Η άνοια, δεν αντικατοπτρίζει καθαυτή μια συγκεκριμένη ασθένεια, αλλά αποτελεί ιατρικό όρο που περιγράφει ένα σύνολο από συμπτώματα που προκαλούνται από διαταραχές του εγκεφάλου. Ποια είναι λοιπόν τα είδη της άνοιας και τι συμπτώματα έχουν;
Στα άτομα που πάσχουν από άνοια, εμφανίζεται σημαντική μείωση των διανοητικών λειτουργιών τους, ενώ παράλληλα, χάνουν την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, διατήρησης συναισθηματικού ελέγχου, μπορεί να εμφανίζουν μεταβολές της προσωπικότητας καθώς και προβλήματα συμπεριφοράς, όπως επιθετικότητα, ψευδαισθήσεις και παραισθήσεις.
Πώς γίνεται λοιπόν η διάγνωση της άνοιας;
Οι γιατροί θέτουν την διάγνωση της άνοιας, μόνον όταν δύο ή περισσότερες λειτουργίες του εγκεφάλου-όπως είναι η μνήμη, η λεκτική ικανότητα, η αντίληψη, ή λογική, η κρίση-έχουν υποστεί σημαντική μείωση, χωρίς απώλεια της συνειδήσεως. Η απώλεια της μνήμης, αποτελεί συχνό σύμπτωμα της άνοιας, όμως μία απώλεια μνήμης από μόνη της, δεν σημαίνει ότι το άτομο πάσχει από άνοια.
Μερικές ταξινομήσεις που χρησιμοποιούνται συχνά, περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Φλοιώδης άνοια: Πρόκειται για μορφή άνοιας, κατά την οποία, η βλάβη του εγκεφάλου αφορά τον φλοιό (εξωτερικό στρώμα). Οι φλοιώδεις μορφές άνοιας, έχουν την τάση να προκαλούν προβλήματα μνήμης, γλώσσας, σκέψης και κοινωνικής συμπεριφοράς.
- Υποφλοιώδης άνοια: Μορφή άνοιας, που προσβάλλει τμήματα του εγκεφάλου κάτω από τον φλοιό. Η υποφλοιώδης άνοια, έχει την τάση να προκαλεί μεταβολές στα συναισθήματα και στην κίνηση, επιπλέον των προβλημάτων με την μνήμη.
- Προοδευτική/εξελικτική άνοια: Άνοια η οποία επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, περιλαμβάνοντας βαθμιαία όλο και περισσότερες διανοητικές ικανότητες.
- Πρωτοπαθής άνοια: Άνοια, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, η οποία δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας άλλης ασθένειας.
- Δευτεροπαθής άνοια: Άνοια η οποία είναι το αποτέλεσμα κάποιας σωματικής νόσου ή τραυματισμού.
Οι διαταραχές που προκαλούν άνοια, μπορεί να ταξινομηθούν κατά πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Αυτές οι ταξινομήσεις, προσπαθούν να ομαδοποιήσουν τις διαταραχές που έχουν ιδιαίτερα κοινά χαρακτηριστικά, όπως κατά πόσον είναι εξελικτικές ή ποια σημεία του εγκεφάλου επηρεάζονται.
Ποιες είναι οι συχνότερες ασθένειες ή καταστάσεις που χαρακτηρίζονται από άνοια;
• Νόσος του Αλτσχάιμερ
• Αγγειακή άνοια.
• Άνοια με σωμάτια Lewy
• Μετωποκροταφική άνοια
• Άνοια λόγω HIV
• Νόσος του Χάντινγκτον (Huntington) ή χορεία του Χάντινγκτον
• Άνοια των πυγμάχων (dementia pugilistica)
• Φλοιο-βασική εκφύλιση
• Νόσος Κρόιτσφελντ-Γιάκομπ (Creutzfeldt-Jakob)