Η μικροκεφαλία είναι μια σπάνια νευρολογική πάθηση κατά την οποία το κεφάλι του βρέφους είναι σημαντικά μικρότερο από το κανονικό μέγεθος άλλων παιδιών της ίδιας ηλικίας και φύλου. Είναι μια πάθηση που ανιχνεύεται κατά τη γέννηση και συνήθως είναι το αποτέλεσμα της ανώμαλης ανάπτυξης του εγκεφάλου στην μήτρα. Είναι βέβαια μια κατάσταση που μπορεί να εμφανιστεί κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του μωρού. Δεν έχει καμία θεραπεία, ωστόσο η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να βελτιώσει τις προοπτικές για το παιδί.
Αίτια
Η μικροκεφαλία μπορεί να προκληθεί από διάφορους γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Πρόσφατα η παγκόσμια ιατρική κοινότητα αντιλήφθηκε ότι -εκτός των άλλων- είναι αποτέλεσμα και της ασθένειας εγκύων γυναικών από τον ιό Ζίκα. Η μικροκεφαλία μπορεί επίσης να προκαλείται από την έκθεση του εμβρύου σε ορισμένους ιούς, φάρμακα, ή τοξίνες (για παράδειγμα χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών από τη μητέρα). Η μικροκεφαλία μπορεί επίσης να προκαλείται από ορισμένες επιπλοκές που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της γέννας. Το μειωμένο ποσοστό οξυγόνου στον εγκέφαλο του εμβρύου μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ανάπτυξης αυτής της διαταραχής. Ο σοβαρός υποσιτισμός της μητέρας, άρα και του εμβρύου, μπορεί επίσης να αυξήσει τις πιθανότητες σε ένα βρέφος να αναπτύξει μικροκεφαλία. Επίσης, το σύνδρομο Down και άλλες ασθένειες ή παθήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μικροκεφαλία. Όπως επίσης και οι λοιμώξεις του εμβρύου (όπως τοξοπλάσμωση, κυτταρομεγαλοϊός, ερυθρά και ανεμοβλογιά) κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Συμπτώματα
Η κύρια ένδειξη για την μικροκεφαλία είναι προφανής: Το μέγεθος του κεφαλιού του παιδιού είναι πολύ μικρότερο από εκείνο των άλλων παιδιών της ίδιας ηλικίας και φύλου. Το μέγεθος του κεφαλιού μετράται ως η περιφέρεια του κρανίου στην κορυφή του κεφαλιού του παιδιού. Υπάρχουν τυποποιημένα διαγράμματα κανονικής ανάπτυξης ενός παιδιού και η μέτρηση συγκρίνεται με μετρήσεις άλλων παιδιών και διαχωρίζεται σε εκατοστημόρια (κατηγορίες με ποσοστά %). Μερικά παιδιά έχουν απλά πιο μικρές κεφαλές, με την μέτρηση να πέφτει στο πρώτο εκατοστημόριο. Σε παιδιά με μικροκεφαλία, όμως, το μέγεθος του κεφαλιού είναι σημαντικά κάτω του μέσου όρου, ενδεχομένως ακόμη και κάτω από το πρώτο εκατοστημόριο για την ηλικία και το φύλο του. Ένα παιδί με πιο σοβαρή μικροκεφαλία μπορεί επίσης να έχει μέτωπο με κλίση προς τα πίσω.
Θεραπεία
Τα παιδιά με μικροκεφαλία έχουν πολλά αναπτυξιακά προβλήματα. Σε γενικές γραμμές δεν υπάρχει ακόμα καμία θεραπεία, αλλά η έγκαιρη παρέμβαση με υποστηρικτική θεραπεία, μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση της ανάπτυξης του παιδιού και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του.