Η γλυκοζυλίωση είναι μια φυσιολογική διαδικασία του οργανισμού μας, κατά την οποία η ζάχαρη του αίματος, η γλυκόζη, υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια και προσκολλάται στις βασικές πρωτεΐνες του οργανισμού, την αιμοσφαιρίνη και το κολλαγόνο. Οι πρωτεΐνες αυτές τροποποιούνται, με αποτέλεσμα να σχηματίζονται νέες επιβλαβείς ενώσεις που επηρεάζουν από τα αγγεία μέχρι το δέρμα.
Ο πρωτοπόρος στη μελέτη της γλυκοζυλίωσης Αμερικανός ερευνητής Anthony Cerami, ονόμασε τις ενώσεις αυτές AGE’s (Advanced Glycation End Products) ή «Τελικά Προϊόντα Προχωρημένης Γλυκοζυλίωσης». Τα μακρομόρια αυτά παρεμβαίνουν στη φυσιολογική λειτουργία των ιστών, παράγουν ελεύθερες ρίζες (οξείδωση) και αδρανοποιούν τα φυσικά αντιοξειδωτικά ένζυμα. Αλλοιώνουν επίσης το DNA των κυττάρων τροποποιώντας τις κυτταρικές λειτουργίες με αποτέλεσμα τη μείωση της φυσικής μας άμυνας.
Βλαβερές είναι οι συνέπειες της γλυκοζυλίωσης ιδίως στο δέρμα. Η πρωτεΐνη που αποτελεί βασικό δομικό συστατικό του δέρματος, το κολλαγόνο, διαχωρίζεται σε 3 τύπους: Ι, ΙΙ και ΙΙΙ. Ο τύπος ΙΙΙ είναι ο ισχυρότερος, σε αντίθεση με τον τύπο Ι, τον πιο αδύναμο. Τα AGE’s μετατρέπουν τον πιο σταθερό τύπο κολλαγόνου (ΙΙΙ) στον ασταθέστερο τύπο Ι. Η ενδογενής αυθόρμητη αντίδραση των σακχάρων που μεταφέρονται στο αίμα, με τις δερμικές ίνες (κολλαγόνο και ελαστίνη), μετατρέπει τις τελευταίες σε άκαμπτα και εύθραυστα μόρια, δίνοντάς τους μια ‘καραμελοποιημένη’ μορφή. Υποβαθμίζονται έτσι οι ιστοί στήριξης, το δέρμα χάνει σταδιακά τη σφριγηλότητα, την ελαστικότητα και τη σωστή του υγρασία, ενώ λεπτές γραμμές και ρυτίδες εμφανίζονται στην επιφάνειά του. Η εξασθενισμένη άμυνα του δέρματος απέναντι στην υπεριώδη ακτινοβολία προκαλεί την εμφάνιση σημαδιών φωτογήρανσης.
Κύρια αιτία της γλυκοζυλίωσης, όπως προαναφέραμε, αποτελεί η υπεργλυκαιμία, δηλαδή τα υψηλά επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα. Η κατανάλωση ζάχαρης αλλά και γενικότερα υδατανθράκων ταχείας καύσης (τους οποίους συναντάμε στα γλυκά, το λευκό ψωμί και τα ζυμαρικά) θα πρέπει να μην υπερβαίνει το 10% του συνόλου των ημερησίως προσλαμβανόμενων υδατανθράκων. Οι συνέπειες της γλυκοζυλίωσης μπορεί να αρχίσουν να εμφανίζονται προς το τέλος της τρίτης δεκαετίας και να γίνονται πιο έντονες με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο η διαδικασία ξεκινά από τη γέννησή μας και αποτελεί ένα μη αναστρέψιμο φαινόμενο.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες ιατρικές έρευνες ενοχοποιούν τα υποκατάστατα, με κύριο τη φρουκτόζη, ως πιο επιβλαβή για τον οργανισμό. Τόσο η γλυκόζη όσο και η φρουκτόζη ως σάκχαρα, προάγουν το μηχανισμό της γλυκοζυλίωσης. Η αντίδραση ωστόσο, που προκαλεί η φρουκτόζη είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από εκείνην της γλυκόζης. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει η δυνατότητα να περιορίσουμε τις επιπτώσεις αυτής της χημικής αντίδρασης επιλέγοντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής και μια ενδεδειγμένη φροντίδα για το δέρμα μας.