλέπει ψυχολόγο, και φυσικά κατά περιόδους μπορεί να χρειάζεται να βλέπει και κάποιες ειδικότητες πιο ιδιαίτερες, παιδονευρολόγους, παιδοκαρδιολόγους, ανάλογα με το τι προβλήματα μπορεί να προκύψουν, ευτυχώς δεν συμβαίνουν συχνά. Γι’ αυτό το λόγο εγώ θεωρώ ότι μόνο σε κάποιο νοσοκομειακό ίδρυμα ή έστω σε κάποιες από τις ιδιωτικές κλινικές, όπου θα υπάρχουν όλες αυτές οι ειδικότητες για να στηρίξουν την ομάδα του διαβήτη.

  • Δυστυχώς, θα μιλήσω και από προσωπική εμπειρία, εμείς έχουμε  δημιουργήσει μία ομάδα, πολυπληθή, όπως μπορείτε να δείτε και στο site μας αλλά δυστυχώς αυτό που πάντα λέω είναι ότι από την ομάδα αυτή που θα δείτε είμαστε μόνο δύο άτομα που πληρωνόμαστε. Εγώ όντας πανεπιστημιακός έχω τη θέση μου στο Πανεπιστήμιο και η νοσηλεύτρια του διαβήτη, η οποία είναι πραγματικά εργαζόμενη στο Ιπποκράτειο. Όλοι οι υπόλοιποι έρχονται και ουσιαστικά παίρνουν μία πολύ μικρή αποζημίωση για την πολύ σκληρή δουλειά που προσφέρουν, είναι 3 γιατροί, είναι 2 διατροφολόγοι, είναι μία τεχνικός αντλιών και τεχνολογίας, είναι μία ψυχολόγος και πραγματικά όλοι αυτοί έρχονται άμισθα να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, αμείβονται βέβαια, αμείβονται με την ηθική ικανοποίηση και την αγάπη που παίρνουν και από τις οικογένειες και από τα παιδιά κυρίως αλλά πραγματικά νομίζω ότι το Κράτος, το έξυπνο Κράτος, θα πρέπει να δει μπροστά, να δει δυστυχώς ότι η συχνότητα του σακχαρώδη διαβήτη που ένα αυξάνεται και πραγματικά να οργανώσει κέντρα, πρότυπα, όπως είναι στο εξωτερικό και τα οποία θα λειτουργούν σωστά και θα προσφέρουν αυτά που πρέπει για αυτά τα παιδιά, τα οποία δεν θεωρώ ότι έχουν κάποια πάθηση είναι παιδιά που έχουν μία κατάσταση, είναι παιδιά που βγαίνουν στον αγώνα, δουλεύουν, με το καλό φορολογούνται και πραγματικά είναι άτομα τα οποία θα πρέπει να έχουν όλα τα προνόμια και όλες τις υποχρεώσεις ενός πολίτη αυτού του Κράτους.

-Λόγω της πανδημίας πως έχουν βιώσει τα παιδιά με διαβήτη την καθημερινότητά τους . Έχει επηρεάσει τη νόσο τους;

Με την πανδημία, τον Covid και το διαβήτη τύπου 1 υπάρχει μία μεγάλη διάδραση. Πρώτα απ’ όλα υπάρχει ο δικός μας φόβος- των γιατρών –  ότι η λοίμωξη από Covid θα πυροδοτήσει την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 1, όχι άμεσα, κάποιους μήνες μετά. Θα κινητοποιήσει δηλαδή την παραγωγή των αυτοαντισωμάτων και αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα να εμφανιστεί μετά από κάποιο χρονικό διάστημα ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1. Ευτυχώς μέχρι τώρα τα πρώτα δεδομένα δεν δείχνουν κάτι τέτοιο αλλά έχουμε ακόμα μέλλον για να μπορέσουμε να έχουμε ασφαλή συμπεράσματα επί αυτού.

Διαβητολογικά κέντρα στα νοσοκομεία

Το δεύτερο όμως σημαντικό είναι ότι τα νοσοκομεία  απασχολούνται πολύ με το να αντιμετωπίζουν περιστατικά Covid, δεσμεύουν χώρους για να αντιμετωπίσουν περιστατικά κορωνοιού  και δεν δίνεται η δυνατότητα σε ασθενείς μη Covid, οι οποίοι επισκέπτονται τα εξωτερικά ιατρεία μέχρι και τώρα να εξυπηρετούνται πιο άνετα και με πιο μεγάλη συχνότητα ώστε να μπορούν να έχουν  την σωστή παρακολούθηση που είχαν μέχρι πριν την πανδημία . Και αυτό πραγματικά το βλέπουμε, δυστυχώς δεν μπορούμε να έχουμε τις δυνατότητες που είχαμε παλιά και πρέπει εκεί κάτι να γίνει γιατί και οι άνθρωπο με Διαβήτη Τύπου 1 ,  θα πρέπει να έχουν εύκολη  πρόσβαση στο νοσοκομείο.

 

Νέος ασθενής με διαβήτη Τύπου 1

Επίσης, αυτό που φοβόμαστε και υπάρχουν μελέτες από το εξωτερικό, είναι ότι η αργή πρόσβαση σε έναν καινούριο διαβήτη θα τον φέρει σε πιο βαριά κατάσταση, έτσι έχουν περιγραφεί περιστατικά βαρύτερης διαβητικής κετοξέωσης που είναι μία επιπλοκή στο πρωτοδιαγνωσμένο διαβήτη ακριβώς γιατί ο κόσμος φοβάται από το να πάει στον γιατρό, φοβάται να πάει στο νοσοκομείο έχοντας τη εμπειρία του κορωνοϊού και έχοντας το φόβο της πανδημίας και τον εγκλεισμό.

  • Στο τρίτο, που αναφερθήκατε κιόλας είναι κατά πόσο ο εγκλεισμός σαν μία κατάσταση που περιορίζει τη φυσική μας δραστηριότητα και ίσως αυξάνει την επιρρέπεια μας στο να φάμε περισσότερο, θα μπορούσε να επηρεάσει το σακχαρώδη διαβήτη των παιδιών, τη ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη. Κάτι τέτοιο είχαμε και την ευκαιρία να το δείξουμε και σε μία μελέτη η οποία έγινε και δεκτή σε περιοδικό με υψηλό impact factor και μάλιστα είχε ευρείας αποδοχής γίνει, ευτυχώς δεν έχει φανεί.

Είναι καλό που δεν έχει φανεί.

Ναι δεν έχει φανεί, ακριβώς γιατί αυτό που έχουμε δείξει είναι ότι οι γονείς μας, οι φροντιστές των παιδιών και τα ίδια τα παιδιά, γνωρίζοντας πως θα διαχειριστούν το διαβήτη τους έχουν την ευελιξία να διαχειριστούν και αλλαγές στο πρόγραμμά τους . Συγκρίναμε την περίοδο του lockdown με την περίοδο πριν το lockdown και η ρύθμιση των ασθενών ήταν ίδια δηλαδή  η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, ο χρόνος που ήταν μέσα στις φυσιολογικές τιμές του σακχάρου τους . Αυτό που άλλαξε ήταν πραγματικά το πρόγραμμά τους, αυξήθηκαν τα γεύματα μετά τις 10 το πρωί αλλά και τα πρωινά άργησαν πάρα πολύ. Σε μεγάλο ποσοστό αυξήθηκαν πολύ τα βραδινά μετά τις 10 το βράδυ και πάρα πολύ αυξήθηκαν και τα μεταμεσονύχτια γεύματα. Παρόλη την αναστάτωση στους καταναλώμενους υδατάνθρακες η ρύθμιση και οι τιμές του σακχάρου δεν παρουσίασαν σημαντική μεταβολή και αυτό ήταν πραγματικά κάτι το οποίο μας καθησύχασε και ουσιαστικά επιβράβευσε την εκπαίδευση που έχουν λάβει αυτοί οι γονείς έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν και να είναι ευέλικτοι σε οποιαδήποτε αλλαγή έρθει στο καθημερινό τους πρόγραμμα.

  • Σπουδαία τα αποτελέσματα γιατί ήταν και είναι μία δύσκολη κατάσταση που έχει πιέσει μικρούς και μεγάλους. Κύριε Χριστοφορίδη θέλω να σας ευχαριστήσω κλείνοντας για την εξαιρετική αυτή συζήτηση που κάναμε και για την τιμή που μας κάνατε σήμερα να είσαστε κοντά μας.

Εγώ σας ευχαριστώ και είμαι πάντα στη διάθεσή σας. Να είστε καλά.

Το αφιέρωμα του www.healthweb.gr στον  Σακχαρώδη Διαβήτη συνεχίζεται με την επόμενη εκπομπή που θα προβληθεί 2 Νοέμβριου 2021 και στην  οποία θα συνομιλήσουμε με την κυρία Ανδριανή Βαζαίου- Παιδίατρος – Υπεύθυνη του Διαβητολογικού Κέντρου του Γενικού Νοσοκομείου Παίδων Αθηνών.