Επιστήμονες, κοινωνιολόγοι, ανθρωπολόγοι έψαχναν επί χρόνια να εντοπίσουν πώς, πότε και γιατί ο άνθρωπος έγινε μονογαμικό ον.
Ερευνητές από το Max Planck (Ινστιτούτο Εξελικτικής Ανθρωπολογίας) δημιούργησαν ένα πρόγραμμα στον υπολογιστή ο οποίος προσομοιάζει την «εξέλιξη των διαφορετικών συμπεριφορών ζευγαρώματος στους ανθρώπινους πληθυσμούς βασισμένο σε δημογραφικούς παράγοντες, αλλά και σε στοιχεία με βάση τη διάδοση ασθενειών». Στην ουσία κατάφεραν να αναπαραστήσουν τις συνθήκες ζωής των ανθρώπων των σπηλαίων και των αγροτικών κοινωνιών. Και κατέγραψαν τα ευρήματά τους στο Nature Communications.
Οι ερευνητές συμπέραναν πως όταν σημειωνόταν αύξηση πληθυσμού, οι άντρες που έχουν πολλές ερωτικές συντρόφους, βλέπουν μειωμένα ποσοστά γονιμότητας. Αυτό συμβαίνει γιατί έτσι κυκλοφορούσαν περισσότερα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως η σύφιλη, τα χλαμύδια και η γονόρροια. Αυτό δεν συνέβαινε στο ίδιο ποσοστό στις μικρότερες κοινωνίες, οπότε με τον καιρό, καθώς οι πληθυσμοί εγκαταστάθηκαν και μεγάλωσαν, είχε περισσότερο νόημα για τους ανθρώπους να ζευγαρώνουν και να προσπαθούν να μείνουν πιστοί στο ταίρι τους.
Για την ακρίβεια, όταν μια κοινωνία μεγαλώνει στα περίπου 300 σεξουαλικά ώριμα άτομα, τα ΣΜΝ γίνονται ενδημικά στον πληθυσμό, μειώνοντας τον ρυθμό αναπαραγωγής. Αυτό ευνοεί την ανάδυση της μονογαμίας, σε βαθμό που οι πολυγαμικές πρακτικές τιμωρούνται πλέον ως απειλή για την ίδια την επιβίωση της κοινωνίας. Αντίθετα, κατά τους ερευνητές, σε μικρές ομάδες έως 30 σεξουαλικά ώριμων ατόμων, οι λοιμώξεις που μεταδίδονται μέσω του σεξ είναι σποραδικές και δεν γίνονται ενδημικές. Αυτό σημαίνει ότι δεν μειώνεται σημαντικά η αναπαραγωγή στην ομάδα και, έτσι, η πολυγαμία.
Εκτός των σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων, άλλοι παράγοντες που ενίσχυσαν τη μονογαμία, θεωρούνται οι μεταβαλλόμενες επιλογές των γυναικών και οι επιπτώσεις των τεχνολογικών καινοτομιών.
Το ξέρατε ότι…
- στη φύση περιπτώσεις μονογαμίας παρατηρείται κυρίως σε πουλιά, όπως π.χ. σε κύκνους, αντίθετα σε θηλαστικά απαντάται σπάνια
- ο άνθρωπος ανήκει στα πολυγαμικά ζώα, περιορίζεται στη μονογαμία εξ εθίμου και θρησκείας