Της Νικολέτας Ντάμπου
Νέα θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση η οποία συμβάλλει στη σημαντική βελτίωση των υποτροπών αλλά και των βλαβών του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως απεικονίζονται στη μαγνητική τομογραφία και ο κίνδυνος εξέλιξης της αναπηρίας, εντάχθηκε πρόσφατα στη θετική λίστα συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Χορηγείται μία φορά ανά δύο εβδομάδες.
Πρόκειται για την πεγκιντερφερόνη βήτα-1α που εντάχθηκε πρόσφατα στη θετική λίστα συνταγογραφούμενων φαρμάκων, μετά την έγκριση της άδειας κυκλοφορίας της από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούλιο του 2014. Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1αέλαβε έγκριση για τη θεραπεία ενηλίκων ασθενών με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση (RRMS), την πιο συχνή μορφή της νόσου. Χορηγείται υποδορίως μια φορά κάθε δύο εβδομάδες με μια νέα, έτοιμη προς χρήση συσκευή αυτοχορήγησης.Είναι η μόνη πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη που έχει εγκριθεί για τη συγκεκριμένη νόσο, η οποία έχει αποδείξει κλινικά πως συμβάλλει στη σημαντική βελτίωση καίριων παραμέτρων της νόσου, όπως είναι οι υποτροπές, οι βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως απεικονίζονται στη μαγνητική τομογραφία και ο κίνδυνος εξέλιξης της αναπηρίας.
Η ευρωπαϊκή έγκριση της πεγκιντερφερόνης βήτα-1α βασίστηκε στα αποτελέσματα μιας από τις πιο εκτεταμένες πιλοτικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί με ιντερφερόνες, της διετούς μελέτης φάσης ΙΙΙ ADVANCE1, στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 1.500 ασθενείς με υποτροπιάζουσα διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση. Στη μελέτη ADVANCE, η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α, χορηγούμενη μία φορά κάθε δύο εβδομάδες, μείωσε σημαντικά την ετησιοποιημένη συχνότητα υποτροπών (ARR) κατά 36% συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο (p=0,0007) τον πρώτο χρόνο. Μείωσε επίσης τον κίνδυνο παρατεταμένης εξέλιξης της αναπηρίας επιβεβαιωμένης στις 12 εβδομάδες κατά 38% (p=0,0383) και στις 24 εβδομάδες κατά 54% (p=0,0069, post-hocanalysis), συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο. Επιπρόσθετα, μείωσε σημαντικά τον αριθμό των βλαβών που προσλαμβάνουν γαδολίνιο κατά 86% συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο (p<0,0001)1 κατά το πρώτο έτος παρακολούθησης. Τα αποτελέσματα του δεύτερου έτους παρακολούθησης επιβεβαιώνουν τη διατήρηση της αποτελεσματικότητας της νέας θεραπείας σε βάθος διετίας.
- Η πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη βήτα-1α αποδεδειγμένα ελαττώνει σε στατιστικά σημαντικό βαθμό τις υποτροπές, τον κίνδυνο εξέλιξης της αναπηρίας και τις βλάβες του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως απεικονίζονται στη μαγνητική τομογραφία. Παράλληλα, εμφανίζει ένα προφίλ ασφάλειας αντίστοιχο του εδραιωμένου προφίλ ασφάλειας των ιντερφερονών .
- Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα από τη μελέτη επέκτασης Φάσης ΙΙΙ ADVANCEεπιβεβαιώνουν το προφίλ ασφάλειας της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α όπως και τη σημαντική επίδραση στα κλινικά και απεικονιστικά ευρήματα και στο δείκτη NEDA (απουσία δραστηριότητας της νόσου)5.
- H πεγκιντερφερόνη βήτα-1α είναι η μόνη πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη που έχει εγκριθεί για τη θεραπεία τηςυποτροπιάζουσας-διαλείπουσας πολλαπλής σκλήρυνσης.
«Η πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη βήτα-1α αποτελεί μια πολύ σημαντική εξέλιξη της τελευταίας δεκαετίας στον τομέα των ιντερφερονών. Προσφέρει στους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση ισχυρή αποτελεσματικότητα, ένα προφίλ ασφάλειας αντίστοιχοτου εδραιωμένου προφίλ ασφάλειας των ιντερφερονών και σημαντικά λιγότερες ενέσεις συγκριτικά με τις άλλες διαθέσιμες θεραπείες με ιντερφερόνη, με μια εύκολη στη χρήση συσκευή αυτοχορήγησης» ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου ο Καθηγητής Νευρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Νικόλαος Γρηγοριάδης, MD, PhD, Β’ Νευρολογική Κλινική, Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ.
Ο Καθηγητής Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Παναγιώτης Παπαθανασόπουλος, Διευθυντής Νευρολογικής Κλινικής ΠΓΝΠ δήλωσε: «Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα που έχει επιδείξει η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α σε συνδυασμό με το λιγότερο συχνό δοσολογικό σχήμα, προσδίδει στον ασθενή ελευθερία και ανεξαρτησία να πραγματοποιεί τις επαγγελματικές και λοιπές δραστηριότητες του καθώς θα ασχολείται μόνο 2 φορές το μήνα με τη θεραπεία του».
Σύμφωνα με τον Νευρολόγο και Διευθυντή του Ιατρικού Τμήματος της GENESIS Pharma, κ. Γιώργο Καραχάλιο: «Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια χρόνια νόσος που επηρεάζει τους ασθενείς σε μια πολύ δυναμική ηλικία, γι΄αυτό και είναι κρίσιμο να μπορούν να παραμένουν δραστήριοι και να έχουν ποιότητα ζωής σε βάθος χρόνου. Η διαρκής διεύρυνση των θεραπευτικών επιλογών για τους Έλληνες ασθενείς που ξεπερνά πλέον τις 10 θεραπείες, μας φέρνει πιο κοντά στο στόχο της καλύτερης διαχείρισης της πολλαπλής σκλήρυνσης και της εξατομίκευσης της θεραπείας. Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1a είναι η πέμπτη εγκεκριμένη θεραπεία της διεθνούς φαρμακευτικής εταιρείας Biogen που κυκλοφορεί για τους ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και σηματοδοτεί τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου της με θεραπείες που καλύπτουν εξατομικευμένες ανάγκες των ασθενών, θεραπείες που επιτρέπουν μια ευελιξία στη διαχείριση της ασθένειάς τους. Εμείς από την πλευρά μας, μέσα από τη μακροχρόνια συνεργασία μας με την Biogen, κάνουμε μια διαρκή προσπάθεια να διασφαλίζουμε την πρόσβαση των χιλιάδων ασθενών στην Ελλάδα στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο που προκύπτει μέσα από μια πολύ σημαντική ερευνητική δραστηριότητα στην πολλαπλή σκλήρυνση που μετρά περισσότερα από 30 χρόνια».
Δεδομένα ασφάλειας και αποτελεσματικότητας
Τα δεδομένα για την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α προέρχονται από τη μελέτη Φάσης ΙΙΙ ADVANCE που διήρκεσε δύο έτη, ενώ οι ασθενείς συνέχισαν την παρακολούθησή τους στο πλαίσιο της μελέτης επέκτασης ATTAIN, από την οποία έχουν ανακοινωθεί αποτελέσματα από το πρώτο έτος παρακολούθησης.
Τα στοιχεία αποτελεσματικότητας είναι συμβατά με τη μελέτη Φάσης ΙΙΙ ADVANCEκαταδεικνύοντας την ισχυρή αποτελεσματικότητα της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α σε βάθος χρόνου:
- Η επίδραση της πεγκιντερφερόνης βήτα-1α, χορηγούμενης υποδορίως κάθε 2 εβδομάδες σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση, παρέμεινε θετική σε κλινικές παραμέτρους όπως είναι ο ετησιοποιημένος ρυθμός υποτροπών (ARR), το ποσοστό των ασθενών που εμφάνισαν υποτροπή και το ποσοστό των ασθενών με εξέλιξη της αναπηρίας επιβεβαιωμένης στις 24 εβδομάδες.4
- Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α έδειξε επίσης σταθερή αποτελεσματικότητα κατά τη διάρκεια της περιόδου των τριών χρόνων σε όλα τα σημαντικά απεικονιστικά σημεία: αριθμός βλαβών που προσλαμβάνουν γαδολίνιο (Gd), νέες T1 υπόπυκνες βλάβες, καθώς και νέες ή προσφάτως διευρυμένες Τ2 υπέρπυκνες βλάβες.4,5
- Μια επιπρόσθετη post-hoc ανάλυση αφορούσε το δείκτη NEDA, που ορίστηκε ως «καμία ενεργότητα της νόσου σε κλινικές και απεικονιστικές παραμέτρους», που σημαίνει ότι οι ασθενείς δεν παρουσίασαν υποτροπές και επιδείνωση της αναπηρίας επιβεβαιωμένης στις 24 εβδομάδες, δεν εμφάνισαν Gd + βλάβες, ή κάποια νέα ή μεγεθυμένη Τ2 βλάβη.5
- Το ποσοστό των ασθενών στον πληθυσμό με πρόθεση για θεραπεία (intenttotreat– ITTpopulation) που πέτυχαν απουσία δραστηριότητας της νόσου (NEDA) ήταν 34,8% κατά το πρώτο έτος και 54,3% κατά το δεύτερο έτος της μελέτης ADVANCE, και 48,7 % κατά το πρώτο έτος της μελέτης ATTAIN, καταδεικνύοντας συνεχιζόμενη αποτελεσματικότητα για μια περίοδο τριών ετών.5
Το προφίλ ανοχής και ασφάλειας της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α, όπως εξετάστηκε στην μελέτη ADVANCE1 είναι παρόμοιο του εδραιωμένου προφίλ ασφάλειας των ιντερφερονών. Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες από τη θεραπεία (συχνότητα ≥10% και τουλάχιστον κατά 2% πιο συχνές με τη πεγκιντερφερόνη βήτα-1α σε σχέση με το εικονικό φάρμακο) ήταν οι αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, γριππώδη συμπτώματα, πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγία, ρίγη, πόνος στο σημείο της ένεσης, αδυναμία, κνησμός στο σημείο της ένεσης και αρθραλγία.1 Τα δεδομένα από τη μελέτη ATTAINεπίσης κατέδειξαν επίσης την ασφάλεια της πεγκιντερφερόνης βήτα-1aσε διάστημα τριών ετών σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση.
Τι είναι η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α ;
Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ και την Αυστραλία για υποτροπιάζουσες μορφές της πολλαπλής σκλήρυνσης και έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση. Η Biogen συνεχίζει να εργάζεται για την κυκλοφορία της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α σε επιπλέον χώρες.
Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α είναι μια ενέσιμη, υποδορίως χορηγούμενη θεραπεία για την υποτροπιάζουσα διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση. Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α προκύπτει από την πεγκυλίωση της ιντερφερόνης βήτα-1α και οδηγεί σε αύξηση του χρόνου ημιζωής επιτρέποντας τη χορήγηση μία φορά κάθε δύο εβδομάδες. Η πεγκιντερφερόνη βήτα-1α ανήκει στην κατηγορία των ιντερφερονών που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Τα κλινικά και απεικονιστικά δεδομένα από το κλινικό πρόγραμμα ανάπτυξης έδειξαν μείωση των υποτροπών και του κινδύνου εξέλιξης της αναπηρίας καθώς και του αριθμού των βλαβών σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, και υποστήριξαν το κλινικό προφίλ αποτελεσματικότητας της θεραπείας.
Ασφάλεια
Σοβαρή ηπατική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων της ηπατίτιδας, της αυτοάνοσης ηπατίτιδας και σπάνιων περιπτώσεων σοβαρής ηπατικής ανεπάρκειας, έχουν αναφερθεί με την ιντερφερόνη βήτα. Αυξήσεις στα ηπατικά ένζυμα και ηπατική βλάβη έχουν παρατηρηθεί με τη χορήγηση της πεγκιντερφερόνης βήτα-1α σε κλινικές μελέτες. Κατάθλιψη, αυτοκτονικός ιδεασμός και αυτοκτονία έχουν αναφερθεί σε ασθενείς που ελάμβαναν ιντερφερόνη βήτα. Επιληπτικές κρίσεις συνδέονται επίσης με τη χρήση της ιντερφερόνης βήτα.
Ως σπάνιες επιπλοκές της θεραπείας με ιντερφερόνη βήτα αναφέρονται επίσης η αναφυλαξία και άλλες σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης, συμπεριλαμβανομένης της νέκρωσης στο σημείο της ένεσης, μπορεί να συμβούν με τη χρήση της υποδόριας ιντερφερόνης βήτα.
Έχει αναφερθεί επιδείνωση της καρδιακής νόσου σε ασθενείς που λαμβάνουν ιντερφερόνη βήτα. Η συχνότητα εμφάνισης καρδιαγγειακών συμβάντων ήταν παρόμοια μεταξύ της ομάδας του Plegridy και της ομάδας εικονικού φαρμάκου (7% σε κάθε ομάδα). Δεν αναφέρθηκαν σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάντα σε ασθενείς που έλαβαν Plegridy στη μελέτη ADVANCE.
Η ιντερφερόνη βήτα μπορεί να προκαλέσει μειωμένες μετρήσεις του περιφερικού αίματος σε όλες τις κυτταρικές σειρές, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων περιπτώσεων πανκυτταροπενίας και σοβαρής θρομβοπενίας. Οι αυτοάνοσες διαταραχές πολλαπλών οργάνων-στόχων, συμπεριλαμβανομένων της ιδιοπαθούς θρομβοκυτταροπενίας, του υπερ και υποθυρεοειδισμού, και της αυτοάνοσης ηπατίτιδας έχουν αναφερθεί με την ιντερφερόνη βήτα.
Το ποσοστό των εξουδετερωτικών αντισωμάτων ήταν 1% μετά από τρία χρόνια.
Μελέτη ADVANCE:
Η μελέτη Φάσης ΙΙΙ ADVANCE είναι μια διετής, πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή μελέτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κατά το πρώτο της έτος, η οποία αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της υποδορίως χορηγούμενης πεγκιντερφερόνης βήτα-1α χορηγούμενης κάθε 2 ή κάθε 4 εβδομάδες σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της ADVANCE ήταν ο ετησιοποιημένος ρυθμός υποτροπών. Δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία περιλάμβαναν τον αριθμό των νέων ή μεγεθυνόμενων Τ2 υπέρπυκνων βλαβών , το ποσοστό των ασθενών που υποτροπίασαν και το ποσοστό των ασθενών με εξέλιξη της αναπηρίας στις 48 εβδομάδες.
Μετά το πρώτο έτος, οι ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο τυχαιοποιήθηκαν ξανά σε πεγκιντερφερόνη βήτα-1α (κάθε 2 ή 4 εβδομάδες) για το δεύτερο έτος και οι ασθενείς που λάμβαναν δραστική θεραπεία κατά το πρώτο έτος παρέμειναν στο ίδιο δοσολογικό σχήμα κατά το δεύτερο έτος.
Μελέτη ATTAIN
Η μελέτη ATTAIN είναι μία διετής, ανοιχτή, πολυκεντρική μελέτη επέκτασης της μελέτης Φάσης ΙΙΙ ADVANCE. Το κύριο καταληκτικό σημείο είναι η αξιολόγηση του προφίλ ασφάλειας και ανοχής της πεγκυλιωμένης ιντερφερόνης βήτα-1α σε βάθος χρόνου, σε ασθενείς με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση που συμμετείχαν στη μελέτη ADVANCE και συνέχισαν να λαμβάνουν θεραπεία με πεγκυλιωμένη ιντερφερόνη βήτα-1α. Δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία περιλαμβάναν την αξιολόγηση της επίδρασης της πεγκιντερφερόνης βήτα-1α στη μείωση της ετησιοποιημένης συχνότητας υποτροπών (ARR), στη μείωση του αριθμού των νέων ή των ενεργών βλαβών, το ποσοστό των ασθενών που υποτροπίασαν και αξιολόγηση της μαγνητικής τομογραφίας. Η ανάλυση για όλα τα κύρια και δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία αποτελεσματικότητας πραγματοποιήθηκε στο τέλος του πρώτου έτους, μετά τη διετή μελέτη ADVANCE.
Τι είναι η πεγκυλίωση;
Η πεγκυλίωση αυξάνει το μέγεθος του μορίου, παρατείνοντας τη διάρκεια κυκλοφορίας του στον οργανισμό. Επιτρέπει έτσι μεγαλύτερη διάρκεια ημιζωής, σταθεροποιεί το μόριο βελτιώνοντας τη διαλυτότητά του και το θωρακίζει από ένζυμα του οργανισμού που προσπαθούν να το διασπάσουν σε μικρότερα σωματίδια, μειώνοντας έτσι το ρυθμό απέκκρισης του μορίου από τον οργανισμό. Η πεγκυλίωση είναι μια εδραιωμένη επιστημονική διαδικασία που εφαρμόζεται για περισσότερα από 20 χρόνια.
Τι είναι η πολλαπλή σκλήρυνση;
Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης αυτοάνοση νόσος που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα, δηλαδή τον εγκέφαλο, το νωτιαίο μυελό και οπτικά νεύρα και μπορεί να οδηγήσει σε αναπηρία. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια, όπως μούδιασμα στα άκρα, ή σοβαρά, όπως παράλυση ή απώλεια της όρασης. Η εξέλιξη, η σοβαρότητα και τα συμπτώματα της πολλαπλής σκλήρυνσης είναι απρόβλεπτα και διαφέρουν σε κάθε ασθενή. Εμφανίζεται κυρίως σε νεαρούς ενήλικες μεταξύ 20-40 ετών και προσβάλλει τις γυναίκες πιο συχνά από ότι τους άντρες. Η πολλαπλή σκλήρυνση επηρεάζει περισσότερους από 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο8, με περισσότερους από 600.000 πάσχοντες στην Ευρωπαϊκή Ένωση.9 Η υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση (RRMS) είναι η πιο συχνή μορφή της νόσου, αντιπροσωπεύοντας το 85% των περιπτώσεων. Χαρακτηρίζεται από σαφείς εξάρσεις γνωστές σαν υποτροπές, οι οποίες χαρακτηρίζονται από οξεία εγκατάσταση νευρολογικής δυσλειτουργίας που υποχωρούν πλήρως ή μερικώς.
Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση περίπου 10.000-12.000 ασθενείς.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
