Η μετεμμηνοπαυσιακή θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (ΘΟΥ) με βάση τα οιστρογόνα που διαρκεί περισσότερο από δέκα χρόνια συσχετίστηκε με μειωμένο κίνδυνο νόσου Alzheimer σε μια μεγάλη μελέτη διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας.
«Η προστατευτική επίδραση της ΘΟΥ μπορεί να εξαρτάται από το χρονοδιάγραμμά της: μπορεί να έχει γνωστικά οφέλη αν ξεκινήσει κατά τη στιγμή της εμμηνόπαυσης , όταν οι νευρώνες είναι ακόμα υγιείς και να ανταποκρίνεται,» λέει η Bushra Imtiaz, MD, MPH, η οποία παρουσίασε τα αποτελέσματα στη διδακτορική της διατριβή και σε σχετική δημοσίευση στο Neurology.
Η μελέτη διερεύνησε τη σχέση μεταξύ μετεμμηνοπαυσιακής ΘΟΥ, νόσου Alzheimer, άνοιας και γνωστικής λειτουργίας σε δύο μελέτες ασθενών-μαρτύρων σε εθνικό επίπεδο και δύο προοπτικές μελέτες. Η μεγαλύτερη μελέτη περιελάμβανε περίπου 230.000 γυναίκες στη Φινλανδία και ο χρόνος παρακολούθησης στις διαφορετικές μελέτες ήταν μέχρι 20 έτη.
Η νόσος Alzheimer είναι η πιο κοινή αιτία άνοιας, και δύο από τρεις περιπτώσεις Alzheimer είναι σε γυναίκες. Μια πιθανή εξήγηση για τον υψηλότερο κίνδυνο άνοιας των γυναικών είναι η μετεμμηνοπαυσιακή εξάντληση των στεροειδών ορμονών του φύλου, των οιστρογόνων και της προγεστερόνης. Υποδοχείς οιστρογόνων είναι παρόντες σε όλο το σώμα συμπεριλαμβανομένων περιοχών εγκεφάλου που επηρεάζονται κυρίως στη νόσο Alzheimer. Σε in vitro και μελέτες σε ζώα, τα οιστρογόνα έδειξαν νευροπροστατευτικές επιδράσεις. Ωστόσο, μελέτες στον άνθρωπο έχουν δώσει αντιφατικά αποτελέσματα σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ της μετεμμηνοπαυσιακής Alzheimer με βάση τα οιστρογόνα και τον κίνδυνο άνοιας.
Η μακροχρόνια χρήση της ΘΟΥ σχετίστηκε με καλύτερη απόδοση σε ορισμένες γνωστικές περιοχές – γενικότερη νόηση και επεισοδιακή μνήμη – και χαμηλότερο κίνδυνο της νόσου Alzheimer. Η βραχυχρόνια χρήση δεν σχετίσθηκε σημαντικά με τον κίνδυνο άνοιας, αλλά σε μία ομάδα, ο κίνδυνος άνοιας ήταν υψηλότερος μεταξύ των γυναικών οι οποίες είχαν αρχίσει ΘΟΥ αργά στη μετεμμηνοπαυσιακή περίοδο και για βραχύ διάστημα. Τα αποτελέσματα προσαρμόστηκαν για διαφορές τρόπου ζωής, κοινωνικοοικονομικές και δημογραφικές μεταβλητές.
Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η μετεμμηνοπαυσιακή αφαίρεση των ωοθηκών, της μήτρας ή και των δύο δεν ήταν σημαντικά συνδεδεμένη με τον κίνδυνο της νόσου Alzheimer, ανεξάρτητα από την ένδειξη της χειρουργικής επέμβασης ή χρήση ΘΟΥ. «Σύμφωνα με αυτές τις διαπιστώσεις, η ορμονική ΘΟΥ μπορεί να έχει ευεργετική επίδραση στην γνωστική λειτουργία αν ξεκινήσει νωρίς, γύρω στο χρόνο της εμμηνόπαυσης. Η προστατευτική επίδραση της ορμονικής θεραπείας μπορεί να εξαρτάται από την κατάσταση της υγείας των νευρώνων κατά την έναρξη, ο οποία μπορεί να χαθεί, εάν η θεραπεία ξεκινήσει χρόνια μετά την εμμηνόπαυση» η Δρ Imtiaz κατέληξε.