H μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος (NAFLD) επηρεάζει εκατομμύρια άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η νόσος αυτή συχνά δεν ανιχνεύεται μέχρι προχωρημένου σταδίου, και μια οριστική διάγνωση απαιτεί επεμβατική βιοψία του ήπατος. Κάποιος υπότυπος της νόσου μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ηπατική κίρρωση και καρκίνο. Τώρα, πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα από μια προκαταρκτική μελέτη θέτουν τις βάσεις για μια μη επεμβατική εξέταση που απαιτεί μόνο ένα δείγμα κοπράνων. Το τεστ εξετάζει τα μικρόβια του εντέρου σε δείγμα κοπράνων. Η μελέτη – από ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Σαν Ντιέγκο (UCSD) και συνεργάτες τους από το J. Craig Venter Institute, La Jolla, Καλιφόρνια – δημοσιεύεται στο περιοδικό Cell Metabolism.
Η NAFLD είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ, είναι «μία από τις πιο κοινές αιτίες ηπατικής νόσου στις ΗΠΑ». Η NAFLD είναι διαφορετική από την αλκοολική ηπατική νόσο , στην οποία η συσσώρευση λίπους οφείλεται σε κατάχρηση αλκοόλ.
Στη νέα μελέτη – στην οποία συμμετείχαν 135 άτομα – οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μία εξέταση που βασίζεται σε έλεγχο των κοπράνων ήταν σε θέση να προβλέψει την προηγμένη NAFLD με ακρίβεια μεταξύ 88% και 94%. Ο πρώτος συγγραφέας Rohit Loomba, καθηγητής ιατρικής και διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου NAFLD στο UCSD, λέει ότι ο προσδιορισμός του ποιος έχει ή είναι σε κίνδυνο για NAFLD αποτελεί μια «κρίσιμη ιατρική ανάγκη.» Υπάρχουν δύο μορφές της NAFLD: απλό λιπώδες ήπαρ και μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα (NASH). Το απλό λιπώδες ήπαρ είναι μια μορφή NAFLD στην οποία υπάρχει λίπος στο ήπαρ, αλλά χωρίς φλεγμονή ή κυτταρικές βλάβες. Αυτή η μορφή συνήθως δεν οδηγεί σε βλάβη του ήπατος ή επιπλοκές, ενώ NASH είναι ο τύπος της NAFLD όπου, εκτός από την συσσώρευση λίπους, το ήπαρ φέρει επίσης ενδείξεις βλάβης και φλεγμονής των ηπατοκυττάρων. Η φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε ουλές ή ίνωση, και στη συνέχεια στην πιο σοβαρή κίρρωση, η οποία μεταβάλλει τη θεμελιώδη βιολογία του ήπατος. Η NASH μπορεί επίσης να εξελιχθεί σε καρκίνο του ήπατος.
Τα άτομα με NAFLD συχνά είναι συμπτωματικά. Μερικές φορές, άτομα με ένα τύπο NAFLD αργότερα διαγιγνώσκονται με άλλον τύπο. Έχοντας NAFLD αυξάνεται η πιθανότητα ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου. Κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι προκαλεί NAFLD, ή γιατί κάποια από τα άτομα που επηρεάζονται έχουν απλό λιπώδες ήπαρ, ενώ άλλοι έχουν NASH. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι περίπου το 20% των ατόμων με NAFLD έχουν NASH. Στις ΗΠΑ, μεταξύ 30%-40% των ενηλίκων πιστεύεται ότι έχουν NAFLD, και περίπου 3%-12% έχουν NASH. Η παχυσαρκία – και νοσήματα που σχετίζονται με την παχυσαρκία , όπως ο διαβήτης τύπου 2 – αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης NAFLD. Ο Καθ Loomba και οι συνεργάτες του σημειώνουν ότι η NAFLD θεωρείται ότι επηρεάζει μέχρι και το 50% των παχύσαρκων.
Οι ερευνητές επισημαίνουν πως μελέτες έχουν δείξει ότι η σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος – τα δισεκατομμύρια μικρόβια που ζουν στο έντερο μαζί με το γενετικό υλικό τους – μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο για παχυσαρκία. Δεδομένης της σύνδεσης παχυσαρκίας και NAFLD/NASH οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση εντερικού μικροβιώματος και NAFLD.
Εξέτασαν πρώτα 86 ασθενείς με NAFLD (διαγνωσμένη με βιοψία – συμπεριλαμβανομένων 72 με ήπια ή μέτρια νόσο και 14 με προχωρημένη νόσο). Από δείγματα κοπράνων των συμμετεχόντων ανέλυσαν το γονιδίωμα του εντερικού μικροβιώματός τους. Αυτή η διαδικασία εντόπισε 37 είδη βακτηρίων τα οποία διαφοροποιούσαν την προχωρημένη NAFLD από την ήπια ή μέτρια με 93,6% ακρίβεια. Στη συνέχεια επικύρωσαν αυτή τη διαπίστωση σε μια δεύτερη ομάδα 16 ασθενών με προχωρημένη NAFLD και 33 υγιείς εθελοντές που αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου. Αυτή τη φορά, βρήκαν ότι η σχετική αφθονία εννέα ειδών βακτηρίων – επτά εκ των οποίων ήταν στα 37 που προσδιορίστηκαν προηγουμένως – θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τους ασθενείς με NAFLD από την ομάδα ελέγχου με 88% ακρίβεια. «Πιστεύουμε ότι η μελέτη μας θέτει τις βάσεις για μια πιθανή δοκιμασία ανίχνευσης προχωρημένης ηπατικής ίνωσης βασιζόμενη απλά στο μικροβίωμα».