Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της νόσου του Πάρκινσον είναι η συσσώρευση στον εγκέφαλο μιας πρωτεΐνης γνωστής ως άλφα-συνουκλεΐνη. Για περισσότερες από δύο δεκαετίες, η άλφα-συνουκλεΐνη ήταν το επίκεντρο της προσοχής ερευνητών, κλινικών ιατρών και παρασκευαστών φαρμάκων που ενδιαφέρονται για τη νόσο. Αλλά η λειτουργία της άλφα-συνουκλεΐνης δεν είναι καλά κατανοητή. Μια νέα μελέτη με επικεφαλής τους ερευνητές στο Brigham and Women’s Hospital, το Harvard Stem Cell Institute και το Broad Institute of Harvard και το MIT ρίχνει φως στον ρόλο της, αποκαλύπτοντας μια νέα λειτουργία της πρωτεΐνης που σχετίζεται με το Πάρκινσον και σχετικές καταστάσεις. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο Cell.
«Η μελέτη μας προσφέρει νέες ιδέες για μια πρωτεΐνη που είναι γνωστό ότι βρίσκεται στο επίκεντρο της ανάπτυξης της νόσου του Πάρκινσον και των σχετικών διαταραχών», δήλωσε ο συγγραφέας της Vikram Khurana, MD, Ph.D., επικεφαλής του Τμήματος Κινηματικών Διαταραχών στο Τμήμα Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Μπρίγκαμ και του Χάρβαρντ και κύριος ερευνητής στο Κέντρο Νευρολογικών Νοσημάτων Ann Romney στο Brigham. “Πρόκειται για μια πρωτεΐνη που στοχεύεται από τις τρέχουσες θεραπευτικές μεθόδους, αλλά η λειτουργία της είναι άγνωστη. Παραδοσιακά, η άλφα-συνουκλεΐνη θεωρείται ότι παίζει ρόλο στη σύνδεση με την κυτταρική μεμβράνη και στη μεταφορά δομών γνωστών ως κυστίδια. Αλλά η μελέτη μας προτείνει ότι η άλφα -συνουκλεΐνη κάνει διπλή ζωή».
Οι αρχικές πληροφορίες του Khurana και των συναδέλφων του προέρχονταν από μοντέλα τοξικότητας άλφα-συνουκλεΐνης από ζυμομύγες και μύγες και τεκμηριώθηκαν μέσω μελετών ανθρώπινων κυττάρων, νευρώνων που προέρχονται από ασθενείς και ανθρώπινης γενετικής. Η ομάδα διαπίστωσε ότι το ίδιο τμήμα της πρωτεΐνης άλφα-συνουκλεΐνης που αλληλεπιδρά με τα κυστίδια συνδέεται επίσης με δομές «P-body», μηχανήματα στο κύτταρο που ρυθμίζουν την έκφραση των γονιδίων μέσω αγγελιαφόρων RNA (mRNAs). Σε επαγόμενους πολυδύναμους νευρώνες προερχόμενους από βλαστοκύτταρα που δημιουργήθηκαν από ασθενείς με Πάρκινσον που είχαν μεταλλάξεις γονιδίου άλφα-συνουκλεΐνης, η φυσιολογική δομή και λειτουργία του σώματος P χάθηκε και τα mRNA ρυθμίστηκαν ανώμαλα. Το ίδιο συνέβη σε δείγματα ιστών από εγκεφάλους μετά θάνατον. Οι ανθρώπινες γενετικές αναλύσεις υποστήριξαν τη συνάφεια αυτών των ευρημάτων με τη νόσο: οι ασθενείς που συσσωρεύουν μεταλλάξεις στα γονίδια του σώματος P φάνηκε να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για Πάρκινσον.
Οι συγγραφείς περιγράφουν την άλφα-συνουκλεΐνη ως «εναλλαγή ενός διακόπτη» που ρυθμίζει δύο πολύ διακριτές λειτουργίες: τη μεταφορά κυστιδίων και την έκφραση γονιδίων. Σε καταστάσεις ασθένειας, η ισορροπία σπάει. Τα ευρήματα έχουν πιθανές επιδράσεις στην ανάπτυξη θεραπειών για τη νόσο. Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι χρειάζεται περισσότερη σαφήνεια σχετικά με το ποια από τα εξαρτήματα του μηχανήματος P-body μπορεί να είναι οι καλύτεροι στόχοι για μια θεραπευτική παρέμβαση. Οι συνεχιζόμενες γενετικές μελέτες στοχεύουν στον εντοπισμό των ασθενών που θα μπορούσαν να είναι οι καταλληλότεροι για μια τέτοια παρέμβαση και πόσο αυτό το μονοπάτι που ανακαλύφθηκε πρόσφατα συμβάλλει στον κίνδυνο της νόσου και στην εξέλιξη της νόσου γενικά.