Τα παραπανίσια κιλά δεν επηρεάζουν μόνο την εμφάνισή μας αλλά και το DNA μας. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας διεθνούς μελέτης μεγάλης κλίμακας που συντονίζεται από το Helmholtz Zentrum München, το γερμανικό Κέντρο Έρευνας Διαβήτη, η οποία έχει δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature. Η μελέτη δείχνει ότι ένας υψηλός δείκτης μάζας σώματος οδηγεί σε επιγενετικές μεταβολές σε σχεδόν 200 θέσεις του γονιδιώματος – με επιπτώσεις στην έκφραση των γονιδίων.
Ενώ τα γονίδιά μας δεν αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής, ο τρόπος ζωής μας μπορεί να επηρεάσει άμεσα το περιβάλλον τους. Οι επιστήμονες μιλούν εδώ για το επιγονίδιωμα, το οποίο αναφέρεται σε όλα όσα συμβαίνουν πάνω ή γύρω από τα γονίδια. Μέχρι τώρα δεν υπήρξε έρευνα για το πώς το επιγονιδίωμα μεταβάλλεται ως αποτέλεσμα του να είναι κάποιος υπέρβαρος. “Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι υπολογίζεται ότι το ενάμιση δισεκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι υπέρβαροι,” είπε ο πρώτος συγγραφέας Δρ Simone Wahl της Ερευνητικής Μονάδας Μοριακής Επιδημιολογίας (AME) στο Helmholtz Zentrum München “, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι το υπερβολικό βάρος μπορεί έχει δυσμενείς συνέπειες και να οδηγήσει σε διαβήτη, καρδιαγγειακά και μεταβολικά νοσήματα”.
Η μεγαλύτερη μελέτη παγκοσμίως για ΔΜΣ και επιγενετική
Για το λόγο αυτό, η διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Δρ Christian Gieger και ο Δρ Harald Grallert της AME (καθώς και Jaspal Kooner και John Chambers του Imperial College του Λονδίνου) εξέτασαν τις πιθανές συσχετίσεις μεταξύ του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και των επιγενετικών αλλαγών. Χρησιμοποιώντας τεχνολογία αιχμής, η ομάδα πραγματοποίησε τη μεγαλύτερη μελέτη του κόσμου μέχρι σήμερα για το θέμα.
Οι επιστήμονες εξέτασαν τα δείγματα αίματος πάνω από 10.000 ανδρών και γυναικών από την Ευρώπη. Ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς ήταν κάτοικοι του Λονδίνου Ινδικής καταγωγής, οι οποίοι σύμφωνα με τους συγγραφείς βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για παχυσαρκία και μεταβολικά νοσήματα. Σε ένα πρώτο βήμα με 5.387 δείγματα, η ερευνητική ομάδα προσδιόρισε 207 γονιδιακούς τόπους που επιγενετικώς μεταβάλλονται ανάλογα με το ΔΜΣ. Συγκρίθηκαν στη συνέχεια με υποψήφιους τόπους σε δείγματα αίματος των 4.874 ατόμων και ήταν σε θέση να επιβεβαιωθούν 187 από αυτά. Περαιτέρω μελέτες και μακροχρόνιες παρατηρήσεις έδειξαν επίσης ότι οι αλλαγές ήταν κυρίως συνέπεια της ύπαρξης υπερβολικού βάρους και όχι η αιτία.
Σημαντικές αλλαγές επίσης στην έκφραση γονιδίων φλεγμονής
«Ειδικότερα, σημαντικές αλλαγές βρέθηκαν στην έκφραση των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για το μεταβολισμό των λιπιδίων και τη μεταφορά του υποστρώματος, αλλά σχετίζονται με φλεγμονή σε γονιδιακούς τόπους,” δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας Harald Grallert. Από τα δεδομένα, η ομάδα ήταν επίσης σε θέση να προσδιορίσει επιγενετικούς δείκτες που θα μπορούσαν να προβλέψουν τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου 2.