Ερευνητές από το Charité-Universitätsmedizin Berlin έχουν καταφέρει να βελτιώσουν την κατανόηση του βασικού μηχανισμού που εμπλέκεται στην παθογένεση μίας σοβαρής αυτοάνοσης νόσου. Για πρώτη φορά, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποδείξουν στενή σχέση μεταξύ της ενεργοποίησης του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου και της ενεργοποίησης του συστήματος του συμπληρώματος με τελικό αποτέλεσμα τη βλάβη οργάνων σε ασθενείς με συστηματική φλεγμονή των αιμοφόρων αγγείων που προκαλείται από τα αντισώματα ANCA. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έχουν δημοσιευθεί στα Πρακτικά της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ.
Η αγγειίτιδα που σχετίζεται με ANCA είναι μια συστηματική νόσος που χαρακτηρίζεται από το ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού επιτίθεται σε δομές μέσα στα λευκά αιμοσφαίρια , προκαλώντας φλεγμονή μέσα στα μικρά αιμοφόρα αγγεία . Οι νεφροί συνήθως εμπλέκονται στη αγγειίτιδα, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε οξεία νεφρική ανεπάρκεια , αλλά η νόσος μπορεί επίσης να επηρεάσει τους πνεύμονες και άλλα όργανα. Η συμβατική θεραπεία βασίζεται στην καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αυτή η μέθοδος θεραπείας σταματά την πρόοδο της νόσου, αλλά συνδέεται με σοβαρές παρενέργειες. Ποια είναι η σειρά των γεγονότων που ευθύνονται για την παραγωγή αυτής της νόσου; Μια ομάδα ερευνητών, με επικεφαλής τον PD Dr. Adrian Schreiber και τον καθηγητή Dr. Ralph Kettritz, μπόρεσαν να αποδείξουν ότι η διαδικασία ενεργοποιείται από την ενεργοποίηση μιας μορφής προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου (νεκρόπτωσης) μέσα στα λευκά αιμοσφαίρια του σώματος.
Αντισώματα που στοχεύουν ίδιες πρωτεϊνες του σώματος (αυτοαντισώματα) προσκολλώνται σε ορισμένα στοιχεία των λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτό ενεργοποιεί τη νεκρόπτωση, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τον σχηματισμό εξωκυττάριων παγίδων ουδετερόφιλων (NETs) – πολύπλοκων δικτύων εξωκυττάριων ινών αποτελούμενων από DNA. Η ομάδα ερευνητών ανακάλυψε ότι αυτές οι δομές NET παίζουν ρόλο στην ενεργοποίηση του συστήματος συμπληρώματος, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη της νόσου.
Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία γενετικά τροποποιημένων ζωικών μοντέλων και ένα φαρμακολογικό μοντέλο, οι ερευνητές μπόρεσαν να δείξουν ότι η νεκρόπτωση είναι ένας από τους βασικούς μηχανισμούς της παθογένεσης στην ανάπτυξη σοβαρής αγγειίτιδας, η οποία επίσης σχετίζεται με σοβαρή νεφρική εμπλοκή.
“Η συγκεκριμένη φαρμακολογική αναστολή του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου μπορεί μια μέρα να αποτελέσει μια νέα προσέγγιση για τη θεραπεία της αγγειίτιδας ANCA”, λέει ο PD Dr. Schreiber. “Οι πρώτες κλινικές μελέτες βρίσκονται σε εξέλιξη, εξετάζοντας εάν η αναστολή της νεκρόπτωσης μπορεί να είναι κατάλληλη για γενική εφαρμογή. Εξετάζοντας το μέλλον, ελπίζουμε ότι βάσει των δεδομένων μας θα είναι δυνατή η ανάπτυξη νέας θεραπείας για την αγγειίτιδα ANCA”.