Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι μια ιδιαίτερα θανατηφόρα μορφή καρκίνου. Ένα άτομο που έχει διαγνωστεί με αυτόν τον τύπο όγκου του εγκεφάλου επιβιώνει συνήθως 15 μήνες, αν του δοθεί η καλύτερη δυνατή φροντίδα. Θεραπεία δεν υπάρχει, αν και πρόσφατα επιστήμονες στο Salk Institute ανακάλυψαν το «κλειδί» που βοηθά τα καρκινικά κύτταρα να πολλαπλασιάζονται τόσο γρήγορα κι έτσι υπάρχουν ελπίδες για θεραπεία.
«Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα είναι μια ασθένεια για την οποία δεν υπήρξε σχεδόν καμία βελτίωση στην έκβαση της θεραπείας για πολλά χρόνια», δήλωσε ο Inder Verma, καθηγητής στο εργαστήριο του Ινστιτούτου Salk της Γενετικής και συντάκτης της έρευνας που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιανουαρίου στο περιοδικό Science Advances. «Είναι σαφές ότι ακόμη και αν ένας χειρουργός αφαιρέσει το 99,99% από ένα πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, ό,τι έχει μείνει πίσω από τον όγκο, θα εξελιχθεί» πρόσθεσε.
Για να μελετήσουν πώς εξαπλώνεται το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, ο Verma και η ομάδα του επικεντρώθηκαν σε έναν παράγοντα μεταγραφής που ονομάζεται πυρηνικός παράγοντας κΒ (NF-kB). Κάνοντας πειράματα σε ποντικούς οι ερευνητές κατάλαβαν πως η δράση του ΝΡ- κΒ ωθεί τα καρκινικά κύτταρα στο να πολλαπλασιάζονται και πώς αν σταματούσαν την δράση του ΝΡ- κΒ θα επιβράδυναν την ανάπτυξη του καρκίνου και θα βελτίωσαν τα ποσοστά επιβίωσης.
«Τα πειράματά μας επιβεβαίωσαν ότι ο NF-kB είναι απαραίτητος για τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων», λέει ο Dinorah Friedmann-Morvinski, ερευνητής στο Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ στο Ισραήλ. «Κι επιτέλους βρήκαμε έναν τρόπο για τον περιορισμό του όγκου με στόχο την αύξηση της διάρκειας ζωής» πρόσθεσε.
Η ομάδα του Verma πειραματίστηκε με ποντικό που είχε πολύμορφο γλοιοβλάστωμα. Χρησιμοποιούνται γενετικά εργαλεία κατάφεραν να χειραγωγήσουν τα κύτταρα και να σταματήσουν την δραστηριότητα του NF-kB με δύο τρόπους. Καταρχήν, αύξησαν την παρουσία μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται IkBaM, η οποία αναστέλλει την δραστικότητα της NF-kB. Επίσης απάλειψαν ένα ένζυμο που αυξάνει τη δράση της NF-kB. Με μικρότερη πλέον δραστηριότητα του NF-kB, η ανάπτυξη του όγκου επιβραδύνθηκε και ο ποντικός έζησε πολύ περισσότερο σε σχέση με ποντίκια που είχαν πολύμορφο γλοιοβλάστωμα και δεν συμμετείχαν στο πείραμα.
Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα (Glioblastoma multiforme – GBM) είναι ο πιο κοινός και πιο επιθετικός τύπος πρωταρχικού εγκεφαλικού όγκου στους ανθρώπους. Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα χαρακτηρίζεται από πολύ φτωχή πρόγνωση, παρά την ύπαρξη πολλών θεραπευτικών μεθόδων. Στα κοινά συμπτώματα της ασθένειας περιλαμβάνονται επιληπτικές κρίσεις, ναυτίες και εμετοί, πονοκέφαλοι και ημιπαραλυσία, ενώ κυριότερο σύμπτωμα αποτελεί μια προοδευτική αλλοίωση της μνήμης, της προσωπικότητας ή νευρολογικές επιπλοκές, λόγω της εμπλοκής των κροταφικών και μετωπιαίων λοβών. Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα, για λόγους άγνωστους, πιο κοινό στους άνδρες. Τα περισσότερα γλοιοβλαστώματα φαίνεται να είναι σποραδικά (μεμονωμένα), χωρίς κάποια γενετική προδιάθεση. Δεν έχει αποδειχθεί πλήρως κάποια σχέση του γλοιοβλαστώματος με το κάπνισμα, τη διατροφή, τα κινητά τηλέφωνα ή τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία.