Η Ατοπική Δερματίτιδα έχει μεγάλη συννοσηρότητα με το άσθμα, με την αλλεργική ρινίτιδα αλλά έχει βρεθεί ότι και με μη ατοπικές καταστάσεις υπάρχει μία συσχέτιση όπως είναι άλλες συστηματικές ανοσολογικές διαταραχές όπως καρδιολογικές ή ακόμα και ο καρκίνος.
Η Ατοπική Δερματίτιδα είναι το θέμα με το οποίο ασχολούμαστε στη σημερινή εκπομπή OPINION HEALTH με σκοπό να τη γνωρίσουμε καλύτερα και να κατανοήσουμε αν είναι μία πολύπλοκη νόσος ή ένα απλό έκζεμα, ώστε να αντιληφθούμε τη σοβαρότητα του νοσήματος και την αξία της έγκαιρης διάγνωσης. Για το σκοπό αυτό συνομιλούμε με τον κύριο Νίκο Χαλαράκη, ο οποίος είναι Ιατρικός Διευθυντής της Sanofi Ελλάδας.
Κύριε Χαλαράκη ας ξεκινήσουμε από τα βασικά, πείτε μας τι είναι η ατοπική δερματίτιδα και ποια είναι τα κλινικά της σημεία και συμπτώματα;
Η ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια νόσος, είναι μία συστηματική νόσος, φλεγμονώδους αιτιολογίας και αντίστοιχης συμπτωματολογίας και χαρακτηρίζεται από μία επίπονη και επίμονη υποκείμενη φλεγμονή που καταλήγει στο όργανο στόχος το οποίο είναι το δέρμα. Η αιτιολογία της και η παθοφυσιολογία της είναι πολυπαραγοντικές, δηλαδή οφείλονται σε συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, με κυρίαρχους τους ανοσολογικούς μηχανισμούς, έχει εξάρσεις και υφέσεις, δεν έχει δηλαδή μία πορεία που να είναι σταθερή και τα κύρια συμπτώματά της είναι ο κνησμός, ο οποίος μπορεί να είναι πάρα πολύ συχνός και πολύ έντονος και να προκαλεί από απλή δυσκολία στην καθημερινότητα μέχρι σοβαρή καταβολή και αϋπνία και συνακόλουθη πτώση της λειτουργικότητας και της παραγωγικότητας και φυσικά στο τελικό όργανο στόχος, που είναι το δέρμα επειδή υπάρχουν η συνέχειά του, δηλαδή σκασίματα, απολέπιση, ξηροδερμία, ακόμα και οίδημα. Οπότε αυτό είναι μία αδρή περιγραφή της νόσου αυτής.
Πόσοι άνθρωποι με Ατοπική Δερματίτιδα ζουν στη χώρα μας κύριε Χαλαράκη;
Στη χώρα μας δεν υπάρχουν αυτή τη στιγμή επίσημα επιδημιολογικά δεδομένα που να είναι 100% αξιόπιστα, από άλλες όμως χώρες και μεγάλες χώρες, δηλαδή όπως είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ή όπως είναι η Ευρώπη στο σύνολό της ή ο Καναδάς και η Ιαπωνία, ξέρουμε ότι περίπου για την Ευρώπη, περίπου το 4,4% των ανθρώπων θα εμφανίσει ατοπική δερματίτιδα, ανάλογα τώρα την γεωγραφική περιοχή μπορεί να διαφέρει αυτό, δηλαδή στην Αμερική είναι 4,9%, στην Ιαπωνία είναι μόνο 2,1%, οπότε υπάρχει και μία σχέση με τη γεωγραφία. Απλά εδώ αξίζει να αναφερθούμε στο ότι η ατοπική δερματίτιδα είναι η νόσος αλλά ακόμα και αυτή παρουσιάζει διαφορετικού τύπου βαρύτητα. Δηλαδή, υπάρχει η ήπια, η μέτρια και η σοβαρή. Αυτές που χρήζουν μίας πιο καλής και πιο συστηματικής αντιμετώπισης που είναι η μέτρια και η σοβαρή, είναι ανάλογα πάλι τις έρευνες που έχουν γίνει από το 1/3 μέχρι τους μισούς ασθενείς. Στην Ευρώπη πάλι συγκεκριμένα είναι το 43% για μέτρια, ενώ το 3% είναι για σοβαρή μορφή.
Δεν είναι και μικρά αυτά τα ποσοστά και τα νούμερα.
Μπορεί να φαίνονται μικρά, έχετε δίκιο σε απόλυτους αριθμούς είναι μεγάλος αριθμός ανθρώπων αλλά και αυτό να μην ήταν ακόμα και λίγοι να ήταν, όταν μιλάμε από για το ανθρώπινο, το ατομικό επίπεδο, ακόμα και ένας άνθρωπος να ήταν που έχει υποφέρει ζητάει και χρειάζεται μία λύση.
Ποιοι επηρεάζονται περισσότερο από την Ατοπική Δερματίτιδα; Οι ενήλικες ή τα παιδιά;
Συνήθως η ατοπική δερματίτιδα εμφανίζεται στα παιδιά και μάλιστα μπορεί να εμφανιστεί στον πρώτο χρόνο ζωής. Σε πολλές όμως περιπτώσεις αυτό φεύγει αυτόματα μετά την ηλικία των 2 ετών, δηλαδή και πολλοί θεατές αυτή τη στιγμή που μας ακούνε μπορεί οι ίδιοι ή τα παιδιά τους να είχαν εμφανίσει στην πολύ μικρή ηλικία ατοπική δερματίτιδα και να είναι κάτι που ήρθε και πέρασε. Αν όμως επιμείνει στην ενήλικη ζωή πάμε στις περιπτώσεις που αναφερθήκαμε πριν, μπορεί δηλαδή κάποιος να συνεχίσει να τον ταλαιπωρεί αυτή η νόσος και μετά αναλόγως τη βαρύτητα να έχει τις ακόλουθες και τις αντίστοιχες συνέπειες.
Κύριε Χαλαράκη υπάρχουν άλλα νοσήματα που η εμφάνισή τους σχετίζεται με την ατοπική δερματίτιδα, δηλαδή συννοσηρότητες;
Ναι, ακριβώς όπως λέει και η ετυμολογία του όρου ατοπική δερματίτιδα, από κάτω ο υποκείμενος μηχανισμός είναι η ατοπία, δηλαδή η υποκείμενη ανοσολογική υπεραντίδραση και φλεγμονή η οποία είναι σε όλο τον οργανισμό και απλά το ευαίσθητο όργανο στόχος είναι το δέρμα, οπότε υπάρχει μεγάλη συννοσηρότητα με το άσθμα, με αλλεργική ρινίτιδα, δηλαδή και με άλλες ατοπικές εκδηλώσεις σε άλλα όργανα στόχους, επιπεφυκίτιδα κλπ. Αλλά έχει βρεθεί ότι και με μη ατοπικές καταστάσεις υπάρχει μία συσχέτιση όπως είναι άλλες συστηματικές ανοσολογικές διαταραχές ή καρδιολογικές ή ακόμα και ο καρκίνος. Βλέπουμε δηλαδή ότι πρόκειται για έναν περίπλοκο μηχανισμό που συνολικά και αθροιστικά καταλήγει να εμφανίζεται στο τελικό σύμπτωμα που είναι από την πλευρά του ασθενούς ή σημείο που είναι το αντικειμενικό που μπορεί να δει ο θεράπων ιατρός, αλλά υπάρχει μία σύνδεση και με αντίστοιχες άλλες αλλεργικές νόσους ή και μη αλλεργικές.
Πείτε μας ένα παράδειγμα αλλεργικών νόσων που μπορεί να είναι και γνωστή, έτσι για να το καταλάβουμε.
Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει αλλεργικού τύπου άσθμα, αν έχει και ατοπική δερματίτιδα, η πιθανότητα να έχει ο ίδιος άνθρωπος που έχει τη δερματίτιδα και αλλεργικού τύπου άσθμα είναι ο κίνδυνος αυξημένος κατά 20%. Γιατί ο από κάτω υποκείμενος μηχανισμός είναι κοινός και μιλάμε για το άσθμα γιατί και αυτό είναι σημαντικό και είναι και κάτι που το γνωρίζει και ο κόσμος ως κάτι που είναι βασανιστικό και επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ανθρώπου.
Πολλές φορές επικρατεί η αντίληψη ότι η Ατοπική Δερματίτιδα είναι μία απλή δερματική νόσος, είναι πράγματι έτσι κύριε Χαλαράκη;
Στις ήπιες περιπτώσεις όντως μπορεί και να είναι. Αλλά το γεγονός ότι βλέπουμε κάτι εν τέλει στο δέρμα δε σημαίνει ότι αυτό το καθιστά απλό, γιατί όταν εμπλέκονται όλοι αυτοί οι ανοσολογικοί μηχανισμοί οι οποίοι καταλήγουν να εκδηλωθούν αυτό από μόνο του το κάνει μη απλό. Επίσης, όταν κανείς έχει μέτρια ή σοβαρή μορφή και λόγω των βλαβών του δέρματος επηρεάζεται η κοινωνική του ζωή, η προσωπική του ζωή, η επαγγελματική του ζωή, πέφτει η λειτουργικότητά του και η ποιότητα ζωής επειδή δεν μπορεί να κοιμηθεί, ή επειδή έχει έντονο κνησμό σε ακατάλληλες ώρες ή σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, συν και τη ψυχολογική διάσταση, πως κανείς αισθάνεται με τον εαυτό του, καταλαβαίνουμε ότι όλα αυτά μαζί, σε ένα συνδυασμό όλων αυτών μαζί που τα βιώνει το ίδιο άτομο, παράλληλα όλα αυτά, είναι κάτι που χρειάζεται μία ριζική και αληθινά αποτελεσματική αντιμετώπιση.
Με όλα αυτά μαζί κύριε Χαλαράκη δεν ακούγονται να είναι μία απλή δερματική νόσος, τουλάχιστον όπως το αντιλαμβανόμαστε.
Με ποιον τρόπο αντιμετωπίζεται η ατοπική δερματίτιδα σήμερα; Και ποιος είναι ο ρόλος της φαρμακευτικής καινοτομίας στη διαχείριση της νόσου ;
Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές θεραπείες και παλαιότερες και νεότερες και τοπικές και συστηματικές, αναλόγως της περίπτωσης, του χρόνου που έχει εμφανιστεί η νόσος, της βαρύτητάς της όπως είπαμε είναι το κύριο κλινικό στοιχείο το οποίο θα οδηγήσει στη θεραπεία, υπάρχουν πλέον στη σημερινή εποχή διάφορες θεραπείες, με διαφορετικούς μηχανισμούς δράσης και πλέον υπάρχει στη φαρέτρα της επιστήμης μία πληθώρα λύσεων που έχουν αναπτυχθεί από διαφορετικούς φορείς και με διαφορετικούς όπως σας είπα μηχανισμούς, που μπορεί κανείς να αξιοποιήσει ούτως ώστε να αντιμετωπίσει όχι μόνο το κλινικό σύμπτωμα αλλά και το αιτιοπαθογενετικό αίτιο, που είναι και όπως γνωρίζετε η τρέχουσα και η σύγχρονη αντίληψη της ιατρικής.
Κύριε Χαλαράκη πιστεύετε ότι πλέον οι ασθενείς σήμερα με ατοπική δερματίτιδα έχουν κάποια καλύτερη ποιότητα ζωής σε σχέση με το παρελθόν;
Η απάντηση εδώ είναι μονολεκτική, καταφατική και αισιόδοξη, δηλαδή είναι ναι! Και οι μελέτες οι πολυκεντρικές αλλά και στοιχεία και δημοσιευμένα δεδομένα από την καθημερινή κλινική πρακτική αλλά και οι πληροφορίες που έχουμε γενικώς από τον χώρο τον ιατρικό είναι ότι υπάρχει μία βελτίωση που μπορεί να καταγραφεί και να μετρηθεί σε πολλές διαστάσεις είτε αυτές είναι οι καθεαυτό βλάβες ας πούμε του δέρματος, μέχρι και οι δείκτες που αφορούν στη συνολική ποιότητα ζωής είτε καθ’ ολοκληρία είτε επιμέρους, όπως είπαμε με τη λειτουργικότητα, με τον ύπνο, με την παραγωγικότητα κ.ο.κ.
Κλείνοντας, άρα κύριε Χαλαράκη να κρατήσουμε εμείς και το κοινό ότι η ατοπική δερματίτιδα είναι μία πολύπλοκη συστηματική νόσος με σημαντικές τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές επιπτώσεις και δεν πρόκειται για ένα δερματικό έκζεμα;
Ναι, αυτή είναι μία ολοκληρωμένη θα έλεγα και περιεκτική περιγραφή της κατάστασης που να αντανακλά όλες τις διαστάσεις αυτής της περίπλοκης νόσου.
Κύριε Χαλαράκη ήταν πολύ ωφέλιμη η συζήτησή μας για την ατοπική δερματίτιδα, να την γνωρίσουμε καλύτερα. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που παρευρεθήκατε στο Opinion Health του healthweb.gr.
Ευχαριστώ κι εγώ για την ευκαιρία να συνομιλήσουμε.
