Όταν τα παιδιά τους φτάσουν σε ηλικία 2-3 ετών, όσο και αν τα αγαπούν, όλοι οι γονείς νιώθουν ότι έχουν αλλάξει αρκετές πάνες. Έχει έρθει η ώρα να τα μάθουν να πηγαίνουν μόνα τους στην τουαλέτα. Ωστόσο, σε πολλές οικογένειες, αυτό δεν είναι εύκολη υπόθεση. Περίπου το 3% των τετράχρονων, κυρίως τα αγόρια, δεν έχουν μάθει να πηγαίνουν μόνα τους στην τουαλέτα. Αυτή η κατάσταση καλείται εγκόπριση.
Από πρακτική σκοπιά, υπάρχουν δύο είδη εγκόπρισης. Η συνηθέστερη είναι αυτή που συνδέεται με τη δυσκοιλιότητα και την κατακράτηση κοπράνων. Σε αυτή την κατάσταση, το ορθό βρίσκεται σε τέτοια ένταση, ώστε το παιδί δεν νιώθει καν την ανάγκη να αφοδεύσει. Επίσης, παρουσιάζει διαρροή κοπρωδών υγρών. Το παιδί μπορεί να υποφέρει από δυσκοιλιότητα για διάφορους λόγους. Ορισμένα υγιή παιδιά φαίνεται να έχουν προδιάθεση στη δυσκοιλιότητα – απλώς έτσι λειτουργεί το έντερό τους. Άλλοι παράγοντες είναι η διατροφή, η κατακράτηση κοπράνων για να αποφευχθεί μια επώδυνη κένωση, ο φόβος για την τουαλέτα ή η αναποτελεσματική εκπαίδευση χρήσης της τουαλέτας. Σπάνια, η παιδική δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις του εντερικού ή νευρικού συστήματος.
Η δεύτερη μορφή εγκόπρισης δεν σχετίζεται με τη δυσκοιλιότητα. Συνήθως προκύπτει από παιχνίδια ισχύος μεταξύ των γονιών, που θέλουν να εκπαιδεύσουν το παιδί τους να πηγαίνει μόνο του στην τουαλέτα και του παιδιού, που για διάφορους λόγους αρνείται πεισματικά να υπακούσει τους γονείς του.
Πώς εκδηλώνεται η εγκόπριση
Συνήθως, υπάρχει ιστορικό σκληρών κοπράνων και / ή σποραδικών κενώσεων. Το παιδί, που παρουσιάζει εγκόπριση, οφειλόμενη σε δυσκοιλιότητα, συνήθως κενώνει μικρά, αμορφοποίητα κόπρανα και έχει διαρροή κοπρώδους υγρού κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας.
Στα παιδιά που δεν πάσχουν από δυσκοιλιότητα, τα κόπρανα είναι μεγάλα και σχηματισμένα. Το παιδί είναι πεισματάρικο, αψηφά τις γονικές υποδείξεις και μπορεί να ενεργηθεί σε οποιοδήποτε σημείο, γεγονός που εξαγριώνει τους γονείς. Είναι επίσης πιθανόν το παιδί να πάσχει από σύνδρομο ελλιπούς προσοχής και να αντιδρά ενστικτωδώς στην ανάγκη αφόδευσης, ανεξάρτητα από το αν βρίσκεται μακριά από την τουαλέτα.
Πώς αντιμετωπίζεται η εγκόπριση
Εξαιτίας της συναισθηματικής φόρτισης που προκύπτει από αυτό το πρόβλημα, είναι προτιμότερο να αναζητήσετε βοήθεια. Ο παιδίατρος θα αξιολογήσει την κατάσταση, θα αποκλείσει πιθανά παθολογικά αίτια και θα καταστρώσει ένα πρόγραμμα για τη λύση του προβλήματος.
Πρώτη προτεραιότητα είναι η καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Μόνο όταν εξαλειφθεί η ένταση του ορθού, θα αποκατασταθεί η ομαλότητα των κενώσεων και θα λήξει η εγκόπριση. Παρόλο που μια δίαιτα πλουσιότερη σε ίνες μπορεί να βοηθήσει, η εγκόπριση απαιτεί τη χρήση υπακτικών. Υπάρχουν διάφορα είδη υπακτικών: άλλα μαλακώνουν τα κόπρανα και λιπαίνουν τον πεπτικό σωλήνα, άλλα αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων με ίνες (περιττό σε αυτή την περίπτωση), ενώ άλλα ενισχύουν τον περισταλτισμό του εντέρου. Η επιλογή των υπακτικών πρέπει να καθορίζεται από την εκάστοτε περίσταση. Όταν η κατάσταση βελτιωθεί, το παιδί θα διακόψει σταδιακά τη χρήση των υπακτικών φαρμάκων.
Η συμπεριφορά των γονιών είναι εξίσου σημαντικός παράγοντας για την αντιμετώπιση της εγκόπρισης. Οι γονείς θα πρέπει να είναι υποστηρικτικοί και να αποφεύγουν τις κυρώσεις.
- Φροντίστε να επαινείτε το παιδί και να ανταμείβετε τις προόδους του.
- Ενθαρρύνετε το παιδί να κάθεται μόνο του στην τουαλέτα έστω για λίγα λεπτά. Η καλύτερη στιγμή είναι μετά τα γεύματα ή αμέσως μετά το πρωινό ξύπνημα.
- Όταν η δυσκοιλιότητα βελτιωθεί, τηρήστε ένα ημερολόγιο, στο οποίο θα σημειώνετε τις «επιτυχημένες ημέρες» με ένα αστέρι ή ένα αυτοκόλλητο.
- Όταν επιτευχθεί ο στόχος, το παιδί θα πρέπει να λάβει κάποια ανταμοιβή (όχι απαραίτητα υλική).
Αν η εγκόπριση προκύπτει από «παιχνίδια ισχύος», φροντίστε να θέσετε τέλος στις συγκρούσεις, ώστε να εξαλειφθούν οι λόγοι αντίδρασης και αντίστασης του παιδιού σας. Μπορείτε να συζητήσετε το θέμα με το παιδί, είτε μόνοι σας είτε με την παρέμβαση του γιατρού. Προχωρήστε σε ανακωχή και μεταφέρετε την ευθύνη των κενώσεων στο παιδί. Αφήστε το να αποφασίζει μόνο του, χωρίς υπενθυμίσεις, πότε θα χρησιμοποιεί την τουαλέτα. Θα πρέπει να του προσφέρετε τη βοήθειά σας μόνο στην εναπόθεση των κοπράνων – είναι αναμφισβήτητα μια δυσάρεστη κατάσταση, αλλά δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με υστερία. Αν η κατάσταση δεν βελτιωθεί ύστερα από ένα μήνα, αξιολογήστε ξανά τα δεδομένα με το γιατρό. Μερικές φορές απαιτείται πιο εντατική συμβουλευτική, ή ακόμα και ψυχιατρική, βοήθεια.
Παρόλο που η αντιμετώπιση της εγκόπρισης αποτελεί πρόκληση για όλα τα μέλη της οικογένειας, η κατάσταση βελτιώνεται. Λιγότερο από το 1% των παιδιών εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα μετά το 11ο έτος της ηλικίας τους.