Τον τουρισμό Υγείας αναδεικνύει το healthweb.gr σήμερα φιλοξενώντας στην εκπομπή Opinion Health τον Ομ. Καθηγητή Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννη Τούντα, με αφορμή τη διοργάνωση του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Τουρισμού Υγείας, στο οποίο είναι Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής. Μεταξύ άλλων είπε ότι ‘’ Ο ιατρικός τουρισμός αναπτύσσεται μόνο από τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να έχουμε κάποιο θεσμικό καθεστώς που να τον βοηθάει.’’ Ενώ, τόνισε ότι ‘’ Η Πολιτεία να βάλει προτεραιότητα τον τουρισμό Υγείας.’’
Κύριε Τούντα, ας πάρουμε το θέμα του τουρισμού Υγείας από την αρχή, για να μας καταλαβαίνει και το ευρύ κοινό και ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Τι είναι ο τουρισμός Υγείας;
Όπως πολύ σωστά αναφέρατε, με τον όρο τουρισμού υγείας πια περιλαμβάνουμε 3 επιμέρους τομείς τουρισμού που είναι ο ιατρικός τουρισμός, ο ιαματικός τουρισμός και ο τουρισμός ευεξίας. Ο λόγος που έχουμε πια εντάξει αυτούς τους 3 επιμέρους τομείς κάτω από ένα ενιαίο αντικείμενο που λέγεται τουρισμός υγείας, είναι γιατί πολλές φορές αυτοί οι 3 επιμέρους τομείς συναντιούνται.
Ο ιατρικός τουρισμός διαφέρει από τον τουρισμό υγείας;
Όχι είναι μέρος του τουρισμού υγείας, είναι ένα.
Όχι. Ο ιατρικός τουρισμός έχει κυρίως ιατρικές υπηρεσίες που αυτές οι υπηρεσίες μπορεί να είναι νοσοκομειακές, κάποιος δηλαδή μπορεί να έρθει κάλλιστα από το εξωτερικό στην Ελλάδα στο Ωνάσειο για να κάνει μια καρδιοχειρουργική επέμβαση. Είχαμε πολλές τέτοιες περιπτώσεις όταν έγινε ο πόλεμος στο Λίβανο που ήρθαν τραυματίες για περίθαλψη σε ελληνικά ιδιωτικά νοσηλευτήρια. Ένα άλλο κομμάτι όμως του ιατρικού τουρισμού αφορά εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες. Εκεί μπορεί να είναι κάποιοι που να μην είναι άρρωστοι, να είναι υγιείς, όπως ας πούμε όταν έρχονται στην Ελλάδα για εξωσωματική γονιμοποίηση. Όταν έρχονται στην Ελλάδα για αισθητική ή πλαστική χειρουργική. Από την άλλη μεριά μπορεί να είναι κάποιος ασθενής, μπορεί να θέλει να έρθει κάποιος για τα δόντια του, μπορεί να θέλει κάποιος για οφθαλμολογικά ή για τα κέντρα αποκατάστασης που διαθέτει η χώρα. Άρα βλέπουμε ότι ιατρικός τουρισμός μπορεί να είναι είτε μέσα στο νοσοκομείο είτε εκτός νοσοκομείου. Μπορεί να αφορά υγιείς, αλλά κατά βάση αφορά αρρώστους, όπως είπα και πριν, που ταξιδεύουν σε μια άλλη χώρα για θέματα κόστους, ποιότητας και φυσικού τουρισμού, αν θέλει να συνδυάσει και τον τουρισμό μαζί.
Ο ιατρικός τουρισμός κύριε Τούντα έχει ξεκινήσει τη δραστηριότητα από ό,τι θυμάμαι στην Ελλάδα τουλάχιστον πάνω από 10 χρόνια, μπορεί και περισσότερα. Υπάρχουν καθόλου στοιχεία πόσος μπορεί να είναι ο τζίρος της ελληνικής αγοράς του ιατρικού τουρισμού;
Σε μια πρώτη μελέτη που είχαμε κάνει για τον ιατρικό τουρισμό, αυτή ήταν βέβαια πριν από 10 περίπου χρόνια, είχαμε υπολογίσει ότι η χώρα μας μπορεί να προσελκύσει παραπάνω από 100.000 ασθενείς τουρίστες κάθε χρόνο, που μπορεί να μην είναι ασθενείς, δηλαδή μάλλον καλύτερα να τους λέμε ταξιδιώτες για ιατρικό τουρισμό, γιατί όπως είπα πριν μπορεί να είναι και υγιείς. Εάν υπολογίσουμε ότι κατά μέσο όρο μόνο για τις ιατρικές υπηρεσίες αυτές μπορούν να έχουν ένα κόστος για τον ταξιδιώτη τουρίστα γύρω στα 5.000 € καταλαβαίνετε ότι μιλάμε πια για πολύ μεγάλα ποσά που μπορούν να ωφελήσουν τη χώρα μας. Και επαναλαμβάνω αυτά τα νούμερα που μελετήσαμε πριν από 10 χρόνια. Από τότε μέχρι τώρα έχουν σαφώς αυξηθεί οι δυνατότητες και προσέλκυσης αυτών των 100.000 που τότε είχαμε εκτιμήσει και των ποσών που μπορεί κανείς, δηλαδή του κέρδους του οικονομικού, που μπορεί να έχει. Αρκεί να σας πω ότι όταν κάναμε τότε τη μελέτη, εμείς είχαμε λιγότερο βέβαια από 100.000, η Τουρκία που ήταν δίπλα μας είχε περισσότερο από 500.000 ξένους που πήγαιναν στην Τουρκία για ιατρικό τουρισμό.
Ναι, φαντάζομαι 10 χρόνια μετά θα έχει αυξηθεί ο αριθμός των επισκεπτών, άρα και τα χρήματα που έχουν μπει στην Ελλάδα. Έχετε σκοπό να κάνετε κάποια νέα έρευνα για να καταγράψετε τα πιο πρόσφατα στοιχεία, κύριε Τούντα;
Έχουμε κάνει μια πιο πρόσφατη έρευνα με την υποστήριξη της Διανέοσις, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από 3 χρόνια, όπου εκεί κυρίως μελετήσαμε τον τουρισμό της τρίτης ηλικίας και πώς ο τουρισμός υγείας μπορεί να συμβάλει στον τουρισμό της τρίτης ηλικίας; Και αυτό το μελετήσαμε γιατί ένα όλο και περισσότερο μέρος των τουριστών είναι άνω των 65 ετών. Περίπου σε λίγα χρόνια το 1/3 των τουριστών θα είναι άνω των 65. Αυτό το ηλικιακό κομμάτι του τουρισμού καταλαβαίνετε ότι έχει και περισσότερες ανάγκες υγείας. Γιατί όσο μεγαλώνουμε δυστυχώς έχουμε και περισσότερα προβλήματα, περισσότερα χρόνια νοσήματα και σε αυτή την ηλικία οι 2 στους 3 έχουν κάποιο χρόνιο νόσημα.
Η Ελλάδα έχει δημιουργήσει τις συνθήκες, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για την ανάπτυξη του τουρισμού Υγείας, διασφαλίζοντας την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και μιας ταυτότητας διεθνούς αποδοχής;
Κυρία Ντάμπου, θα έλεγα δυστυχώς ότι είμαστε πίσω σε αυτό τον τομέα. Ας πάρουμε τον ιατρικό τουρισμό. Ο ιατρικός τουρισμός αναπτύσσεται μόνο από τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να έχουμε κάποιο θεσμικό καθεστώς που να τον βοηθάει, χωρίς να έχουμε εργαλεία χρηματοδότησης που να βοηθάνε επενδύσεις στον ιατρικό τουρισμό. Έχοντας έναν ΦΠΑ πολύ υψηλό, που αυτό εμποδίζει τον ξένο να έρθει, γιατί ανεβάζει πολύ το κόστος περίθαλψης και γι’ αυτό το λόγο δεν έχουμε προχωρήσει όσο θα μπορούσαμε και δεν έχει επίσης υλοποιηθεί μία από τις προτάσεις που είχαμε κάνει από την πρώτη μας μελέτη, που ήταν η ανάγκη να συσταθεί στην Ελλάδα ένα Εθνικό Συμβούλιο Τουρισμού Υγείας, Ιατρικού Τουρισμού και γενικότερα του τουρισμού υγείας. Ένα τέτοιο Συμβούλιο θα μπορούσε και τα θεσμικά θέματα να λύσει και να προτείνει στην Πολιτεία θέματα χρηματοδότησης και γενικά να επιλύει και να προβάλλει την Ελλάδα διεθνώς στα συνέδρια και όπου μπορεί σαν τόπο προορισμού για τον ιατρικό τουρισμό και να έχουμε έτσι μια ανάπτυξη που δεν την έχουμε.
Για να μπορέσουν να επιτευχθούν και οι στόχοι που θα αναλύσετε στο Συνέδριο το οποίο ξεκινάει σήμερα κύριε Τούντα, είναι 4 και 5 Μαΐου, σήμερα και αύριο. Διοργανώνεται από το Ινστιτούτο Κοινωνικής Προληπτικής Ιατρικής και Πρόεδρος της Οργανωτικής επιτροπής είσαστε εσείς. Πείτε μας δυο λόγια, κύριε Τούντα, ποιος είναι ο σκοπός του Συνεδρίου;
Ναι, αυτό που πρέπει να πω που έχει ενδιαφέρον είναι ότι η πρώτη μέρα η σημερινή είναι κυρίως με ξένους ομιλητές που είναι διεθνούς κύρους, αναγνωρισμένες προσωπικότητες και στους 3 τομείς που ανέφερα, επικεφαλής μεγάλων διεθνών οργανισμών και αυτοί θα μας μεταφέρουν την διεθνή εμπειρία και θα μας δώσουν τη δυνατότητα να δούμε τι συμβαίνει στο εξωτερικό, ποια είναι τα μοντέλα καλής πρακτικής,, ποιες είναι οι εξελίξεις, οι τάσεις΄, τα προβλήματα και το τι μπορούμε να μάθουμε από την δικιά τους σκοπιά.
Κύριε Τούντα, τα ταξίδια υγείας είναι παγκόσμια τάση, όπως είπαμε και ήδη μέχρι τώρα. Η Ελλάδα είπαμε είναι η χώρα του Ιπποκράτη και του Ασκληπιού. Έχουμε όλο τον φυσικό πλούτο. Ωστόσο πιστεύετε ότι έχουμε τον ικανό αριθμό εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας, όπου θα μπορέσουν να στηρίξουν όλο αυτό το εγχείρημα και με τους νέους στόχους που θα βάλετε και μετά το Συνέδριό σας;
Κοιτάξτε κυρία Ντάμπου, στο κομμάτι το ιατρικό έχουμε πολλούς και καλούς επαγγελματίες υγείας και γιατρούς και το υπόλοιπο προσωπικό. Ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, γιατί δυστυχώς μιλάμε μόνο για τον ιδιωτικό τομέα. Ο δημόσιος τομέας, δηλαδή το ΕΣΥ με τα προβλήματα που έχει, δεν είναι σε θέση να εμπλακεί τουλάχιστον σε αυτή τη φάση στον τουρισμό τον ιατρικό. Είναι κρίμα, γιατί έχουμε όλοι…
Δεν είναι καθόλου σε θέση;
Καθόλου όχι, όχι, δεν είναι σε θέση, έχει ελλείψεις προσωπικού, έχει πρόβλημα χρηματοδότησης. Και είναι κρίμα γιατί ας πούμε υπάρχουν σε τουριστικά μέρη της Ελλάδας., ας πούμε στην Κέρκυρα, στη Ρόδο, υπάρχουν εξαιρετικά δημόσια νοσοκομεία, τα οποία όμως υπολειτουργούν λόγω των προβλημάτων υποστελέχωσης, υποχρηματοδότησης, κακοδιοίκησης και τα λοιπά. Έτσι λοιπόν, δεν μπορούν δυστυχώς να εμπλακούν και γι’ αυτό και χάνουμε και τη δυνατότητα να προσελκύσουμε πόρους στο δημόσιο τομέα για να ενισχύσουμε την χρηματοδότησή του. Ελπίζουμε κάποια στιγμή να μπορέσουμε να το κάνουμε στο μέλλον. Άρα ο ιδιωτικός τομέας. Ο ιατρικός τουρισμός, όπως ο τουρισμός ευεξίας που είναι βέβαια τα ξενοδοχεία εκεί πέρα, αλλά που και εκεί χρειάζεται η Πολιτεία να βοηθήσει, γιατί όταν λέμε ότι ευεξία σημαίνει το να μπορεί να κάνει κανείς κοινωνικές δραστηριότητες αθλητικές δραστηριότητες, το να μπορεί να τρέφεται σωστά, πρέπει και η Πολιτεία να φροντίσει να υπάρχει αυτό το περιβάλλον που ο άλλος θα έρθει στην Ελλάδα, δεν θα κάνει μόνο μπάνιο στη θάλασσα. ή ηλιοθεραπεία, αλλά θα τονώσει την υγεία του και την ευεξία του. Άρα είμαστε σε θέση από πλευράς προσωπικού, αλλά δεν είμαστε ακόμα σε θέση, αν θέλετε, από πλευράς υποδομών. Γιατί όπως σας είπα πριν χρειάζεται στον ιαματικό τουρισμό να βελτιώσουμε τις υποδομές στα ιαματικά, λουτρά που έχουμε και χρειάζεται στον τουρισμό ευεξίας τα ξενοδοχεία να ανοίξουν τη βεντάλια των παροχών για να περιλάβουν όλες τις άλλες παροχές που συνιστούν την σύγχρονη αντίληψη για την ευεξία. Άρα θα έλεγα ότι δεν μας λείπουν οι δυνατότητες. Αυτό που χρειάζεται είναι ένας σχεδιασμός, χρειάζεται μια συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και χρειάζεται η Πολιτεία να βάλει τον τουρισμό υγείας σε προτεραιότητα.
Κύριε Τούντα, η Πολιτεία γιατί μέχρι τώρα πιστεύετε δεν έχει βάλει τον ιατρικό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας, σε προτεραιότητα; Γιατί γίνεται μια προσπάθεια αρκετά χρόνια. Πού πιστεύετε ότι έχει υπάρχει το πρόβλημα;
Νομίζω ότι δεν έχουν ίσως συνειδητοποιήσει ακόμα οι εκάστοτε κυβερνώντες ότι ο τουρισμός υγείας αποτελεί μια πολύ σημαντική ευκαιρία για να αυξήσουμε τον τουρισμό στη χώρα μας και αυτό να οδηγήσει και σε μια σημαντική αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό. Νομίζω ότι υπάρχει ένας εφησυχασμός ότι η Ελλάδα έτσι κι αλλιώς αυξάνει κάθε χρόνο τους τουρίστες που έχει, τα έσοδα φέτος θα σπάσουνε πιθανόν όλα τα προηγούμενα ρεκόρ και υπάρχει ένας εφησυχασμός που νομίζω ότι είναι λαθεμένος. Γιατί διεθνώς βλέπουμε ότι ο τουρισμός μεν αναπτύσσεται αλλά αναπτύσσεται όλο και περισσότερο ο θεματικός τουρισμός, δηλαδή οι τουρίστες θέλουν να ενταχθούν σε κάποιο θεματικό τουρισμό, είτε λέγεται θρησκευτικός, είτε λέγεται γαστρονομικός, είτε λέγεται αθλητικός, είτε λέγεται τουρισμός υγείας. Άρα από τη στιγμή που βλέπουμε διεθνώς ότι η τάση είναι να προσφέρει μια τουριστική χώρα θεματικές ενότητες τουρισμού, πρέπει και εμείς στον τουρισμό υγείας να τον βάλουμε σε άμεση προτεραιότητα.
Ναι, είναι κρίμα γιατί εξασφαλίζει και μια χώρα να έχει επισκέπτες όλο το χρόνο και όχι μόνο το καλοκαίρι ή κάποιες γιορτές, Χριστούγεννα και λοιπά. Τελικά πόσο φθηνή είναι όμως η Ελλάδα, Κύριε Τούντα; Δηλαδή έχει η Ελλάδα χαμηλότερη δαπάνη υγειονομικής περίθαλψης και μικρότερες λίστες αναμονής, σε σύγκριση με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες;
Ναι, σαφώς είμαστε πολύ πιο ανταγωνιστικοί και στο θέμα των τιμών και στο θέμα την αναμονής από άλλες ευρωπαϊκές ή ανεπτυγμένες χώρες. Εκεί που είμαστε, αν θέλετε, σε πιο δύσκολη ανταγωνιστική θέση είναι με τις χώρες που είναι λιγότερο ανεπτυγμένες όπως η Τουρκία που ανέφερα πριν. Αλλά βλέπουμε ότι σε αυτές τις χώρες μπορεί να προσφέρουν πιο φθηνές ιατρικές υπηρεσίες, αλλά καθημερινά διαβάζουμε ότι παρουσιάζονται και περισσότερα ιατρικά προβλήματα σε αυτές τις χώρες. Όπως τελευταία είδαμε στη δημοσιότητα μια Ευρωπαία να πηγαίνει για κάποια πλαστική εγχείρηση στην Τουρκία και μετά να μπαίνει σε πολλά προβλήματα με την υγεία της. Άρα γι’ αυτό είπα και πριν ότι τα κριτήρια πρέπει να είναι κόστος 1, ποιότητα πολύ σημαντικό 2 και να είναι και ένας τόπος που να έχει τουριστικό ενδιαφέρον. Αυτά είναι τα 3 κριτήρια και νομίζω ότι αν εμείς το κόστος το έχουμε, φροντίσουμε λίγο την ποιότητα περισσότερο και έχουμε και την ωραία μας χώρα, μπορούμε να γίνουμε πολύ ανταγωνιστικοί στον τομέα αυτό.
Και το ευχόμαστε κύριε Τούντα. Κλείνοντας, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι;
Όχι θέλω να σας ευχαριστήσω για τη δυνατότητα έτσι να συζητήσουμε τα ζητήματα αυτά. Να προσκαλέσω όλους τους θεατές σας ,τηλεθεατές σας, να εγγραφούν αν θέλουν στο Συνέδριο, αν τους ενδιαφέρουν τα θέματα αυτά. Είναι δωρεάν η εγγραφή. Μόνο διαδικτυακό το κάνουμε για να διευκολύνουμε τη συμμετοχή και των ξένων και των Ελλήνων. Ελπίζουμε στο μέλλον, ήταν και ο Covid η περίοδος που μας εμπόδιζε να κάνουμε το Συνέδριο δια ζώσης, αλλά ελπίζουμε το επόμενο Συνέδριο, να είμαστε σε θέση πια να το κάνουμε και δια ζώσης, για να τους φέρουμε όλους τους ξένους κοντά μας, για να δούμε πραγματικά πόσες μεγάλες δυνατότητες έχει η χώρα μας.
Θα το παρακολουθήσουμε με μεγάλο ενδιαφέρον, κύριε Τούντα. Να σας ευχηθώ καλή επιτυχία.
Ευχαριστώ πολύ.
Και είμαστε εδώ και μετά το Συνέδριο να αναδείξουμε όλα τα νεότερα, καλή επιτυχία σας εύχομαι.
Ευχαριστώ πολύ κυρία Ντάμπου, γεια σας.
