ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ
Αθανάσιος Δημόπουλος
Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
video

Αθανάσιος Δημόπουλος : Σε 5 χρόνια θα μειώθει το προσδόκιμο ζωής κάποιων καρκινοπαθών

Αθανάσιος Δημόπουλος στο healthweb.gr: Ο Πρύτανης  του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ( ΕΚΠΑ ) κ. Αθανάσιος Δημόπουλος παραχώρησε συνέντευξη στην εκπομπή Opinion Healthμε τη Νικολέτα Ντάμπου   για την επιδημιολογική έξαρση και το τρίτο κύμα της πανδημίας στη χώρα μας αλλά και για τις κλινικές μελέτες του εμβολίου κατά του COVID 19 . Παράλληλα συζητήσαμε για τον καρκίνο και τους ογκολογικούς ασθενείς αλλά και τις νέες κλινικές μελέτες για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών σχημάτων αλλά και για ποια θα είναι η επόμενη μέρα γι’ αυτούς μετά το πέρας της πανδημίας. Κύριε Δημόπουλε καλώς ήρθατε ας ξεκινήσουμε τη συζήτηση μας με την επιδημιολογική εικόνα και την πορεία της πανδημίας στη χώρα μας. Βάσει των τελευταίων εξελίξεων και την μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων πιστεύετε ότι η Ελλάδα έχει εισέλθει στο τρίτο κύμα της πανδημίας του COVID 19; Βρισκόμαστε εμφανώς στο τρίτο κύμα της πανδημίας του Κορωνοϊού. Υπάρχει μία σημαντική έξαρση όχι μόνο στον αριθμό των κρουσμάτων αλλά και στον αριθμό των ασθενών που χρήζουν νοσηλείας σε μονάδες COVID και σε μονάδες εντατικής θεραπείας . Ελπίζουμε, ότι θα μπορέσει το σύστημα υγείας να αντεπεξέλθει . Ήδη γίνονται προσπάθειες να ανοίξουν επιπλέον κλίνες εντατικής θεραπείες αλλά και COVID . Πιστεύετε ότι αυτό θα είναι αρκετό για να αντιμετωπιστεί η κατάσταση και τι άλλο θα μπορούσε να γίνει;  Πιστεύω ότι τρεις παράγοντες ευθύνονται για την έξαρση της πανδημίας .

  • Το πρώτο είναι η κόπωση η οποία ευθύνεται και για την περιορισμένη πειθάρχηση στα περιοριστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
  • Το δεύτερο που πρέπει να σημειώσουμε είναι ο καιρός . Ξέρουμε ότι τον Φεβρουάριο και αρχές Μαρτίου, ιδιαίτερα στην περιοχή της Αττικής είναι οι μήνες που έχουμε τη μεγαλύτερη έξαρση αερογενών ιογενών λοιμώξεων, επομένως βρισκόμαστε σε μία πολύ ευάλωτη περίοδο από πλευράς κλίματος.
  • Ο τρίτος παράγοντας είναι οι μεταλλάξεις του ιού οι οποίες οδηγούν σε μία μεγαλύτερη μεταδοτικότητα , αυτό το έχουμε δει σχεδόν σε όλα τα κράτη του κόσμου. Πιστεύετε  ότι ευθύνονται οι μεταλλάξεις που έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα τόσο η βρετανική όσο και η νοτιοαφρικανική ;
  • Στην Ελλάδα ευτυχώς προς το παρόν έχουμε πολύ περιορισμένα κρούσματα κρούσματα με την νότιο αφρικανική μετάλλαξη, κυριαρχεί η βρετανική μετάλλαξη που όπως έχει γίνει γνωστό προσδίδει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.

Πως κρίνεται την διαχείριση της Πανδημίας από την πολιτεία; Η μέχρι τώρα διαχείριση της πανδημίας από την πολιτεία ιδιαίτερα στην αρχή της κρίσης θεωρείται επιτυχής, παρόλα τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα στην Ελλάδα . Έχουμε αποφύγει να δούμε σκηνές όπως σε άλλες Ευρωπαϊκές πόλεις ή ακόμα και σε μεγάλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Όσοι ασθενείς έχουν χρειαστεί ή είχαν ένδειξη και χρήζουν νοσηλείας στις μονάδες εντατικής θεραπείας , αυτό έχει πραγματοποιηθεί. Η θνητότητα του COVID 19 στην Ελλάδα είναι σε καλύτερο επίπεδο ίσως και από τις πιο προηγμένες χώρες. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας ενισχύθηκαν οι μονάδες εντατικής θεραπείας και τους τελευταίους μήνες υπάρχει επιτάχυνση των διαδικασιών για την πρόσληψη υγειονομικού και ιατρικού προσωπικού αλλά και νοσηλευτικού καθώς επίσης και για την στελέχωση και αύξηση των κλινών εντατικής θεραπείας. Με δεδομένο ότι υπάρχει μεγάλη πληρότητα στις μονάδες εντατικής θεραπείας του COVID 19 . Πώς βλέπετε την εξέλιξη της πανδημίας τις επόμενες 15 μέρες στη χώρα μας; Είναι πολύ σωστό το ερώτημα . Οι επόμενες 15 ημέρες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες διότι γνωρίζουμε ότι όταν έχουμε αύξηση των κρουσμάτων και αύξηση των εισαγωγών στις μονάδες COVID , αυτό μεταφράζεται μετά από μερικές ημέρες σε αύξηση των ασθενών που χρήζουν υποστήριξης σε μονάδες εντατικής θεραπείας . Ήδη γνωρίζουμε ότι στα νοσοκομεία μετατρέπονται γενικές κλίνες σε μονάδες για ασθενείς με COVID . Είναι κάτι το οποίο θα συνεχιστεί όσο παρατηρείται αυξημένη ανάγκη για την αντιμετώπιση αυτών των ασθενών.   Η πορεία των εμβολιασμών είναι ικανοποιητική στην Ελλάδα; Είναι ικανοποιητική. Πλησιάζουμε το ένα εκατομμύριο εμβολιασμούς που σημαίνει ότι περίπου 700.000 συνάνθρωποί μας έχουν εμβολιαστεί με την δυνατότητα κι ενός τρίτου εμβολίου της Janssen -Johnson and Johnson που πιστεύουμε ότι θα πάρει έγκριση αυτήν την εβδομάδα και στην Ευρώπη . Νομίζω ότι θα υπάρξει μία πολύ καλύτερη πορεία όσον αφορά στους εμβολιασμούς . Με τρία διαθέσιμα εμβόλια το στοίχημα είναι το Μάιο να έχουμε πετύχει τον εμβολιασμό όλων των ατόμων άνω των 60 ετών καθώς επίσης και τον ιδιαίτερα ευάλωτων   ομάδων που ανήκουν στην κατηγορία Α2 .       Υπολογίζεται ότι είναι γύρω στις 250.000 άτομα. Επομένως , αυτό θα δώσει την δυνατότητα να προστατεύονται όσο γίνεται περισσότερα άτομα τα οποία έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα εάν μολυνθούν να νοσήσουν βαριά. Πόσα άτομα πιστεύετε ότι θα έχουν εμβολιαστεί μέχρι το καλοκαίρι; Ανάλογα με το ρυθμό των εμβολίων . Υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να έχουμε πετύχει το 30% με 40% των αναγκών σε Εμβολιασμό του SARS-CoV-2 μέχρι το καλοκαίρι. Πόσες κλινικές μελέτες έχετε πραγματοποιήσει στο πανεπιστήμιο για το εμβόλιο του COVID 19; Στην Ελλάδα προς το παρόν δεν υπήρξε ενεργοποίηση κλινικών μελετών για το εμβόλιο κατά του COVID 19 . Yπάρχει βέβαια συμμετοχή ελλήνων ερευνητών και ελληνικές μελέτες οι οποίες εξετάζουν διάφορες θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως είναι με το remdesivir αλλά και μονοκλωνικά αντισώματα που αναστέλλουν τον Κορωνοίο ή μονοκλωνικά αντισώματα που αναστέλλουν τις κυτταροκίνες που δημιουργούν το καταρράκτη το κυτταροκινών . Μπορώ να σας πω ότι τουλάχιστον για το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου έχουμε συλλέξει τα δεδομένα αυτά στην περίοδο του έτους που ολοκληρώθηκε , έχουμε πάνω από 400 δημοσιευμένες εργασίες σε ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά από τις οποίες τα δύο τρίτα είναι πρωτότυπες εργασίες , αρκετές από αυτές είναι μόνο στην Ελλάδα . Ενώ σε αρκετές υπάρχει συνεργασία με κέντρα του εξωτερικού. Επομένως , έχει υπάρξει παράλληλα με την πολύ σημαντική Κλινική δραστηριότητα της ιατρικής σχολής του νοσηλευτικού τμήματος όσον αφορά στην διάγνωση και αντιμετώπιση των ασθενών . Υπάρχει σημαντική επιστημονική προσφορά. Τηρούνται οι 3 προβλεπόμενες φάσεις  των κλινικών μελετών για την ανάπτυξη των εμβολίων κατά του COVID 19; Βεβαίως και έχουν τηρηθεί. Είναι πολύ σημαντικό να αισθάνεται ο κόσμος ασφαλείς . Πρόκειται για μελέτες οι οποίες έχουν σχεδιαστεί και έχουν τον απαραίτητο αριθμό ατόμων ώστε να απαντήσουν στο ερώτημα, με την απαιτούμενη στατιστική ισχύ . Αυτό που γίνεται είναι ότι επιταχύνθηκαν οι διαδικασίες . Οι αρμόδιες επιτροπές ελέγχων δούλεψαν ασταμάτητα, και Σαββατοκύριακα, ώστε να πετύχουμε αυτό που μπορεί να χαρακτηριστεί ως θαύμα. Δηλαδή , σε λιγότερο από ένα έτος από την ανακάλυψη ότι ο SARS -COV 2 ο οποίος είναι υπαίτιος για την νόσο του COVID 19. Μέσα σε 10 μήνες έχουμε όχι ένα αλλά τέσσερα αποτελεσματικά εμβόλια τα οποία είναι διαθέσιμα για το μαζικό εμβολιασμό . Ποια είναι η γνώμη σας για το γεγονός ότι μειώθηκε η θνησιμότητα σε σοβαρές παθήσεις όπως για παράδειγμα τα καρδιολογικά  αλλά και άλλες ; Εδώ έχουμε το εξής πρόβλημα υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι δεν προσήλθαν στο νοσοκομείο εγκαίρως. Μειώθηκε ο αριθμός των ασθενών που εξετάστηκαν ή νοσηλεύτηκαν σε μια σειρά από παθήσεις όπως είναι οι καρδιολογικές παθήσεις αγγειακά – εγκεφαλικά επεισόδια και άλλες παθήσεις . Δυστυχώς αυτό θα έχει ένα αρνητικό αποτέλεσμα , με την έννοια ότι ασθενείς με προβλήματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί εγκαίρως δεν πραγματοποιήθηκε αυτό λόγω αφενός μεν στην αρχή του φόβου για τον κορωνοϊό και την παραμέληση των συμπτωμάτων που σε άλλες περιπτώσεις θα ‘’ χτυπούσε καμπανάκι ‘’ και θα απευθυνόταν σε κάποιο νοσοκομείο για να του παρασχεθεί βοήθεια. Πέρσι και φέτος δεν ακούστηκε να υπάρχει κανένας θάνατος από γρίπη,  σε σχέση με άλλες χρονιές που πέθαναν εκατοντάδες άνθρωποι , πως το εξηγείτε αυτό; Είναι πολύ σωστό το ερώτημα. Παγκοσμίως υπάρχει μία δραματική μείωση των περιστατικών που οφείλονται στην γρίπη . Αυτό οφείλεται στα μέτρα προστασίας για τον Κορωνοϊό τα οποία αποτρέπουν και την μετάδοση του ιού της γρίπης , είναι ένας ιός ο οποίος μεταδίδεται , επίσης αερογένος με μεγάλα σταγονίδια . Είναι πολύ θετικό το γεγονός αυτό και μας δείχνει ότι ενδεχομένως όταν η πανδημία ελεγχθεί πλήρως ή σε πολύ μεγάλο βαθμό θα πρέπει τουλάχιστον όσοι εργάζονται σε νοσοκομεία ή μεταβαίνουν να προσέχουν. Να τηρούν τα μέτρα προστασίας όπως η χρήση της μάσκας , οι αποστάσεις, τα αντισηπτικά για να πετύχουμε σταθερή μείωση και αυτών των λοιμώξεων .Θυμόσαστε ότι τις προηγούμενες χρονιές λέγαμε ότι χρειάζομαι περισσότερο περισσότερα κρεβάτια στις ΜΕΘγια να νοσηλευτούν ασθενείς με γρίπη. Ξέρουμε ότι με τα μέτρα προστασίας και με μεγαλύτερο εμβολιασμό όποιος έχει επιτευχθεί φέτος, έχουμε μία σαφή μείωση και μία πολύ καλή βελτίωση του προβλήματος . Κύριε πρύτανη έχετε πρωτοστατήσει με την ίδρυση, στελέχωση και λειτουργία της Αιματολογικής-Ογκολογικής Μονάδας της Θεραπευτικής Κλινικής στο Νοσοκομείο « Αλεξάνδρα» η οποία σήμερα θεωρείται παγκοσμίως μια πρότυπη μονάδα. Πως εξελίσσεται το έργο σας ; Έχει επηρεαστεί από την πανδημία; Πολύ νωρίς εφαρμόσαμε μέτρα πρόληψης του κορωνοϊού δηλαδή αραιώσαμε κατά κάποιο τρόπο την πυκνότητα επισκέψεων των ασθενών αλλά και επεκτείναμε το ωράριο χορήγησης συστηματικής νεοπλασματικής θεραπείας. Από το φθινόπωρο και μετά για κάθε νέα διάγνωση ασθενή , νεοεισερχόμενους στην μονάδα πραγματοποιούμε είτε μοριακό τεστ είτε ράμπιτ τεστ και επίσης έχουμε ένα υψηλό δείκτη υποψίας για ασθενή που ενδεχομένως να παρουσιάσει κάποιο πρόβλημα. Πετύχαμε σε μεγάλο βαθμό να μην έχουμε καθυστερήσεις στην χορήγηση των θεραπευτικών σχημάτων και να μην έχουμε επίσης κάποια αξιόλογη διατάραξη στην εκτέλεση κλινικών μελετών οι οποίες έχουν αυστηρός προκαθορισμένα χρονικά περιθώρια. Πραγματοποιούνται αυτήν την στιγμή κλινικές μελέτες για να δημιουργηθούν νέα φάρμακα για ογκολογικούς ασθενείς; Βεβαίως, στην μονάδα μας έχουμε μία πλειάδα κλινικών μελετών τόσο για Πλασματοκύτταραικές δυσπλασίες όσο και για ασθενείς με συμπαγή νεοπλάσματα ή για γυναικολογικούς καρκίνους καρκίνους όπως του μαστού και καρκίνους του ουροποιητικού συστήματος. Επομένως , ναι δεν είχαμε μία σημαντική μείωση ούτε του αριθμού των κλινικών μελετών ούτε των ατόμων που μετέχουν στις κλινικές μελέτες. Έχουν μειωθεί οι θάνατοι από καρκίνο στην Ελλάδα ;   Δεν θα έλεγα ότι έχουν μειωθεί , τα δεδομένα που έχουμε δείχνουν ότι είναι η πρώτη αιτία θανάτου , με το 27% να αφορά στα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω . Λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής περιμένουμε ότι ο καρκίνος θα είναι μία κυρίαρχη ασθένεια για πολλούς ανθρώπους. Λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας  του COVID 19  , υπάρχει αναβολή χειρουργείων στα νοσοκομεία αλλά και μεγάλος αριθμός Ογκολογικών ασθενών που δεν επισκέπτονται τον γιατρό τους , με αποτέλεσμα να παρατηρείται μεγάλος αριθμός παραμελημένων ογκολογικών ασθενών . Ποια πιστεύετε ότι θα είναι  η επόμενη ημέρα για τους ογκολογικούς ασθενείς , μετά το πέρας της πανδημίας;  Αυτό είναι ένα θέμα που μας προβληματίζει. Υπάρχουν αρκετές δημοσιεύσεις οι οποίες δείχνουν ότι όντως υπάρχει μία καθυστέρηση στην διάγνωση ασθενών με παθήσεις όπως είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου αλλά και ο καρκίνος του μαστού. Δηλαδή παθήσεις οι οποίες συχνά διαγιγνώσκονται στο πλαίσιο προσυμπτωματικού ελέγχου και μάλιστα υπάρχουν και κάποια μοντέλα τα οποία μας λένε ότι στα επόμενα πέντε χρόνια αλλά και δέκα και δεκαπέντε χρόνια , θα δούμε μία μείωση του προσδόκιμου ζωής σε αρκετούς ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από αυτές τις παθήσεις. Δηλαδή από παθήσεις οι οποίες μπορούν να διαγνωστούν σε προσυμπτωματικό στάδιο εάν γίνουν τα απαραίτητα σκρινινγκ τεστ. Εδώ όπως είπατε πολύ σωστά έχουμε μία καθυστέρηση. Επομένως , είναι κάτι που μας ανησυχεί και που δυστυχώς θα δούμε τις επιπτώσεις αρκετά χρόνια μετά. Ποιες λύσεις μπορούν να υπάρχουν αυτή τη στιγμή έτσι ώστε να αποφευχθεί όσο γίνεται το αρνητικό αυτό αποτέλεσμα; Νομίζω ότι πλησιάζουμε στο τέλος αυτής της καταστροφικής πανδημίας, ελπίζουμε με τα εμβόλια με την επικαιροποίηση των μέτρων αλλά και με την βελτίωση του καιρού καθώς και με την καλύτερη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών, σε λίγους μήνες πραγματικά να μπορούμε να επανέλθουμε σε μία κανονικότητα , οπότε εκεί πέρα πρέπει όντως να υπάρξει μία συντονισμένη ενημέρωση του κόσμου να τρέξει να κάνει τα τεστ τα οποία ενδεχομένως δεν έκανε την προηγούμενη χρονιά ή τις προηγούμενες δύο χρονιές.