Editorial

Φαρμακευτική πολιτική στην Ελλάδα : Η αναζήτηση της αποτελεσματικότητας είναι η μόνη επιλογή

Φαρμακευτική πολιτική στην Ελλάδα : Η αναζήτηση της αποτελεσματικότητας είναι η μόνη επιλογή
Η φαρμακευτική πολιτική στην Ελλάδα, μετά την ραγδαία αύξηση των φαρμακευτικών  δαπανών την δεκαετία του 1990 μέχρι και το  2007 καθώς αυξάνονταν  με πολύ ταχύτερο ρυθμό από το ΑΕΠ ,έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια για να περιορίσει τις φαρμακευτικές δαπάνες, μειώνοντας τις τιμές και  μετατοπίζοντας μέρος του κόστους ,ειδικότερα στους ασθενείς. 

Το ελληνικό σύστημα υγείας είχε πληγεί από πληθώρα διαρθρωτικών αδυναμιών.  Ακολούθησε μια σοβαρή υποχρηματοδότηση κατά την διάρκεια της κρίσης, και το ήδη υποβαθμισμένο σύστημα δημόσιας υγείας, υπέστη περαιτέρω επιδείνωση της ποιότητας. Το Health technology assessment (HTA)  δημιουργήθηκε για να καλύψει τις φαρμακευτικές ανάγκες του πληθυσμού αλλά και να περιορίσει τις δαπάνες του δημόσιου προϋπολογισμού. Ωστόσο νομοθετήθηκε μία επιτροπή και όχι ο οργανισμός  Health technology assessment (HTA) .   Το νέο σύστημα τιμολόγησης και αποζημίωσης φαρμάκων ,φαίνεται να είναι ιδιαίτερα συγκεντρωτικό, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η συνολική διεθνής εμπειρία.

Η προσπάθεια αντιμετώπισης της υπερκατανάλωσης των φαρμάκων θα πρέπει να ξεκινήσει επιτέλους , από τον έλεγχο της υπερσυνταγογράφησης,  μέσω της  εφαρμογής της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης  στα δημόσια νοσοκομεία ΕΟΠΥΥ  δίνοντας την δυνατότητα δημιουργίας registry σε 24 ώρες . Κανείς δεν μπορεί να κατανοήσει μέχρι σήμερα , γιατί ενώ ο ΕΟΠΥΥ έχει ήδη τις  καταναλώσεις φαρμάκων δεν μπορεί να δημιουργήσει ένα registry των πιο συχνών και των πιο ακριβών (κατ’ αρχήν ) παθήσεων . Όσοι λαμβάνουν ινσουλίνη δεν είναι σίγουρα διαβητικοί ; Όσοι παίρνουν αγωγή για το ζάχαρο δεν είναι και αυτοί διαβητικοί άλλου τύπου ;  Με αυτά τα δεδομένα θα είχαμε ένα registry διαβητικών αλλά θα μπορούσε να γίνει και ένας δειγματοληπτικός έλεγχος, αν όντως όλοι αυτοί οι ασθενείς την χρειάζονται ή την λαμβάνουν καταχρηστικά . Στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες η φαρμακευτική αγωγή για την χοληστερίνη , το ζάχαρο και άλλες παρόμοιες παθήσεις ,δίνεται όταν ο ασθενής μπει σε δίαιτα για 6 μήνες ή ένα χρόνο και όταν δεν μειωθούν οι τιμές της χοληστερίνης ή του ζαχάρου , τότε μόνο του συνταγογραφούνται. Επίσης , στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν και άλλα υψηλότερα όρια προκειμένου να χορηγηθεί  η φαρμακευτική αγωγή .

Οι σοβαρές κυρώσεις όπως αφαίρεση της άδειας σε γιατρούς που υπερσυνταγογραφούν ή παρανομούν με κατευθυνόμενη συνταγογράφηση , θα παίξει καταλυτικό ρόλο στον έλεγχο της υπερσυνταγογράφησης.  Στόχος της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης είναι να διαμορφωθεί ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο περιβάλλον υπηρεσιών προς του πολίτες, τους ερευνητές, του ιατρούς και τις επιτελικές του δομές (Ατομικός Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας, Διαδικτυακά Ραντεβού Πολιτών για τα ΠΕΔΥ και τα Νοσοκομεία, Μητρώα Νοσημάτων και Ασθενών, Ενιαία Μητρώα Επαγγελμάτων και Επαγγελματιών Υγείας, Σύστημα Διαχείρισης της Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης, Σύστημα Παρακολούθησης και Ανάλυσης της Ποιότητας των Παρεχομένων Υπηρεσιών Φροντίδας Υγείας, Άτλαντας Υγείας κ.α.).

Η πανδημία του κορωνοιού αποτελεί μια ιστορική ευκαιρία για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού συστήματος υγείας. Η ΗΔΙΚΑ και ο ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να συνεργαστούν στην ανταλλαγή των στοιχείων των ασθενών ,ως οφείλουν .  Ενοποίηση συστημάτων συνταγογράφησης φαρμάκων, αναλωσίμων, εξετάσεων.  Η εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων . Με βάση το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μέχρι το 2022 η φαρμακευτική δαπάνη θα παραμείνει η ίδια στα 1.945 εκατομμύρια ευρώ . Θα πρέπει λοιπόν όλοι να συνειδητοποιήσουν ότι δεν θα αυξηθεί το ποσό που θα διαθέσει το κράτος για τα φάρμακα . Είναι απαραίτητος ο έλεγχος  του φαρμακευτικού προϋπολογισμού για να είναι ξεκάθαρο, που και πως δαπανώνται τα χρήματα  .  Επαναξιολόγηση του μηχανισμού επιστροφών (clawback) . Να δοθεί έμφαση στην αναπτυξιακή διάσταση του κλάδου του φαρμάκου  και να προωθηθούν οι επενδύσεις. Παράλληλα, να δοθεί έμφαση στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Ενίσχυση της πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες.

Σημαντικό πρόβλημα υπάρχει στον τρόπο που πραγματοποιούνται  οι προμήθειες φαρμάκων  στην Ελλάδα διότι γίνονται με πρόχειρους διαγωνισμούς στα νοσοκομεία, δημιουργώντας πολλές στρεβλώσεις όπως π.χ απευθείας αναθέσεις .Ο ρόλος της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας  είναι πολύ σημαντικός και θα πρέπει να ενισχυθεί ο τομέας της Υγείας.

Καθώς η ανάγκη περιστολής των δαπανών γίνεται πιο επείγουσα, η αναζήτηση αποτελεσματικότητας είναι ίσως η μόνη επιλογή για χώρες που δεν επιθυμούν να θέσουν σε κίνδυνο την ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και της δημόσιας υγείας. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα και ο περιορισμός του κόστους δεν αφορούν μόνο την εισαγωγή νέων πολιτικών, αλλά και την επιβολή των υφιστάμενων νόμων και την καταπολέμηση της διαφθοράς.