Η υποδιάγνωση αποτελεί τον μεγαλύτερο εχθρό των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ). Και αυτό γιατί ένας στους πέντε ασθενείς αναπτύσσει καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία αποτελεί και την πιο συνηθισμένη αιτία θανάτου όσων πάσχουν από ΧΝΝ.
Το κυριότερο πρόβλημα της νόσου είναι το γεγονός ότι οδηγεί σε προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας καθώς και το γεγονός ότι στα αρχικά της στάδια δεν εμφανίζει συμπτώματα, που να θορυβήσουν τον ασθενή και να τον κατευθύνει προς τον γιατρό. Όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συγκλίνουν στην άποψη ότι μοναδικό όπλο κατά της ΧΝΝ αποτελεί η έγκαιρη διάγνωση και η διαχείρισή της στα αρχικά της στάδια ώστε να ανακοπεί, όσο το δυνατόν, η εξέλιξη της νόσου σε νεφρική ανεπάρκεια.
Είναι ενδεικτικό ότι το συνολικό ετήσιο άμεσο κόστος της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου (ΧΝΝ) στην Ελλάδα έχει υπολογιστεί στα 846 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία του 2022. Η έγκαιρη διάγνωση, που θα διασφαλίσει την κατάλληλη παρέμβαση και βέλτιστη μακροχρόνια διαχείριση των πασχόντων από τη Νόσο μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσα από συστηματικά προγράμματα πρόληψης, που θα ελαφρύνουν σταδιακά και το σύστημα Υγείας από σημαντικό φόρτο. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση όλων των εμπλεκομένων φορέων αλλά και του γενικού πληθυσμού στην περίθαλψη ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο. Σημαντική η συμβολή της τεχνολογίας στη μάχη κατά της Νόσου (ΧΝΝ).
- O σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση και άλλες καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς και το κάπνισμα και η παχυσαρκία αποτελούν τους πλέον επιβαρυντικούς παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου, σε συνδυασμό με το οικογενειακό ιστορικό και την ηλικία.
Πριν από λίγο καιρό, 19 ενώσεις ασθενών από την Ασία, την Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ευρώπη και την Μέση Ανατολή δημιούργησαν την Παγκόσμια Συμμαχία για την Υγεία των Νεφρών GAfKH (Global Alliance for Kidney Health) με στόχο να υποστηρίξει πολιτικές, που ενισχύουν την πρόσβαση στον προσυμπτωματικό έλεγχο και την έγκαιρη θεραπεία της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.
Η διάγνωση
Μία εξέταση αίματος και άλλη μία ούρων μπορούν να δώσουν τις κατάλληλες απαντήσεις. Ειδικότερα η κρεατινίνη ορού υπολογίζει τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης (GFR), ο οποίος αποτελεί έναν αξιόπιστο δείκτη εκτίμησης της νεφρικής λειτουργίας. Εάν η τιμή του είναι κάτω από 60 ml/min/1,732 για πάνω από τρεις μήνες τότε το άτομο αυτό πάσχει από νεφρική νόσο. Σε περίπτωση που η νεφρική βλάβη είναι παρούσα, η μέτρηση αλβουμίνης ούρων μπορεί να δώσει πληροφορίες για την έκτασή της.
Η μη διάγνωση της Νόσου κοστίζει ζωές και όχι μόνο
Το οξύμωρο που παρατηρείται με την ΧΝΝ είναι το γεγονός ότι αν και είναι από τις πιο επιβαρυντικές νόσους για τα συστήματα υγείας διεθνώς, παραμένει σημαντικά υποδιαγνωσμένη. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Χρόνια Νεφρική Νόσος επηρεάζει σχεδόν 850 εκατομμύρια ανθρώπους δηλαδή 1 στους 10, με το 90% αυτών να μην γνωρίζει ότι πάσχει. Στην περίπτωση που δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, απαιτώντας αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Το μέσο ετήσιο κόστος σχεδόν διπλασιάζεται όταν η Χρόνια Νεφρική Νόσος εξελίσσεται από το στάδιο 2 στο 3 και τετραπλασιάζεται στα στάδια 4-5. Αρνητικά εντυπωσιακό παραμένει το γεγονός ότι πολλές χώρες δαπανούν 2-4% του ετήσιου προϋπολογισμού υγείας στη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας τη στιγμή, που οι ασθενείς οι οποίοι υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση αντιπροσωπεύουν περίπου το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού.
- Η διαμόρφωση των συστημάτων υγείας με τρόπο που να αντιμετωπίζουν ολιστικά την ΧΝΝ προτεραιοποιώντας την πρώιμη διάγνωση αποτελεί μονόδρομο για τη βέλτιστη διαχείριση της νόσου. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος πρέπει να εντατικοποιηθεί για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου και να μην περιορίζεται μόνο στα τελικά στάδια της νόσου, ενώ η αξιοποίηση του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μπορεί να συμβάλλει σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ολιστική και αποτελεσματική διαχείριση της νόσου.
Χρόνια Νεφρική Νόσος και Ελλάδα
Το 50% του συνολικού κόστους περίθαλψης αφορά στην αιμοκάθαρση των ασθενών και ακολουθούν τα κόστη νοσηλειών με 29% και των φαρμάκων με 17% αντίστοιχα. Αν και μόνο 2% των ασθενών βρίσκονται στο στάδιο 5, οι ασθενείς αυτοί απορροφούν το 65% του συνολικού κόστους διαχείρισης της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου.
Από τα βασικότερα ζητούμενα της Παγκόσμιας Συμμαχίας για την Υγεία των Νεφρών GAfKH είναι η προτεραιοποίηση της Χρόνιας Νεφρικής Νόσου στη Δημόσια Υγεία με τρόπο που να εξασφαλίζεται η πρόσβαση στον προσυμπτωματικό έλεγχο και στη θεραπεία των ασθενών. Αποτελεί τον μοναδικό τρόπο επιβράδυνσης της εξέλιξης της νόσου που θα περιορίσει σημαντικά και την θνητότητά της. Εκπρόσωποι της συμμαχίας υποστηρίζουν ότι η υφιστάμενη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από απουσία προσυμπτωματικού ελέγχου – που συνεπάγεται έγκαιρη θεραπεία – θα οδηγήσει σε έκρηξη του αριθμού των νοσούντων με ΧΝΝ.
Ποια είναι η λύση;
Τα μέλη της Συμμαχίας μάλιστα εξηγούν ότι πρέπει να γίνει επίσημη καταγραφή κατευθυντήριων οδηγιών για την έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση της νόσου, μέσω της χάραξης ενιαίας στρατηγικής. Επίσης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εξηγώντας ότι δεν επαρκεί ένα μητρώο ασθενών με νεφρική νόσο τελικού σταδίου αλλά απαιτείται η διεύρυνση του μητρώου με άτομα, που βρίσκονται ακόμα και στα πιο αρχικά της στάδια. Κάτι τέτοιο μπορεί να καταστεί ακόμα πιο αποτελεσματικό μέσω της πλήρους αξιοποίησης των δεδομένων και των λειτουργιών του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και της παράλληλης ανάπτυξης συστήματος καταγραφής ηλεκτρονικών φακέλων υγείας (HER).
- Η έγκαιρη διάγνωση θα διασφαλιστεί μόνο εάν υπάρχουν ενεργά, συστηματικά προγράμματα προληπτικών εξετάσεων, ενώ επιτακτική κρίνεται και η ανάγκη ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης όλων των εμπλεκομένων φορέων καθώς και του γενικού πληθυσμού για την Χρόνια Νεφρική Νόσο και τους ασθενείς που πάσχουν από αυτήν.
Διαβάστε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις για την υγεία από την Ελλάδα και τον Κόσμο
Ακολουθήστε το healthweb.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
